Sneller, alerter en leniger

De wereld van de innovatie en de wereld van de wet en de regelgeving staan meestal haaks op elkaar. De ontwrichters en de start-ups willen het liefst zo weinig mogelijk reglementeringen in hun kersverse blue ocean - de ongerepte markt - en vinden dat de regulators zich moeten bezighouden met de oude knarren in de rode oceaan, de gevestigde markt met veel concurrentie. Regelneverij mag hen het leven zuur maken.

Het is ironisch. Toen Silicon Valley Bank (SVB) instortte, vond de gemeenschap van start-ups en durfkapitalisten plots luidkeels roepend dat de overheid wel moest ingrijpen en hun hachje moest redden. Wat ook gebeurde. Bij de redding van SVB heeft geen enkele klant ook maar 1 dollar verloren. De overheid garandeerde dat alle start-ups en durfkapitalisten hun deposito’s volledig gegarandeerd zagen. Velen in de Verenigde Staten vonden dat puur favoritisme. Was een landbouwbank in de Midwest omgevallen, dan hadden de boeren waarschijnlijk naar hun centen kunnen fluiten.

Een van de opmerkelijkste schermutselingen tussen innovatie en regelgeving speelt zich af in de wereld van de cryptomunten. Gary Gensler, het hoofd van de Securities and Exchange Commission (SEC), de Amerikaanse regulator van de effectenmarkten, voert een kruistocht tegen cryptomunten. De SEC spande een spraakmakend proces aan tegen Ripple, dat de cryptomunt XRP uitbouwde als een manier om geld internationaal te transfereren, een concurrent van het betalingssysteem SWIFT.

Volgens Gensler zijn de XRP-tokens effecten en zijn ze onderworpen aan de regels van de SEC. Straffer nog, onlangs liet Gensler zich ontvallen dat volgens hem elke cryptomunt behalve de bitcoin een effect is, en dus de strenge regels voor 'gewone' aandelen moet volgen. Het heeft hem de kop van Jut gemaakt in de cryptowereld. Het hoofd van de juridische dienst van Ripple sprak van ‘grof wangedrag’ omdat Gensler met zijn uitspraken chaos en juridische onzekerheid zou creëren voor de 40 miljoen Amerikanen die cryptomunten bezitten.

De uitspraak in de rechtszaak wordt in de komende weken verwacht. Ze gaat een enorme impact hebben op de cryptowereld. Al is de innovatie nog zo snel, de regulator achterhaalt ze wel.

Aardverschuiving

De schreeuw naar meer regelgeving klinkt nergens zo luid als in het debat over artificiële intelligentie. Ik heb in mijn IT-carrière van 30 jaar nog nooit een technologie zo snel zien evolueren, met mogelijk gigantische economische en maatschappelijke aardverschuivingen tot gevolg. Toch heeft het iets absurds dat dik duizend ondernemers, denkers en wetenschappers oproepen er even ‘zes maanden mee op te houden’. Al is het maar omdat het naïef is te denken dat cybercriminelen ook een half jaar time-out gaan nemen. Zelfs de Elon Musks van deze wereld willen snel meer regels en vangrails. Het is als roepen om de arbiter in een spel waarin de voetbal nog volop uitgevonden wordt.

Ik zit nu twee jaar in de raad van bestuur van de bank Belfius. Dat heeft mijn perspectief op de rol van de regulator sterk bijgestuurd. Waar ik vroeger misschien naïef het hele regulatoire als een grote rem op innovatie zag, zie ik nu hoe dat het financiële systeem enorm heeft versterkt. Weliswaar tegen een kolossale kostprijs voor de banken.

Het heeft in de financiële wereld wel degelijk gewerkt. Kijk maar naar het verschil tussen de gereguleerde financiële wereld en de instorting van het cryptoplatform FTX. Maar in de wereld van de technologie zitten we met een gigantische kloof. Die oplossen wordt een van de grootste uitdagingen op wereldvlak. We hebben niet méér regels nodig, maar vooral regulators die sneller, alerter en leniger kunnen inspelen op technologische innovatie en verandering.