Maak werk van meer zinvol en actief werk

Ondertekenaars: zie lijst onderaan

Bijna 50.000 werknemers vulden een bevraging in over zinvol werk, op initiatief van de NWOW-coalitie (New World of Work). Daaruit blijkt een grote marge voor verbetering. Die verbetering is sterk verbonden met een streven naar zinvolheid: het werk de moeite waard vinden, is een basisbehoefte. De volgende vaststellingen vallen op.

Een op de drie Vlaamse werknemers (29%) ervaart zijn werk niet als zinvol.

Zorgwekkend is vooral het totaalplaatje: slechts 5 procent ervaart in sterke mate zinvolheid over de hele lijn. Het gaat over mensen die hun werk graag doen, die een overeenkomst ervaren tussen hun job en hun interesses, die zichzelf kunnen zijn in hun job en die ervaren dat hun werkgever hen daartoe stimuleert.

Wie op geen enkele van die vier dimensies hoog scoort (68%) heeft een negatiever beeld van zijn professionele toekomst. Mensen voelen zich minder in staat hun job te blijven doen tot aan hun pensioen en meer mensen in die groep stellen dat ze hun job niet lang meer zullen volhouden.

Zinvolheid scoort hoger bij zelfstandigen dan bij werknemers. Arbeiders, en in mindere mate uitvoerende bedienden, doen het aanzienlijk slechter dan kaderleden. De heldere vaststelling is dat contexten waarin mensen ‘werkondernemer’ zijn, als zinvoller worden ervaren dan jobs waarin mensen ondergeschikt zijn aan procedures of instructies.

Doordachte keuzes

Het centrale vraagstuk is dus: maken we goede en doordachte keuzes in de organisatie van het werk? Als we een ondersteunende context creëren, met een goede balans tussen autonomie en taakeisen, met gevarieerd werk en met de mogelijkheid tot ondersteuning en feedback van collega’s, ontstaat een omgeving waarin mensen meer zichzelf kunnen zijn, waar ze hun talenten kunnen inzetten en werk kunnen doen dat aan hun wensen voldoet. Organisaties beschikken over een belangrijke hefboom om zinvol werk tot stand te brengen.

Als we intrinsiek motiverende werkcontexten stand willen creëren, moeten we de jobinhoud, het werk dat mensen doen en de betekenis die ze eraan ontlenen opnieuw centraal stellen. We doen dat op onze eigen manier, met vallen en opstaan. Enkele voorbeelden:

1. Een callcentermedewerker registreert niet enkel telefonische problemen, maar is verantwoordelijk voor de oplossing en het contact met de klant. Daarnaast zorgt hij voor de eigen werkplanning, de ontwikkeling en de kwaliteitsbewaking.

2. Een organisatie heeft het aantal hiërarchische niveaus verminderd om werknemers meer autonomie en regelruimte te bieden.

3. Ingenieurs werken niet in afzonderlijke afdelingen, maar worden ingedeeld in de productieteams waar ze nauw samenwerken met de operatoren.

4. Een dienstverlenende organisatie gooit zijn structuur om en evolueert naar een teamgerichte organisatiestructuur waarin mensen makkelijker kunnen samenwerken;

5. Een directie betrekt de vakbondsafgevaardigden bij een toekomstverkenning. Wat daagt ons uit, wat maakt ons onderscheidend, hoe kunnen we ons zo organiseren dat mensen dit met volle goesting blijven doen?

De onderzoeksresultaten en de praktijkervaringen brengen ons tot enkele gedachten en/of voornemens.

Zinvol werk is tweerichtingsverkeer. Het is een kruispunt tussen een organisatie die met voldoende autonomie en ondersteuning een context creëert waarin mensen langer en met goesting kunnen werken, en tussen de medewerker die initiatief neemt en nadenkt over zijn loopbaan. Ook voor de werknemers is dus een actieve rol weggelegd om zijn toekomst en zijn loopbaan in eigen handen te nemen.

Investeren

Wij willen zelf, vanuit onze organisatie, investeren in zinvol werk, onder meer door een stimulerende en ondersteunende context te creëren. We willen pionier zijn en de grenzen verleggen door deel te nemen aan innoverende initiatieven. We willen zoeken naar manieren om die positieve ervaringen op grotere schaal te lanceren.

Ook de overheid, zowel regionaal als federaal, kan een significante bijdrage leveren door een stimulerende en innoverende context tot stand te brengen. Ze kan de juiste regelgevende context creëren (onder meer in tijds- en plaatsonafhankelijk werken) maar evenzeer innovatieve netwerken lanceren waarin inspirerende en vernieuwende voorbeelden tot stand komen.

Tactisch plan

We pleiten voor een tactisch plan ‘zinvol werk’ met ambitieuze en prikkelende doelstellingen. Laat ons de schouders zetten onder een sterke stijging van zinvol werk voor alle functiegroepen, een halvering van monotoon werk en het verhogen van het aantal actieve jobs. Daardoor wordt het stijgende aantal burn-outs doorbroken. Die ambitie kunnen we alleen waarmaken als we op verschillende niveaus aan de slag gaan. Overheden, sociale partners en bedrijven moeten de handen in elkaar slaan, het spanningsveld verlaten en het speelveld betreden om meer zinvol en actief werk tot stand te brengen.

Ondertekenaars:

Edwin Van Vlierberghe, OPS Strategy Bombardier en voorzitter Flanders Synergy; Fons Leroy, gedelegeerd bestuurder VDAB; Herman Van De Velde, voorzitter Van De Velde; Paul Matthyssens decaan, Antwerp Management School; Steven Stokmans, OEM Western Europe Microsoft; Marc de Wind, COO Punch Powertrain; Steven Van Hoorebeke CEO SD Worx; Mieke Van Gramberen, algemeen directeur Flanders Synergy; Ingrid Walry, CEO Sebeco; Koen Camerlynck, CEO Camerlynck; Christine Vastenavondt, CEO Memo; Yves Demaertelaere, bestuurder Broeders van Liefde; Els Roelandt, zaakvoerder HR Booster; Bart Onselaere, directeur Zorgnetwerk Trento; Guido Macours, algemeen directeur, WEB; Koen DePryck, superintendent GO! Scholengroep 1 Antwerpen; Philip Van Hees, HR-manager Lubrizol; Stefaan Lauwers, afgevaardigd bestuurder Partena Ziekenfonds; Anne Cauwe, directeur WZC Sint-Vincentius Ekeren; Rudi Veekhoven, afgevaardigd bestuurder Optimum C; Raf Jansen, partner Essensys Operational Excellence; Joost Van Driessche, partner PVO; Elke Wambacq, diensthoofd INBO; Jolanda Prijs, country manager Franklincovey; Geert Van Hootegem, programmadirecteur, CESO; Nathalie Calle,managing partner USG People; Geert Breine, directeur Lyceum Ieper; Jeroen Bossaert, COO Savic; Kristel Steegmans, directeur Spectrum; Ivan Cols, medeoprichter Prepared Mind; Regine Yvergneaux, zaakvoerder Van Cronenburg; Dirk Dalle, algemeen directeur Hefboom vzw; Jeroen De Rycker, directeur Janssen Pharmaceutica; Rik Vandenberghe, CEO ING; Raymonda Verdyck, afgevaardigd bestuur GO!; Simon Bulterys, directeur, IDEWE.