Verschuif die openingsuren

Door Tom Vandenkendelaere, nationaal voorzitter, en Rogier De Langhe en Lieven Demolder, leden van de congrescommissie van JongCD&V

Tijdens de laatste decennia is de emancipatie van vrouwen in onze samenleving er met grote stappen op vooruit gegaan. Evoluties in onze hoofden worden echter niet altijd even snel weerspiegeld in onze maatschappelijke structuren.

Een verrassend voorbeeld zijn de openingsuren. We komen uit een tijd dat vrouwen aan de haard bleven en konden gaan winkelen terwijl de mannen uit werken waren. Eenverdienende tweeoudergezinnen zijn al lang niet meer de norm, maar toch zijn de openingsuren nog steeds dezelfde. Overheidsdiensten, banken en de meeste winkels zijn vooral open tijdens de werkuren, wanneer diegenen die er gebruik van willen maken net ook aan het werk zijn.

Deze bizarre situatie is geleidelijk ontstaan naarmate we zijn weggeëvolueerd van het klassieke eenverdienersgezin en maakt nu dat het publieke leven stopt zodra mensen de tijd vinden om eraan deel te nemen. Dit is een niet te onderschatten stressfactor.

Vooral eenoudergezinnen en tweeverdieners hebben zo een chronisch gebrek aan dienstverlening en worden verplicht om hun levens te leiden volgens een strikt schema. Alle activiteit wordt geconcentreerd op zaterdag, de enige dag waarop het wel nog kan. Dan wordt een welverdiende rustdag opgeofferd om in dikke drommen te gaan aanschuiven voor een parkeerplaats en aan de kassa.

Stressfactoren als deze ondermijnen gezinnen van binnenuit functioneel en emotioneel, leiden op hun beurt weer tot nog meer gebroken gezinnen en vergroten zo het probleem nog.

Kleinere zaken

Op het JongCD&V START-congres dit weekend in Antwerpen werd daarom gestemd voor een verschuiving van de openingsuren. Open blijven tot acht uur ’s avonds en tot negen uur op vrijdag is juridisch geen probleem, kijk maar naar de supermarkten. Maar kleinere zaken worden geremd door de avondwerkpremie die moet worden betaald voor arbeid verricht na zessen. Zaakvoerders weten dat hun volumes onafhankelijk zijn van hun openingsuren en openen daarom liever wanneer de kosten het laagst zijn.

Een deregulering van openingsuren, zoals Open VLD voorstelt, zal daarom enkel leiden tot langere openingstijden en is daarom een te eenzijdige oplossing. Een verschuiving van openingsuren is daarentegen wel mogelijk en kan zelfs budgetneutraal, door de avondwerkpremie fiscaal vrij te stellen. Zo kunnen werknemers die bereid zijn om ’s avonds te werken iets meer verdienen, terwijl dit voor de werkgever geen meerkost betekent.

Ook voor de overheid is er geen meerkost, want ze ziet af van belastingen die ze anders toch niet had opgestreken. De maatschappij als geheel wint door de hogere flexibiliteit en de betere spreiding van de beschikbare infrastructuur: minder stress en leefbaardere steden. De werknemers die later werken zijn enkel diegenen die in direct contact komen met consumenten. Ze vormen dus slechts een fractie van het totaal.

De bijkomende vergoeding is een meegenomen extraatje voor zij die loon verkiezen boven flexibiliteit en verhoogt netto de koopkracht in de maatschappij.  Het is een klein gebaar dat een wereld van verschil maakt voor net dat deel van de maatschappij dat er het meest toe bijdraagt en er het minst voor terugkrijgt.