Het politieke genie in Kamala Harris

Het was de speech van haar leven. Toen Kamala Harris het podium van de Democratische Conventie in Chicago opstapte om de nominatie van haar partij als presidentskandidaat officieel te aanvaarden, was de sfeer in de zaal extatisch.

Harris stelde niet teleur. Niet alleen leek ze goed in haar vel te zitten, ze gaf een zelfzekere indruk en straalde een geruststellende warmte uit. Haar speech was inhoudelijk sterk en ze had de volledige controle over haar publiek. In de manier waarop ze haar partij, en Amerika, toesprak, toonde ze voor het eerst echt haar kwaliteiten als redenaar. Harris’ retoriek leverde haar lofbetuigingen op en zelfs vergelijkingen met twee van haar succesrijkste voorgangers, Bill Clinton en Barack Obama.

Harris heeft duidelijk lessen geleerd uit het verleden. Ze schrijft dan wel geschiedenis als eerste vrouw van gemengde zwarte en Zuid-Aziatische origine, maar dat staat niet centraal in haar campagne. Toen Hillary Clinton het in 2016 opnam tegen Donald Trump was haar slogan de hele campagne door ‘I’m with her’. Dat gaf sommige kiezers het gevoel dat het hun plicht was bij te dragen aan de persoonlijke ambities van een vrouw die toch zo graag dat hoogste glazen plafond wilde doorbreken.

De Clinton for President-website in 2016 had ook icoontjes met beloftes voor minderheidsgroepen, zoals vrouwen, latino’s, zwarten, lgbtq+..., maar had niets te bieden voor blanke heteromannen. Het motto van Harris daarentegen kan eerder samengevat worden als ‘She’s with you’, net zoals ze indertijd elke rechtszaak in Californië als openbaar aanklager begon met zich voor te stellen als ‘Kamala Harris, for the people’.

Harris toont zich een instinctieve politica, die uitstekend de gemoedsstemming van het Amerikaanse electoraat kan lezen, net als Trump in 2016. Veel kiezers zijn de verdeeldheid van 2020 rond de pandemie, het politiegeweld na de moord op George Floyd en de Black Lives Matter-beweging moe. De blijheid en het optimisme van Harris spreken aan.

Een meerderheid van de Amerikanen vindt ook dat het omverwerpen van het arrest Roe v Wade door het Hooggerechtshof een serieuze stap te ver was. Ze willen terug naar de status quo van voor 2022, toen het recht op abortus nationaal was gegarandeerd. Velen vrezen ook, terecht, dat de reproductieve rechten van vrouwen verder op de helling komen te staan als Trump terugkeert. Het antwoord van Harris is: ‘We’re not going back.'

Ze is er ook in geslaagd het bijna-monopolie van de Republikeinen op vrijheid en vaderlandsliefde te doorbreken. De Beyoncé-hit ‘Freedom’ is op de bijeenkomsten van Harris alomtegenwoordig, net als een overvloed aan Amerikaanse vlaggen en ‘USA!’-kreten.

Tim Walz

De tot nu belangrijkste beslissing van Harris, de keuze van haar running mate, was een schot in de roos. Met Tim Walz haalde ze niet alleen een gemoedelijke vaderfiguur binnen, maar ook een vechter die een menigte kan begeesteren. Net als Harris zelf, die samen met haar zus Maya opgroeide met een alleenstaande moeder, belichaamt Walz de American Dream, waarbij je ondanks een bescheiden afkomst toch de weg naar het hoogste ambt van het land kan vinden.

Walz bracht zijn kinderjaren door op een boerderij. Na zijn middelbare school werkte hij in een fabriek. Waarna hij in het leger ging. In tegenstelling tot veel van zijn collega’s in de beleidselite van de Democratische Partij ging hij niet naar een universiteit van de prestigieuze Ivy League, maar studeerde hij aan het Chadron State College in Nebraska. Later gaf hij les aan een middelbare school in Minnesota, waar hij als coach het Americanfootballteam naar de kampioenstitel leidde. Met Walz trekt Harris een streep onder het elitaire imago dat de Democraten al een tijdje met zich meedragen en maakt ze komaf met de kritiek dat de partij er vooral is voor de hoogopgeleide Amerikaan.

Het nieuwe Democratische ticket Harris-Walz heeft de 'Biden vs. Trump'-dynamiek helemaal veranderd. Dat de stemming omslaat, valt te merken aan het recordaantal nieuwe kiezers die zich registreren onder de jonge Amerikanen (vooral zwarte vrouwen), aan de Democratische donaties die binnenstromen (sinds 21 juli heeft Harris al meer dan een half miljard dollar opgehaald) en in de peilingen, waarin Harris duidelijk afstand neemt van Trump.

Wat kan er nog misgaan, zou je denken. De achilleshiel van Harris was dat ze nog niet echt is getest met harde vragen in directe interviews. Details over haar toekomstige beleid, zowel op binnenlands als op buitenlands vlak, zijn nauwelijks bekend.

Op 10 september komt het belangrijke en langverwachte debat met Donald Trump eraan. En zoals Joe Biden maar al te goed weet, kan dat een scharniermoment worden in de volatiele race naar het Witte Huis. Het Democratische sprookje van deze zomer duurt ongetwijfeld nog een tijdje voort, maar het parcours van Harris kan onmogelijk foutloos blijven. Michelle Obama waarschuwde in Chicago al dat zowel Harris als Walz ook maar mensen zijn. Mensen die kunnen blunderen. Afwachten of het sprookje op 5 november ook goed afloopt voor Harris.