De meest onderschatte statistiek van het moment

Dat een inmiddels vier jaar durende economische stagnatie inderdaad erg is, laat een statistiek bijzonder goed zien. Het is de op dit moment meest onderschatte statistiek van Duitsland. De statistiek van de faillissementen. 

De koude douche in deze warme dagen: in de eerste helft van 2024 steeg het aantal bedrijfsfaillissementen met bijna 30 procent. Zowat 11.000 bedrijven gingen in die periode failliet. Dat is het hoogste niveau sinds 2014.

Achter die cijfers staat een stijgend aandeel van grote bedrijven die de deuren moeten sluiten. Dit jaar ging bij de grote touroperator FTI-Touristik, de legendarische producent van sportstoelen in auto’s Recaro, de modeketen Esprit en de barbecueproducent Grillstar het licht uit. Ook de grote warenhuisketen Galeria Kaufhof - tot begin deze maand het moederbedrijf van het Belgische Inno - vroeg het faillissement aan, maar kon de procedure afsluiten dankzij een nieuwe eigenaar.

Het rijtje maakt nog eens de problemen van de Duitse economie heel duidelijk: ze zit midden in een structurele transitie en worstelt met een grotendeels foutief economisch beleid.

Circus

Een stagnerende economie met een hoge inflatie laat zelfs in deze warme zomer een producent van barbecues en een toerismebedrijf failliet gaan! Dat grote warenhuizen of modewinkels zoals Esprit het moeilijk hebben om het op te nemen tegen de concurrentie van e-commerce, is zeker geen verrassing. En dat de autosector al langer in de problemen zit, is ook bekend, al neemt dat de pijn niet weg. Maar dat zelfs een producent van warmtepompen in de financiële problemen zit, werpt een ongunstig licht op de bondsregering. 

Het politieke circus over de mislukte warmtepompenwet hielp een hele sector om zeep. In 2022 en 2023 steeg het aantal verkochte warmtepompen telkens met 50 procent. Sinds dit jaar is de verkoop geïmplodeerd.

Heel wat bedrijven investeerden vorig jaar nog flink omdat ze erop rekenden dat de bondsregering de inbouw van warmtepompen bij nieuwbouw verplicht zou maken. Maar nu gaan ze onderuit.

De bondsregering, in dit geval onder impuls van de groene minister van Economische Zaken Robert Habeck, zwakte het voorstel vorig jaar uiteindelijk sterk af. Met als gevolg dat consumenten de dure warmtepompen niet kopen, omdat ze niet verplicht zijn. En dat bedrijven de investeringen van vorig jaar moeten afschrijven.

Een beter voorbeeld van hoe aanvankelijk goedbedoeld, maar slecht doordacht en nóg slechter gecommuniceerd beleid grote economische schade kan aanrichten, is niet te bedenken. 

Als slecht beleid zelfs een kettingreactie aan economische schade kan veroorzaken in sectoren die essentieel zijn voor onze toekomst, hoe moet het dan verder in andere sectoren? 

Olympische atleten

Als een economie zowel lijdt onder structurele zwakte als onder de grillen van een zwakke regering, zijn de vooruitzichten niet zonnig. De wil om toch licht te zien in de economische stagnatie lijkt een beetje op het commentaar in de Duitse media op de lage medaillespiegel tijdens de Olympische Spelen: 'Dat Duitsland weinig medailles haalde, is niet erg. Wat belangrijk is, is dat de atleten hun uiterste best hebben gedaan.'