De jongste werkgeneratie worstelt met thuiswerk

Arrested development, stagnerende ontwikkeling, betekent in de gedragsbiologie dat de verwachte groei niet doorzet. Er zijn gevoelige leeftijden om vaardigheden te leren. Ganzen die net uit het ei komen, hechten zich aan het eerste bewegende object, doorgaans hun moeder. Als dat een kwakende Duitse wetenschapper blijkt, hechten ze zich aan die man. Konrad Lorenz won een Nobelprijs voor zijn schare ganzen. Ook in de menselijke ontwikkeling zijn er gevoelige perioden om te leren. Wie een taal op latere leeftijd aanleert, heeft het lastiger. Wie ooit met kinderen op een skipiste heeft gestaan, weet dat er een gevoelige leeftijd is voor motorische vaardigheden.

Bestaat een gevoelige leeftijd voor professionele vaardigheden? Wellicht niet in biologische zin. Maar het is een goede metafoor om te begrijpen waar de jongste werkgeneratie mee worstelt. Net op de cruciale overgang van studeren naar werken, overviel covid hen. Wereldwijd werken mensen gemiddeld twee tot drie dagen thuis. De flexibiliteit van thuiswerk is een godsgeschenk voor de meeste werknemers, die al een stevige werkervaring hebben. Maar wat als je nooit de klassieke werkplaats hebt meegemaakt? Je begint van thuis uit achter je laptop of komt naar kantoor, maar daar is bijna niemand?

Dat blijkt een probleem. Ik heb er geen goede wetenschappelijke data over. De vragen komen van alumni en bedrijven die er geen raad mee weten. De starters hebben het gevoel dat ze iets gemist hebben, maar ze weten niet goed wat. Ze proberen hun weg te vinden in hun job, maar lopen verloren. Er lijkt een onuitgesproken code te zijn van hoe de dingen werken, maar ze hebben de handleiding niet ontvangen. Een bedrijf vertelt me dat zijn starters wat verwilderd lijken en elementaire omgangsvormen missen. Niet in elk bedrijf is het bon ton onaangekondigd de vergadering te verlaten om een koffie te halen. En is het een goed idee om in je eentje te lunchen terwijl je op je telefoon speelt?

Leermomenten

Gewoonlijk leren starters hun job echt ‘on the job’. Je leert door anderen te horen bellen, met collega’s te praten over projecten en snel even af te stemmen voor of na een vergadering. Maar als je de eerste maanden uren alleen thuis achter een scherm doorbrengt, slinkt het aantal leermomenten snel. Uit onderzoek blijkt dat ervaren werknemers bij thuiswerk slechts de helft van de tijd besteden aan het begeleiden van jonge collega’s in vergelijking met kantoordagen.

Zelfs op de dagen dat mensen naar kantoor komen, nemen de informele leermomenten af. De dagen zijn volgepland en overgestructureerd. De formele presentaties en uitwisselingen tijdens een vergadering geven niet de ruimte aan nieuwkomers om te leren wat speelt. Videocalls gebeuren op een plaats waar je anderen niet lastigvalt. Dat betekent minder leermogelijkheden voor anderen.

Sommige bedrijven geven aan dat nieuwkomers moeite hebben in te schatten hoeveel gewerkt moet worden. Sommige jongeren werken thuis tot laat door. Anderen doen alleen wat hen expliciet opgedragen wordt. Sociale normen, verwachtingen en impliciete codes werden misschien ook voor covid weinig openlijk besproken. Maar je leerde van anderen. Informeel leren is een sociaal proces.

Dat is geen reden om de klok terug te draaien. De winsten van hybride werken, zowel voor productiviteit als mentaal welzijn, zijn fenomenaal. Het is wel een reden om informeel leren doelbewust te organiseren en te structureren. Ervaren medewerkers moeten nadenken hoe en van wie ze de stiel hebben geleerd. Maak tijd om je kennis door te geven. De eerste werkjaren zijn een unieke inprentingsperiode waar je leert van en met anderen. Met een beetje goede wil en de juiste technologie is dat ook op de hybride werkplaats mogelijk.