Moois om naar uit te kijken | Onze cultuurtips voor het voorjaar

EXPO'S

I'm So Happy You Are Here | Fotomuseum Den Haag

Het werk van Japanse mannelijke fotografen vindt al jaren de weg naar Europese galeries en musea, terwijl hun vrouwelijke collega’s veel minder aandacht krijgen. Fotomuseum Den Haag brengt daar verandering in en geeft 26 Japanse vrouwelijke fotografen de kans om hun werk te tonen.

Van 18 januari tot 5 mei.

Panamarenko | M HKA

De in 2019 overleden kunstenaar Panamarenko was gefascineerd door de kosmos. Hij bouwde verschillende ruimtetuigen in de hoop daarmee de ruimte te kunnen onderzoeken. ‘Reis naar de sterren’ in het M HKA blikt terug op die avonturen.

Van 25 januari tot 7 september.

Familiegeluk | Red Star Line Museum

De Chinese gemeenschap in Antwerpen speelt een belangrijke rol in de bedrijfswereld en in het culturele leven van de stad. De expo ‘Familiegeluk’ focust op drie Chinese restaurantfamilies, via interviews en documenten uit het familiearchief en via nieuw werk van de Belgische fotograaf Vincen Beeckman.

Van 31 januari tot 4 mei.

Compassion | MAS

Medeleven en medelijden zijn terugkerende thema’s in de kunstgeschiedenis. Het Antwerpse Museum aan de Stroom wijdt er een verstilde expo aan. Oude meesters als Pieter Breugel en Théodore Géricault gaan hand in hand met hedendaagse kunstenaars als Ai Wei Wei en Berlinde De Bruyckere.

Van 31 januari tot 31 augustus.

Sigefride Bruna Hautman | M Leuven

Sigefride Bruna Hautman maakt al zo’n 40 jaar sculpturen, reliëfs, installaties, video’s, tekeningen, collages en tekstuele werken. Figuratie staat centraal met linken naar het hyperrealisme, waarbij sculpturen op levende mensen lijken. M Leuven toont haar uitgebreide oeuvre in een retrospectieve.

Van 14 februari tot 31 augustus.

Nieuw Parijs | Kunstmuseum Den Haag

In 1867 schilderde Claude Monet het uitzicht over Parijs vanaf het balkon van het Louvre. Hij keerde de klassieke kunst letterlijk de rug toe om het bruisende leven op straat vast te leggen. Monet maakte nog twee andere Parijse stadsgezichten. Kunstmuseum Den Haag toont de drie voor het eerst sinds decennia weer samen in 'Nieuw Parijs: van Monet tot Morisot', een expo over hoe impressionisten de stad weergaven.

Van 15 februari tot 8 juni.

Berlinde De Bruyckere | Bozar

De Gentse kunstenares Berlinde De Bruyckere krijgt voor het eerst een solotentoonstelling in het Brusselse kunstencentrum Bozar. Ze toont een mix van oud en nieuw werk en reikt daarnaast de hand uit naar andere kunstenaars, onder wie de Duitse renaissancemeester Lucas Cranach en de Amerikaanse songwriter Patti Smith.

Van 21 februari tot 31 augustus.

Corps et âmes | Bourse de Commerce

Hoe verhoudt het lichaam zich tot de geest? Dat is het thema van de grote lente-expo’s in Bourse de Commerce, het privémuseum van de Franse kunstmecenas François Pinault in Parijs. Zo’n 40 artiesten uit zijn collectie worden getoond, van Auguste Rodin over Georg Baselitz en Ana Mendieta tot Marlene Dumas.

Van 5 maart tot 25 augustus.

Van Gogh vs. Kiefer | Van Gogh Museum en Stedelijk Museum Amsterdam

Het Van Gogh Museum en het Stedelijk Museum Amsterdam slaan de handen in elkaar voor een gezamenlijke tentoonstelling rond Anselm Kiefer. De Duitse kunstenaar bewondert Van Gogh al sinds zijn jeugd en dat is zichtbaar in zijn oeuvre. Het Stedelijk Museum heeft een uitgebreide Kiefer-collectie. De werken worden allemaal getoond, samen met een werk dat Kiefer speciaal voor de dubbelexpo creëerde.

Van 7 maart tot 9 juni.

Sienna | The National Gallery

In de 14de eeuw was Sienna in Italië het brandpunt van de schilderkunst. Kunstenaars als Duccio, Simone Martini en de broers Pietro en Ambrogio Lorenzetti maakten komaf met het statische karakter van de doeken van hun voorgangers en tijdgenoten. Er ontstond beweging op de panelen. The National Gallery in Londen wijdt er de expo 'Siena: The Rise of Painting, 1300 -1350' aan.

Van 8 maart tot 22 juni.

Edvard Munch Portraits | The National Portrait Gallery

De Noorse schilder Edvard Munch is vooral bekend van ‘De schreeuw’. Maar hij was ook een begenadigd portretschilder die aan de lopende band vrienden, familie, kunstenaars, schrijvers en verzamelaars portretteerde. The National Portrait Gallery in Londen brengt die werken samen in een grote expo.

Van 13 maart tot 15 juni.

L'art est dans la rue | Musée d’Orsay

In de tweede helft van de 19de eeuw maakte Parijs kennis met een nieuw fenomeen: de straatposters. Bekende kunstenaars, onder wie Alphonse Mucha, Henri de Toulouse-Lautrec en Pierre Bonnard, leefden zich ermee uit. Het Musée d’Orsay in Parijs wijdt er met 300 werken een grote expo aan.

Van 18 maart tot 6 juli.

Hans Op de Beeck | KMSKA

In ‘Nachtreis’ vertelt kunstenaar Hans Op de Beeck een verhaal over nachtelijke avonturen. Zijn beelden zijn stuk voor stuk in grijs uitgevoerd. De expo, de eerste van Op de Beeck in het KMSKA in Antwerpen, is een mix van poëzie en sculpturale verbeelding.

Van 22 maart tot 17 augustus.

Painting after Painting | S.M.A.K.

Het S.M.A.K. brengt werk samen van meer dan 70 hedendaagse schilders die in België wonen en werken. Het Gentse museum wil zo een beeld schetsen van de recente evoluties en tendensen in de schilderkunst. Het eindresultaat is diffuus. Kunstenaars verwijzen naar motieven en technieken uit het verleden, maar verkennen en verleggen evengoed de grenzen van het medium.

Van 5 april tot 2 november.

***

PODIUM

Liefde / Amour 

Welke rol mag en kan liefde spelen in ons leven? En kunnen we het concept wel aflijnen? KVS-gezicht Pitcho Womba Konga liet zich voor zijn nieuwe voorstelling inspireren door het boek ‘L’amour est très surestimé’ van de Frans-Algerijnse Prix Goncourt-winnares Brigitte Giraud. In zijn collagestijl van theater, (gospel)zang, muziek en slam poetry neemt de regisseur de liefde onder de loep.

22  januari première in de KVS in Brussel, daarna op tournee.

Mystica

In 'Mystica' brengt Kasper Vandenberghe  circus en muziektheater samen, gebaseerd op rituelen van acht mystica's. Aan de hand van nieuwe muziek, gecomponeerd door Timo Tembuyser en Jens Bouttery, gaan de performers op zoek naar een spirituele microkosmos waarin alles en iedereen verbonden is in een wereld die meer dan ooit raast.

1 februari première in CC Kortrijk, daarna op tournee.

The Grief of Red Granny

Met ‘The Golden Stool’ introduceerde Gorges Ocloo het concept afropera in onze zalen, dat het westerse podiumgenre mengt met Afrikaanse invloeden. In 'The Grief of Red Granny' vertrekt hij van Giovanni Pergolesi’s ‘Stabat Mater’, dat hij radicaal bewerkt tot een ritueel totaalspektakel. Ocloo wil een stem geven aan iedereen die de kans niet kreeg om te rouwen om een overleden geliefde.

14 februari première in de Bourla in Antwerpen, daarna op tournee.

Lola Young

In de niet-aflatende stroom van gen Z-popzangeressen die in het zog van Billie Eilish een carrière proberen te forceren zetten wij ons geld in op Lola Young. Op ‘This Wasn’t Meant For You Anyway’ koppelt ze authenticiteit aan zelfspot. Tussen haar set van vorige zomer op Pukkelpop en Rock Werchter speelt ze haar eerste Belgische zaalshow.

14 februari in de Botanique in Brussel.

Arme tante Danni

‘Just ons Danni, gij!’, kreeg actrice Janne Desmet als kind steevast te horen als ze iets misdeed, verwijzend naar haar gekke tante die 14 keer van job veranderde, altijd met foute mannen aanpapte of huizen met verborgen gebreken kocht. In deze tragikomische Martha!Tentatief-solo -samen geschreven met Johan Petit - onderzoekt Desmet onder meer onze eeuwige drang naar goedkeuring door anderen, ook als we al lang geen kind meer zijn.

27 februari première in De Studio in Antwerpen, daarna op tournee.

Nala Sinephro

Vorig jaar verscheen ‘Endlessness’, de opvolger van ‘Space 1.8’, het fraaie debuut van Nala Sinephro uit 2021. Met de kruising van experimentele elektronica en spirituele jazz die ze uit haar pedaalharp, modulaire synth en keyboards schudt, is de in Brussel geboren artieste met Caraïbische roots al langer een uithangbord van het innovatieve Warp-label.

14 maart in Flagey in Brussel.

Klarafestival

De 20ste editie van het Klarafestival borduurt voort op de succesvolle formule: een mix van klassiek en jazz met een snuifje wereldmuziek. De centrale gaste is de Moldavische violiste Patricia Kopatchinskaja, die drie concerten geeft. Ook de Amerikaanse trompettist Wynton Marsalis is met drie projecten aanwezig. Hij wordt telkens begeleid door het Jazz at Lincoln Center Orchestra.

Van 20 tot 30 maart in Bozar en Flagey in Brussel.

Legacy of Wayne Shorter

Niemand beter om eer te betonen aan saxofonist, componist en jazzgigant Wayne Shorter (1933-2023) dan de band die bijna een kwarteeuw aan zijn zijde stond. Pianist Danilo Pérez, bassist John Patitucci en drummer Brian Blade vroegen aan saxofonist Ravi Coltrane om nog wat allure toe te voegen aan hun Grammy-winnende oeuvre. Shorter leeft voort in hun interpretaties.

22 en 23 maart in De Bijloke in Gent en op Leuven Jazz.

Blueprint, Chapter II

Het hiphopfestival Blueprint is aan zijn tweede editie toe. De focus ligt op de nieuwste tendensen in streetdance en spoken word. Maar de centrale vraag is: wat komt er na hiphop?

Van 4 tot 6 april in De Singel in Antwerpen.

Tyler, The Creator

Met ‘Chromakopia’ bracht de Amerikaanse hiphopartiest en producer Tyler, The Creator vorig jaar zijn persoonlijkste album uit. Zijn wervelende en geestige headlineset vorig jaar op Coachella indachtig mogen we ook nu vuurwerk verwachten van het veelzijdige hiphopgenie. Op zijn 33ste blikt hij terug op het eerste deel van zijn leven, waarin hij opklom van cultfenomeen tot popicoon.

25 april in het Sportpaleis in Antwerpen.

Intolleranza 1960

In La Fenice in Venetië ging in 1961 'Intolleranza 1960' van de vorig jaar overleden Italiaanse avant-gardecomponist Luigi Nono in wereldpremière. De opera was een aanklacht tegen geweld, onderdrukking en onrechtvaardigheid. Opera Ballet Vlaanderen haalt het baanbrekende werk naar Gent. Het publiek zit mee op het podium.

6 mei in Opera Gent.

Living Apartment Together

Wie ervan houdt stiekem binnen te gluren in huizen zonder gordijnen, zit met Berlins nieuwe productie gebeiteld. Het locatieproject ‘Living Apartment Together’ geeft toeschouwers met een hoofdtelefoon een inkijk in de levens van bewoners uit één appartementsblok, waarbij video en live theater door elkaar lopen. Georges Perecs’ roman ‘Het leven, een gebruiksaanwijzing’ vormde de inspiratiebron voor Yves Degryse en coscenarist Angelo Tijssens.

Van 8 tot 24 mei in NT Gent.

Delirium

Verbeelding is het sleutelwoord in het prikkelende visuele werk van Miet Warlop, en daar vormt haar nieuwe voorstelling geen uitzondering op. ‘Delirium’, een abstract woord dat volgens de programmatekst naar een staat van verwarring, een droom, een reis verwijst, belooft een plek te creëren waar angsten en verlangens samensmelten met verwondering en plezier. De voorstelling gaat in wereldpremière op het Kunstenfestivaldesarts.

Van 18 tot 23 mei in de Hallen van Schaarbeek, daarna op tournee.

Carmen

De Munt sluit het seizoen in stijl af met ‘Carmen’, de klassieker van Georges Bizet. De regie is in handen van Dmitry Chernyakov. De Russische theatermaker staat garant voor een hedendaagse interpretatie zonder de roots van de opera te vergeten.

3 juni in De Munt in Brussel.

***

ALBUMS

EUSEXIA | FKA twigs

De onderkoelde fluistersound van Tahliah Debrett Barnett - alias FKA twigs - was tien jaar geleden het hipste uit de Londense underground. De Britse zangeres en danseres met Jamaicaanse en Spaanse roots is inmiddels een wereldwijd stijlicoon. Maar ook in de schemerzone tussen sensuele r&b, jachtige triphop en stomende elektronica blijft ze creatief hoge ogen gooien, getuige de single ‘EUSEXIA’.

24 januari.

Renascense | Cymande

Luister naar ‘Chasing On A Dream’, een groovy floorkiller over een individualistischer wordende samenleving, en besef dat de comeback van het voorjaar op naam komt van een zwarte Britse funkband. Alle muzikanten van Cymande zijn als kind uit de Caraïben geëmigreerd naar Londen, waar ze begin jaren 70 drie albums maakten. Ondanks bijval in de VS  brak hun mix van jazz, funk, calypso en soul thuis weinig potten. Aangestoken door de hiphopscene, die hun muziek gretig samplede, en een docufilm pakt ‘Renascence’ de draad weer op.

31 januari.

Blame It On My Chromosomes | Alex Koo Trio

Een vorm van zelftherapie noemt pianist en componist Alex Koo zijn nieuwe album met drummer Dré Pallemaerts en bassist Lennart Heyndels, terwijl hij referenties als José James en Pearl Jam dropt. Op de vocale jazz van het nostalgische voorsmaakje ‘Slowly’ hapt hij naar adem in een steeds snellere wereld. Na zijn piano-etudes, die herinnerden aan een jeugd als klassiek wonderkind, is het een verademing dat hij weer de hort opgaat met een jazztrio dat zich weinig aantrekt van muzikale hokjes.

7 februari.

Enjoy the Silence | Naima Joris

Naima Joris was al vele jaren muzikaal actief in allerhande groepjes, toen ze tijdens de coronapandemie haar persoonlijke gloriemoment beleefde. Met dank aan de informele setting en de prikkelarme begeleiding boden de lockdowncovers op haar sociale media de luisteraar troost. Zelf putte ze er op haar veertigste een solocarrière uit. Na een EP, twee albums en een burn-out blikt ze terug op die verstilde doorbraak.

21 februari.

Every Dawn’s a Mountain | Tamino

Na zijn debuut ‘Amir’ en de opvolger ‘Sahar’ kondigt ‘Every Dawn’s a Mountain’ voor Tamino een nieuwe levensfase aan. Omschreven als een album over verlies, ontheemding en het loslaten van het verleden staat de Belgisch-Egyptische zanger stil bij zijn verhuis naar New York.

21 maart.

BEYAH | Damso

Al vijf jaar is Damso de meest beluisterde Belgische artiest op Spotify. Aangespoord door een ongeduldige fan was er midden november plots de verrassingsrelease ‘J’ai menti’. Die klonk verrassend gevarieerd: van dreigend over dansbaar en experimenterend met ritmes uit zijn geboorteland Congo tot een minzaam duet met Angèle. Toen had de Brusselse rapper ook dit laatste album al ingeblikt en aangekondigd.

30 mei.

***

BOEKEN

Nog lang geen winter | Peter Terrin

Wat als je naar het leven kon reizen dat je door die ene verkeerde beslissing nooit hebt geleid? In zijn nieuwe roman tast Peter Terrin de grenzen van tijd en ruimte af en laat hij Simon - die we nog kennen uit de prachtige roman ‘Al het blauw’ - onderzoeken hoe het leven mogelijk had kunnen lopen. Sciencefiction en existentialisme gaan hand in hand in deze stijlvolle roman.

16 januari bij De Bezige Bij.

Laat me binnen | Manon Uphoff

In de handen van Manon Uphoff wordt literatuur iets explosiefs. Met het adembenemend knappe ‘Vallen is als vliegen’ (2019) bewees ze zichzelf als een van de uitdagendste en vernuftigste schrijvers van de Lage Landen. Het was zes jaar wachten op een nieuw boek, maar binnenkort worden we daarvoor beloond: ‘Laat me binnen’ wordt een verhalenbundel over de zoektocht naar vrijheid en bezieling.

28 januari bij Querido.

Headshot | Rita Bullwinkel

Een opdoffer uit de VS, waar dit debuut als een literaire mokerslag werd onthaald en in geen enkele eindejaarslijst ontbrak. Rita Bullwinkel schrijft over acht tienermeisjes die de strijd met elkaar aangaan voor de titel van bokskampioen. Ze wordt geprezen voor haar lyrische, krachtige taal, het stuwende ritme van haar proza en haar messcherpe psychologisch inzicht.

20 februari bij Koppernik.

Het bos en de rivier | Karl Ove Knausgard

De Noorse bestsellerauteur laat de fictie links liggen en schetst in dit boek een ontroerend portret van de Duitse kunstenaar Anselm Kiefer. Overal ter wereld ging hij hem opzoeken, onder andere in Donaueschingen, Kiefers geboorteplaats, en in zijn gigantische studio in Parijs, waar hij woont en werkt. Hij spreekt met Kiefer over zijn kunst, in een poging te begrijpen wat die met ons doet en waar die uit voortkomt.

5 maart bij Athenaeum.

Dream Count | Chimamanda Ngozi Adichie

De Nigeriaans-Amerikaanse Chimamanda Ngozi Adichie veroverde wereldwijd harten met indrukwekkende romans als ‘Amerikanah’ en ‘Een halve gele zon’. Twaalf jaar na het verschijnen van die laatste komt er een langverwacht nieuw boek. In ‘Dream Count’ richt ze haar blik op vier personages die worstelen met de vraag: hoe eerlijk moet je tegen jezelf zijn om lief te kunnen hebben en bemind te worden?

13 maart bij De Bezige Bij.

Zwarte september | Sandro Veronesi

‘Zwarte september’ vertelt het verhaal van de twaalfjarige Gigio Bellandi in de zomer van 1972. Hij ontdekt muziek, boeken en liefde, maar zijn onschuld wordt bruut verstoord door een tragische gebeurtenis. De Italiaanse publiekslieveling Sandro Veronesi komt met een boek over de kracht van liefde en het vermogen om verdriet te overwinnen en verder te gaan. Over de suggestieve kracht van woorden en de verleidelijke en levensreddende kracht van de taal.

31 maart bij Prometheus.

***

FILMS

BXL

Het voorjaar is flink gekruid met cinema van eigen bodem. De meest Brusselse bijdrage is ‘BXL’, waarin de broers Ish en Mounir Ait Hamou een onverbloemd beeld schetsen van de uitdagingen van mensen met een migratieachtergrond in onze hoofdstad. Centraal staat een jonge bokser die zijn hollywooddroom ziet botsen met de harde realiteit.

22 januari.

The Brutalist

Sinds Brady Corbets prijs voor beste regie op het filmfestival van Venetië wordt dit epische drama - goed voor drie uur en 35 minuten - steevast getipt als grote Oscarkandidaat. Hij won onlangs al een Golden Globe. Adrien Brody - ook een Golden Globe-winnaar - speelt een Joodse architect uit Hongarije die in 1947 met zijn echtgenote uitwijkt naar de VS, maar ook daar op tegenkanting stuit. Tot hij onverwacht een opdracht krijgt van een schatrijke cliënt.

5 februari.

A Complete Unknown

Nadat regisseur James Mangold zich in ‘Walk the Line’ op Johnny Cash richtte,
focust hij nu op een ander muzikaal icoon: Bob Dylan. ‘A Complete Unknown’ volgt zijn steile klim naar de roem, vanaf zijn opgemerkte aankomst in New York in 1961 tot zijn beruchte optreden op het Newport Folk Festival in 1965, waar hij het aandurfde een elektrische gitaar ter hand te nemen. Timothée Chalamet schittert in de hoofdrol.

19 februari.

Queer

In 1953 schreef beatauteur William S. Burroughs een novelle, oorspronkelijk bedoeld om zijn debuutroman ‘Junkie’ aan te dikken. Pas meer dan 30 jaar later zou hij ze ook effectief publiceren onder de titel ‘Queer’. Het autobiografische verhaal toont hoe hij in Mexico worstelt met een drankprobleem en een diepe verliefdheid op een jonge expat. Daniel Craig is hartverscheurend in de filmversie van Luca Guadagnino (‘Call Me by Your Name’).

26 februari.

Hard Truths

Zes jaar na zijn ambitieuze historische drama ‘Peterloo’ keert de Britse cineast Mike Leigh terug naar wat hem het best ligt: indringende en confronterende portretten van gewone mensen. Marianne Jean-Baptiste - ook al te zien in ‘Secrets & Lies’ - maakt een onuitwisbare indruk als depressieve en bittere vrouw die haar uiterste best doet om iedereen in haar omgeving tegen zich in het harnas te jagen. Ook haar dichtste familie.

26 maart.

***

STREAMING

Dood spoor

Dankzij series als ‘Clan’ en ‘Tabula rasa’ is Malin-Sarah Gozin een tv-scenariste met internationale allure. Met ‘Dood spoor’ staat ze voor het eerst ook achter de camera. De detectiveserie, een mix van thriller en humor, draait rond een begrafenisondernemer (Peter Van den Begin) met een bijzondere gave: als hij iets in zijn mond steekt, ziet hij wat het voorwerp heeft meegemaakt. En dan roept een inspecteur zijn hulp in voor een moordzaak.

11 februari op Streamz.

Zero Day

Een 'zero-day exploit' is een cyberaanval die een onbekende systeemfout uitbuit. Vandaar ook de titel van deze politieke thriller over de gevolgen van zo’n wereldwijde digitale aanslag. Robert De Niro, nooit eerder te zien in een tv-serie, speelt een gerespecteerde ex-president die het onderzoek naar de aanval moet leiden en een samenzwering blootlegt. De imposant cast omvat verder onder meer Lizzy Caplan, Joan Allen en Jesse Plemons.

20 februari op Netflix.

Daredevil: Born Again

Ook series over superhelden kunnen de moeite lonen. De Netflix-reeks ‘Daredevil’ oogstte enkele jaren geleden drie seizoenen lang applaus op alle banken. Vandaag zit de blinde advocaat met de bovenmaatse andere zintuigen net als alle Marvel-helden bij Disney. Na lang aandringen van de acteurs Charlie Cox en Vincent D’Onofrio krijgt hij daar nu een vervolgserie, met dezelfde personages en cast. En hopelijk ook met dezelfde energie en lef.

4 maart op Disney+.

The Studio

Hollywood is net als elk ander instituut een gedroomd doelwit voor satire. In ‘The Studio’ speelt Seth Rogen een filmfanaat die de kans krijgt om een historische maar wankele studio te runnen. Het duurt niet lang voor hij ervaart hoe moeilijk het is om kunst en commerce te koppelen. Rogen ontwikkelde de serie zelf, samen met zijn vaste zakenpartner Evan Goldberg.

26 maart op Apple TV+.

The Last of Us (seizoen 2)

‘The Last of Us’, naar de gelijknamige survivalgame, was vorig jaar een van de aangenaamste verrassingen. De serie was goed voor acht Emmy’s. Het tweede seizoen is gebaseerd op de tweede game, waarin de wereld wanhopig op zoek is naar een geneesmiddel tegen de razend besmettelijke schimmel cordyceps. De vriendschap tussen de hoofdfiguren Joel en Ellie staat zwaar onder druk, en dan gebeurt iets wat de boel doet ontploffen.

In april op HBO Max.