Laten we vooral niet bij onze leest blijven

‘Ieder blijve bij die roeping, waarin hij was, toen hij geroepen werd’, klinkt het in de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs. Of zoals we in Vlaanderen zeggen: ‘Schoenmaker, blijf bij uw leest.’

Voor mij moet dat idee ongeveer het ergste zijn waarin je kan geloven. Bij je leest blijven, vastzittend in het verleden en eenzelfde denkpatroon, nooit durven te springen, experimenteren of veranderen. Jakkes.

Ik heb het ongelooflijke voorrecht gehad op te groeien met een krachtige cocktail die mij net het omgekeerde heeft aangeleerd. De ingrediënten: enkele inspirerende mentors die mij de passie voor wiskunde, wetenschap en elektronica bijbrachten, karrenvrachten legoblokjes die mij leerden te prutsen en te experimenteren, een overdosis sciencefiction om mijn jonge geest te stimuleren, en de technologiebeurs Flanders Technology, die als tiener een immense indruk op me nagelaten heeft.

Een groot deel van mijn carrière heb ik mogen doorbrengen op plaatsen die beschouwd worden als innovatiemagneten: Silicon Valley, Boston, Tel Aviv of Shenzhen. In dergelijke broeinesten komt vaak een megaconcentratie voor: alles komt samen en maakt elkaar groter, sterker en sneller. Op een plaats als Silicon Valley krijg je een magische combo van talent, geld, infrastructuur, ervaring en vooral durf en goesting.

Het belang van talent spreekt voor zich, het is de grondstof voor innovatie. Geld en infrastructuur zijn essentieel om te groeien, maar zijn tegelijk ook weinig speciaal, een commodity. De magie ontstaat door de combinatie van willen, durven en doorgeven.

Durvende denkers

Durvende denkers hebben wij altijd gehad. De Bruggeling Simon Stevin, geboren in 1548, was een van de grondleggers van de moderne wiskunde, scheikunde en bouwkunde. Hij was een geniale ingenieur en maakte furore in Pruisen, Polen, Denemarken en Zweden.

De Gentenaar Leo Baekeland was de uitvinder van het eerste synthetische polymeer, bakeliet, en lag zo aan de basis van de plasticindustrie. Hij vergaarde daardoor een immens fortuin in Amerika.

Mijn persoonlijke favoriet is pater Ferdinand Verbiest, een briljante wiskundige en astronoom uit Tielt, die naar China trok als missionaris en in 1670 de persoonlijke astronoom van de Chinese keizer Kangxi werd. Hij ontwierp er de eerste, door stoom aangedreven automobiel, 130 jaar voor de eerste stoomlocomotief het licht zag in het Westen.

Flanders Technology

Aan talent hebben we dus geen gebrek, maar we moeten de volgende generatie durvers, denkers en doeners duidelijk maken dat ze niet naar Pruisen, Amerika of China hoeven te trekken om het verschil te maken. Dat kan hier evengoed, als we die goesting en ervaring leren gebruiken als hefboom.

Als enthousiaste tiener heb ik ongeveer elke editie van Flanders Technology bezocht. Dat heeft me warm gemaakt voor technologie en innovatie en heeft me doen kiezen voor ingenieursstudies.

Die cruciale goesting kweken kunnen we alleen door de spannende verhalen van topinnovators enthousiast en veelvuldig door te vertellen. Dat ligt helaas niet in onze volksaard. Belgen zijn vaak te bescheiden. In tegenstelling tot onze noorderburen steken we niet graag onze kop boven het maaiveld uit. Meer trots kweken, meer inspiratie leveren om de vonk te doen overslaan en meer storytelling gebruiken om de goesting aan te wakkeren, is een fundamentele en noodzakelijke verandering.

Maar de allerbelangrijkste opgave is het opbouwen van een 'infrastructuur van ervaring en de wil om te leren'. In 'The Living Company' uit 1997 beschreef Arie de Geus waarom de meeste bedrijven niet heel oud worden en op een gegeven moment verwelken en verdorren. Dat ging niet over kapitaal, processen of sturing, maar over het lerend vermogen. Bedrijven zijn volgens hem 'levende' organismen. Als een organisme stopt met leren, dan is het einde verhaal. Leren is dus leven. En omgekeerd.

Een regio als de onze is ook zo'n organisme. Die blijft alleen floreren als we openstaan voor nieuwe dingen en verandering. Als we nieuwsgierigheid voor innovatie aanwakkeren. Als we iedereen stimuleren om over de muurtjes te kijken en buiten de lijntjes te kleuren. Daarom ben ik superenthousiast dat Flanders Technology als een feniks herrezen is en een nieuwe generatie zal blijven inspireren, uitdagen en bezielen. Als schoenmakers bij onze leest blijven zitten is het laatste wat we moeten doen.