Welke kleur de volgende regering ook heeft, het mag wat meer kaki zijn

Onze defensie-uitgaven bedragen slechts 1,22 procent van ons bruto binnenlands product (bbp), terwijl de NAVO van alle lidstaten een inspanning van 2 procent vraagt. Zonder het steunpakket aan Oekraïne, gefinancierd door intresten op de bevroren Russische gelden, haalt België in 2023 zelfs maar 1,13 procent, waarmee het tot de slechtste leerlingen van de NAVO-klas behoort.

Met een oorlog aan onze oostgrens, het conflict in het Midden-Oosten en een uiterst explosieve situatie op het Afrikaanse continent is het duidelijk dat dat niet langer volstaat om onze veiligheid te garanderen. De jarenlange afbraak van ons leger, ingezet na de Koude Oorlog, moet worden teruggedraaid.

Alle politieke partijen, van links tot rechts, erkennen die noodzaak en ijveren voor meer geld voor defensie. Op de PVDA-PTB na, die minder defensie voorstelt en de NAVO eerder als een probleem dan als een oplossing ziet. De communisten willen vrede, maar ze vergeten dat ‘si vis pacem para bellum’: als je vrede wil, moet je je voorbereiden op oorlog. We zijn helemaal niet voorbereid. Bij een conflict op eigen bodem zullen we, zoals generaal Marc Thys zegt, bij gebrek aan munitie al snel met stenen moeten gooien.

Migratie

Zelfs al is België niet rechtstreeks betrokken bij een oorlog op het terrein, de gevolgen voelen we wel. De kiezer zal zijn stem op 9 juni vooral laten beïnvloeden door de thema’s koopkracht en migratie. Net op die zaken hebben de verschillende conflicten een rechtstreekse impact. Na de invasie van Rusland schoten de energieprijzen de hoogte in. Ook de situaties in het Midden-Oosten en de Rode Zee hebben geleid tot veel hogere transportkosten voor onder andere zeecontainers. Door de onrust in Afrika is het aantal migranten en vluchtelingen naar Europa in 2023 met twee derde gestegen. Een politicus die de koopkracht van de kiezer wil bewaren en de migratiegolf wil beperken, is voorstander van een hoger defensiebudget, waarmee we de problemen kunnen aanpakken waar ze zich stellen.

Een goed uitgeruste defensie waarmee we onze rol in de NAVO kunnen spelen, is daarvoor onontbeerlijk. De deelname van ons fregat Louise-Marie aan twee operaties draagt bij aan het behoud van uw en mijn koopkracht. Het fregat gaat in de Rode Zee helpen de koopvaardijschepen te beschermen tegen de aanvallen van de Houthi-rebellen. No shopping without shipping, dixit Theo Francken (N-VA), in zijn beste Engels.

Defensiefonds

Dat onze overheidsfinanciën niet rooskleurig zijn, maakt het zoeken naar extra middelen moeilijk. De nieuwe Europese begrotingsregels verplichten België de komende zeven jaar bijna 30 miljard euro te besparen. Met een overheidsschuld van 106 procent van het bbp en een begrotingstekort van 4,9 procent behoren we ook in de EU tot de slechtste leerlingen van de klas.

De extra euro’s voor defensie moeten gezocht worden bij andere departementen. Open VLD stelt de verkoop van overheidsparticipaties voor. De partij wil een Defensiefonds dat onder andere gefinancierd wordt door de verkoop van de belangen van de overheid in de banken Belfius en BNP Paribas. Die privatiseringen leveren evenwel maar eenmalige inkomsten op, terwijl de uitbouw van onze defensie een continue inspanning vraagt. Een inspanning die tot voorbij 2035 loopt, de datum waarop we de 2 procentnorm moeten behalen.

Onderinvesteringen

Terwijl de verkoop van belangen in banken nog gemakkelijk verkocht kan worden aan de kiezer, ligt een continue besparing op andere overheidsuitgaven electoraal moeilijker. Toch zal het nodig zijn als we onze welvaartsstaat willen behouden. Belgische dochterondernemingen van buitenlandse multinationals vertegenwoordigen bijna 30 procent van ons bbp en 15 procent van onze werkgelegenheid, becijferde het Planbureau. De prijs in economische welvaart en ontslagen zou enorm zijn als die multinationale bedrijven uit ons land vertrekken wegens een gebrek aan veiligheid veroorzaakt door jarenlange onderinvesteringen in luchtafweer of cyberveiligheid.

Welke kleur de volgende regering ook heeft, het mag wat meer kaki zijn. Alleen zo kunnen we onze welvaart en onze democratie op de lange termijn garanderen. Al zal dat op korte termijn wel wat inspanning vragen.