Chinese dekens

Het moet rond de periode dat ik de lagere school inruilde voor het secundair onderwijs zijn geweest, dat ik voor de eerste keer besefte dat niet iedereen in België in afgeleefde rijhuizen of grauwe, grijze overbevolkte woonblokken woonde. Dat deelnemen aan een schooluitstapje niet in elk gezin volledig afhing van de elektriciteitsrekening van de voorbije maanden. En dat niet iedereen in de winter automatisch overschakelde op een houtkachel en sliep onder dikke goedkope Chinese importdekens uit de Brusselse Rue de Brabant.

Die kleurrijke, kitscherige dekens hebben ondertussen een legendarische status gekregen in elk allochtoon huishouden. De felle motieven met rode rozen, felblauwe watervallen, groene tijgers en rode draken deden natuurlijk pijn aan de ogen, maar ze hielden je warm tijdens menige kille nacht. Al maakten ze je ook doodziek, omdat ze zoveel vuil en stof opnamen en vasthielden.

Het gebruik van die dekens was voor de meeste jonge astmapatiënten kiezen tussen de cholera en de pest. Net zoals de keuze die zich vandaag aandient voor gezinnen met een beperkt inkomen die zich op de huurmarkt begeven. Wie in 2018 een gezinswoning in Vlaanderen wou huren, betaalde daar gemiddeld 769 euro voor. Vandaag moet een kandidaat-huurder daar gemiddeld 846 euro per maand voor budgetteren. Een stevige hap uit het huishoudbudget van een modaal Vlaams middenklassegezin en zo goed als onbetaalbaar voor gezinnen die flirten met de armoedegrens.

Gezinnen die hun soelaas niet vinden op de reguliere huurmarkt, kunnen zich aandienen bij de lokale gemeente of het OCMW voor een plaatsje in de wachtrij voor een sociale woning. In Vlaanderen loopt de gemiddelde wachttijd voor een sociale woning op tot drie jaar. Na vier jaar op de wachtlijst kunnen sommige gezinnen een beroep doen op een tijdelijke huurpremie terwijl de processie van Echternach zich verder voltrekt. Volgens cijfers van Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) stonden in 2020 een kleine 170.000 mensen in Vlaanderen op de wachtlijst voor een sociale woning. Een stijging van 10 procent tegenover 2019.

Een klungelig uitgevoerde betonstop, de genereuze drukpersen van de Europese Centrale Bank en een torenhoge inflatie staan al enkele maanden garant voor een oververhitte woningen- en huurmarkt, waar gezinnen met een laag inkomen hun gading niet meer vinden. Over de aanpak van dat probleem bestaat enige onenigheid in de Vlaamse regering. De N-VA wenst een half miljard euro af te romen van het budget voor de bouw van sociale woningen in Vlaanderen. CD&V wil dat niet laten gebeuren.

Bart Somers

Het opvallendste voorstel komt van Bart Somers (Open VLD). De Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur ijvert voor de oprichting van een taskforce om de krapte op de woonmarkt aan te pakken. Hij wil van sociale woonwijken in centrumsteden activeringswijken te maken, een concept waarmee hij in Mechelen al enkele jaren succes boekt. Daarnaast wenst Somers een maximale looptijd van negen jaar in te voeren voor arbeidsgeschikte huurders van sociale woningen.

Die grens van negen jaar lijkt iets te arbitrair getrokken en kan beter geval per geval beoordeeld worden. Het overheidsbeleid in Vlaanderen is doorgaans blind voor de vele verzuchtingen van de laagste inkomens en de ‘werkende armen’.

Sociale huurders zijn doorgaans inactieven, eenoudergezinnen of tweeverdieners die op het einde van de maand nauwelijks rondkomen. Dankzij de sociale huurtarieven kunnen ze op lange termijn een stabiele thuissituatie creëren, waarbij hun kinderen een waterkansje krijgen om uit de armoedeval te ontsnappen. Door de werkende laag van de sociale huurders te vervangen door de bovenste laag van de kandidaat-huurders op de wachtlijst voor sociale woningen verplaats je het probleem.

Die onrechtvaardigheid krijg je zelfs met de dikste Chinese dekens uit de Rue de Brabant niet toegedekt.