Laat geen 80 miljard liggen op de arbeidsmarkt

Eind oktober trok de koning samen met al onze ministers van Werk naar Denemarken om er te zien hoe het land erin slaagt meer mensen aan het werk te krijgen. Dat werkbezoek toont dat het besef er is dat in ons land te weinig mensen aan het werk zijn, dat dat veel beter kan, en dat daarvoor inspanningen nodig zijn op federaal en op regionaal vlak.

Het toont ook dat we het warm water niet moeten heruitvinden, maar het best kunnen leren van de goede voorbeelden in andere landen. Met een werkzaamheidsgraad van 79 procent, tegenover 70,5 procent in België, is Denemarken een goed startpunt. Werkbezoeken naar Zweden (81,1%), Zwitserland (81,3%) en Nederland (82,3%) kunnen nu al ingepland worden. Om de gemiddelde werkzaamheidsgraad van die landen te halen, moeten in België 700.000 meer mensen aan het werk zijn.

Zulke werkbezoeken zijn allicht interessant om de concrete uitwerking van bepaalde maatregelen te bestuderen. Maar de grote lijnen van wat er fout loopt op onze arbeidsmarkt kennen we al langer: een te hoge belastingdruk op arbeid, te weinig flexibiliteit, te vroeg stoppen met werken, te weinig levenslang leren... De federale regering plaatste meerdere van die punten al op de agenda, maar de concrete uitwerking ervan blijft voorlopig pijnlijk mager.

In de koelkast

Minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) kwam in september met haar langverwachte pensioenhervorming, die relevant zou moeten zijn voor de eindeloopbaanproblematiek. Die hervorming viel zo licht uit dat het onderwerp weer in de koelkast belandde. Naar aanleiding van de begroting kwam minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) met een verlaging van de lasten op arbeid. Maar met bedragen tot 50 euro voor alleenstaanden en tot 150 euro voor werkende koppels per jaar (4,2 of 12,5 euro per maand) zal dat niet veel zoden aan de dijk zetten.

Het economisch potentieel dat we op onze slecht werkende arbeidsmarkt laten liggen is nochtans enorm. Nieuwe simulaties van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) geven aan dat we via een pakket hervormingen, gefocust op de lasten op arbeid en op de effectieve pensioenleeftijd, de economische activiteit met 16 procent kunnen verhogen. Dat komt overeen met 80 miljard in euro’s van vandaag.

In het licht van de lange discussies over bijvoorbeeld de inperking van de fiscale voordelen voor sporters (43 miljoen) of de vliegtaks (30 miljoen) blijft het verbijsterend hoe vlot onze beleidsmakers dat potentieel laten liggen.