Afghaanse vrouwen verdienen onze steun

Drie jaar is het geleden dat de westerse troepen in allerijl Kaboel verlieten. De aftocht verliep zo snel dat ze niet eens de tijd hadden om alle Afghanen mee te nemen die hun leven (en vaak dat van hun familie) hadden geriskeerd om van het land een betere plek te maken. Een morele overwinning die de taliban onlangs nog in de verf zetten met een parade van buitgemaakt Amerikaans wapentuig. De verliezers zijn bekend: de stabiliteit in de regio en alle Afghaanse burgers, vooral vrouwen.

Een recent rapport van de ngo Human Rights Watch schildert een tragisch beeld van het land. De productie van opium mag dan wel spectaculair gedaald zijn, dat vertaalt zich niet in een betere voedselvoorziening. Ruim 28 miljoen Afghanen, ongeveer twee derde van de bevolking, hebben humanitaire hulp nodig. Onder het regime van de taliban speelt zich een van de ergste crisissen van de voorbije jaren af.

Zoals zo vaak worden vrouwen en meisjes het ergst getroffen. Voor hen heeft elke vorm van recht de facto opgehouden te bestaan. Meisjes mogen niet naar school. Vrouwen mogen niet meer werken, tenzij in ‘traditionele’ beroepen als vroedvrouw en naaister. Vrouwen mogen niet reizen zonder een mannelijke begeleider. Ze mogen niet eens buiten komen zonden hun haren en gezicht te bedekken.

Onlangs vaardigden de taliban nog een haast absurde 'deugdzaamheidswet' uit die de ruimte van de vrouw nog wat meer doet krimpen. Voortaan mogen ze niet langer praten, zingen of voordragen in het openbaar. De mensenrechtenbeweging Amnesty International beschrijft dat als genderapartheid.

In het Westen hebben we gelukkig geen idee van hoe een totalitair religieus regime in zijn werk gaat. De deugdzaamheidsmaatregelen zijn geen stomp voorwerp om in het wilde weg te slaan en zoveel mogelijk slachtoffers te maken, het zijn chirurgische precisie-instrumenten, geconstrueerd om bepaalde ‘onhandelbare’ vrouwen uit de maatschappij te verwijderen. Want wie kan haar onschuld bewijzen als ze door een zelfverklaarde zedenpolitie, haar buren of een jaloerse echtgenoot wordt beschuldigd van praten, giechelen of zelfs maar neuriën op straat?

Geen paria

Toch is dit weerzinwekkende regime niet langer een paria in de wereld. Almaar meer landen knopen officiële betrekkingen aan met de taliban. Tijdens de overwinningsparade zaten Chinese en Iraanse diplomaten op de bühne. Belust op kostbare strategische grondstoffen zoals lithium of gewoon om wat verder te knabbelen aan het afbrokkelende prestige van het zelfgenoegzame Westen, dat nog in de illusie verkeert dat het nog altijd de enige macht is die mondiaal de lakens uitdeelt.

Dergelijke ontwikkelingen sterken de leiders van het Islamitische Emiraat Afghanistan in hun overtuiging dat zij het legitieme regime zijn. Op de jongste VN-top in Doha riep Zabihullah Mujahid, de spreekbuis van de taliban, het Westen op ‘hindernissen weg te nemen die diplomatieke relaties in de weg staan’. Meer bepaald moet het voorbij de beperkingen voor vrouwen kijken en die zien als ‘een interne aangelegenheid’.

Sommigen in het Westen menen dat we het best aan tafel gaan zitten met het talibanregime. Sommigen ontwaren in het Islamitische Emiraat zowaar liberale kopstukken met wie te praten valt, die open zouden staan voor een deradicalisering van hun bewind. Het doet denken aan de sussende bewoordingen die we drie jaar geleden te horen kregen over de zogenaamde taliban 2.0, die beloftes deed omtrent het respecteren van mensen- en vrouwenrechten. Duizenden doden later zouden we echt wel beter moeten weten.

De afgelopen dagen doken op de sociale media tientallen clandestiene filmpjes op van Afghaanse vrouwen die zingend protesteerden tegen de nieuwe wet en het talibanregime. Zij verdienen een meer vastberaden steun dan in 2021.