Politici kijken andere kant op bij Brusselse drugsoorlog

In Vorst werd enkele dagen geleden op een façade geschoten, als een niet al te subtiele waarschuwing van de ene drugsbende aan de andere. Ik woon vlakbij, dat was toch even schrikken.

Drie jaar geleden werd wat verder een jongen neergekogeld. Dat dodelijke geweld in een volkse buurt was voor mij een teken dat er iets ten kwade aan het veranderen was in Brussel. Tot mijn verbazing kwamen er nauwelijks politieke reacties. Een jaar later kreeg een man meerdere kogels in het lijf, op een paar meter van een chic hotel op het De Brouckèreplein. Het bleek opnieuw om een afrekening te gaan, op een mooie zaterdagse zomeravond in het centrum van de stad. Opnieuw keken de politici de andere kant op.

Gelukkig is er nu drugscommissaris Ine Van Wymersch. Na haar aanstelling gaf ze een reeks interviews waaruit haar besef van de ernst van de situatie bleek. Op haar jonge schouders rust de zware taak het ondoorzichtige netwerk van de drugsmaffia te ontrafelen en te neutraliseren.

Het minste wat van haar gezegd kan worden is dat ze the right woman in the right place at the right time lijkt. Als voormalige jeugdmagistraat en procureur kent ze het terrein van binnenuit en is ze zich vooral bewust van de hoogdringendheid van een resolute aanpak. Antwerpen zal daarmee gediend zijn, maar zeker ook Brussel, omdat lokale politici zich daar graag verstoppen in het labyrint van overlappende verantwoordelijkheden, zoals deze zomer eens te meer bleek bij de spanningen rond het Zuidstation.

Van Wymersch wil de coördinatie optimaliseren, omdat snel iets moet worden ondernomen. Sinds het begin van dit jaar zijn al negen mensen in Brussel neergeschoten. Daarbij komen nog gewonden bij steekpartijen, die ook rechtstreeks gelinkt kunnen worden aan het drugsmilieu. Afrekeningen gebeuren niet langer in donkere achterbuurten. Het is bepaald alarmerend dat enkele weken geleden een bestuurder werd klemgereden in de Anderlechtse Wayezstraat en werd afgemaakt met 17 kogels uit een kalasjnikov. Een paar dagen later waren twee passanten overdag het slachtoffer van verdwaalde kogels tijdens een schietpartij in Matongé, de Congolese wijk van Elsene.

Drugscommissaris Van Wymersch wijst op nog een ander gevaar: het grote geld. De drugstrafikanten hebben veel geld en het is niet echt moeilijk mensen ‘in dienst’ te nemen. Vooral precaire jongeren zijn gemakkelijke prooien. Als zij plots over een extra inkomen beschikken, gebeurt het al te vaak dat de familie daar geen vragen over stelt. Bij een recente politieactie werden meer dan 200 minderjarigen gearresteerd. Daarvan vroegen sommigen de politie zelfs een bewijs om aan hun malafide opdrachtgevers te kunnen verantwoorden dat ze een dag niet hadden kunnen werken door hun aanhouding...

De financiële middelen van de maffia maken ook corruptie van ambtenaren mogelijk. Als daar licht wordt overgegaan, bestaat het gevaar dat de publieke instellingen van binnenuit worden uitgehold en ons land langzaam afglijdt naar een narcostaat.

Zover zijn we gelukkig nog niet. Van Wymersch stelt een paar interessante pistes voor. Zij wil dat in beslag genomen geld van de maffia gebruikt kan worden in de strijd ertegen. Want wie een oorlog wil voeren tegen een kapitaalkrachtige tegenstander heeft veel middelen en mensen nodig. In budgettair moeilijke tijden is dat geen evidentie. Ze wil ook dat wie met duidelijke tekenen van verdachte verrijking pronkt, zoals dure patserbakken, verplicht kan worden de legaliteit van zijn inkomens te bewijzen. Dat is al zo in het Verenigd Koninkrijk. Die aanpak vergt een wetswijziging. Het is de vraag wat voor het parlement het belangrijkste zal blijken: de sacrosancte privacy of een efficiënte aanpak van de strijd tegen de drugsmaffia.