Luckas Vander Taelen | Zelfs streng rapport en drugsgeweld zetten niets in gang in Brussel

Zouden Brusselse politici na de recente schietpartijen in Sint-Gillis het OESO-rapport over hun stad toch eens bekijken, dat een week eerder werd voorgesteld? Dat was het werk van een groep experten die meer dan een jaar observeerden hoe de hoofdstedelijke instellingen functioneren. Of liever: hoe de institutionele lasagne maakt dat die allesbehalve optimaal functioneren...

Het was opvallend hoe verschillend de nationale pers de bevindingen interpreteerde. De Standaard had het op zijn voorpagina over de dringende aanbeveling een herstructurering door te voeren met de Antwerpse districten als voorbeeld. Ook De Tijd focuste hierop. Maar dat deel van het rapport was blijkbaar ontsnapt aan de aandacht van de journalisten van Le Soir, want die schreven enkel over een ander pijnpunt dat de OESO had onderlijnd: het schrijnend gebrek aan goedkope woningen. In de Libre Belgique kwam er pas een dag later een klein artikel, met een zeer beknopte samenvatting. Eens te meer een communautaire breuklijn als het ware...

Van de negentien gemeentelijke baronieën districten maken die aan een sterker gewest ondergeschikt zijn, het zou eigenlijk een evidentie van goed bestuur moeten zijn. Voor de Nederlandstalige partijen in Brussel is dat ook zo. Maar Franstaligen zien er een Vlaamse machtsgreep in. De burgemeesters zijn bang hun macht te verliezen en schermen daarom met de sacrosancte ‘proximité tot de burger' om die te behouden. Dat argument van nabijheid gebruiken ze ook om zes politiezones in één stad niet te fuseren.

Verkrampte Franstalige politici

Geen Franstalig journalist die het de moeite vond om politiek Brussel te confronteren met het OESO-rapport. Wie negentien gemeenten en duizend politieke mandaten durft in vraag te stellen in een stad van 1,2 miljoen inwoners wordt meteen verdacht er een geheime Vlaamse agenda op na te houden. Dat maakt elk hoofdstedelijk debat over beter bestuur onmogelijk.

Hoe verkrampt Franstalige politici op dat vlak wel zijn, bleek uit een reactie van Charles Picqué (PS), de eerste minister-president van het Brussels Gewest. Hij ziet het gevaar bij de volgende regeringsvorming in Brussel komen aan Vlaamse kant. Die wordt onafhankelijk van de Franstalige meerderheid samengesteld. Het zou best kunnen dat het onmogelijk wordt om zonder de N-VA te besturen. Zo zou die partij de Franstalige partijen kunnen gijzelen om ‘een discussie te openen in de richting die de N-VA wil’. Lijsttrekster Cieltje Van Achter had in een interview, net zoals de OESO, het Antwerpse districtensysteem als voorbeeld voor Brussel gegeven. Maar zelfs een discussie over dat soort ideeën ziet Picqué als een door Vlaams-nationalisten opgezette valkuil: ‘Dat is een reëel risico en ik vrees dat dit zeer ver zou gaan.’

Het tekent Picqué dat hij rekent op een front om elke hervorming tegen te houden die de vertrouwde machtsbastions zou kunnen aantasten. Hij bewijst eens te meer hoe moeilijk Franstaligen het blijven hebben om Brussel te herdenken. Elke discussie over de slechte werking van de Brusselse instellingen wordt ontweken.

De aanbevelingen van de OESO werden aan Franstalige kant voorspelbaar genoeg genegeerd. Nochtans illustreerde de pijnlijke politieke kakofonie deze week de dringende noodzaak ervan. In een dichtbevolkte buurt van Sint-Gillis wordt geschoten. Het metrostation Hallepoort is een draaischijf van drughandel. Net zoals de Anderlechtse sociale wijk Peterbos, die zowat overgenomen is door gevaarlijke bendes. Die trekken zich niets aan van gemeentegrenzen. De burgemeesters konden niets anders dan hun onmacht erkennen. Ze stonden erbij en kijken ernaar. Minister-president Rudi Vervoort (PS) blonk zoals vaak uit door afwezigheid.

Een OESO-rapport en drugsgeweld konden de vastgeroeste ideeën van Franstalige politici niet in beweging brengen. Misschien zal het enige middel om hen tot meer soepelheid aan te zetten federale – en dus Vlaamse –  steun zijn voor de catastrofale financiële toestand van Brussel...