Wachten op wie zich met het juiste diploma aandient, volstaat niet langer om cijferberoepers te vinden

De sector van de cijferberoepers - accountants, fiscalisten en bedrijfsrevisoren - kampt net als bijna elke andere sector met toenemende uitdagingen om voldoende talenten aan te trekken en te behouden. Dat blijkt eens te meer uit de nieuwe lijst met knelpuntberoepen van de VDAB. Boekhouder-accountant staat op de achtste plaats van de 241 knelpuntberoepen.

Wat is er aan de hand en hoe is het zover kunnen komen?

Vooreerst is er de aanbodzijde. Het aantal studenten in het hoger onderwijs neemt toe, maar die toename kan de stijgende vraag naar hooggeschoolde werkkrachten niet volgen. Bovendien hebben economie- en rechtenstudenten, de traditionele visvijver voor cijferberoepers, een veelheid van opties om hun talenten te ontplooien. Datzelfde geldt zeker voor de studenten met een achtergrond in STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics).

Hoe kunnen we het tij keren? Vooreerst door te werken aan de perceptie en misschien de wat stoffige communicatie vanuit de sector zelf. De term cijferberoepers alleen al is wellicht niet de meest sexy omschrijving van wat de sector doet. Stelselmatig verwijzen naar lijstjes met knelpuntberoepen is wellicht ook contraproductief. Waarom zou je als jongere met onbeperkte aanbiedingen kiezen voor een beroep dat anderen ook niet willen?

Bredere instroom

Maar er is meer aan de hand. Eerst en vooral hebben we nood aan een snellere en bredere instroom in het beroep. Vandaag verwachten we dat mensen eerst hun middelbare school afwerken, een financiële opleiding volgen en daarna - mits bijscholingen - beginnen te werken als cijferberoeper. In de praktijk is dat een lekkende pijplijn waarbij veel getalenteerde mensen onderweg uitvallen. Vaak gaat het om mensen die wel over interesse, motivatie of vaardigheden beschikken, maar die om een of andere reden niet het juiste diploma behalen.

Een oplossing kan zijn dat we vooral jongeren al veel vroeger laten proeven van de realiteit op de arbeidsmarkt. Dat is alleen maar mogelijk door meer en vroeger stages aan te bieden. Niet alleen kunnen jongeren dan sneller proeven van het beroep, veel stagiairs blijken na hun studie te blijven werken op hun stageplek. Sommige fiscale opleidingen doen voorzien al ‘verplichte’ stages, maar gemiddeld kan het nog stukken beter. Het water tussen leren en werken is vaak nog veel te diep. De recente openstelling van de flexi-jobs naar het onderwijs toe zal daar niets aan veranderen. Laat de ondernemers maar beter actiever deelnemen aan het verhaal.

Tegelijk moeten we dringend veel breder rekruteren. De sector van de financiële dienstverleners staat bij wijze van spreken geduldig te wachten op wie met het juiste diploma afstudeert. Een jobaanbieding is gegarandeerd voor al wie de meet haalt. Maar er zijn meer jobs dan er gediplomeerde kandidaten zijn. We moeten dan ook veel breder talent gaan spotten. Bied bijvoorbeeld jongeren in professionele bachelors veel meer kansen om door stages kennis te maken met de verschillende aspecten van het beroep. 

Zij-instromers

Ten slotte zijn er de zij-instromers. Voor hen zijn de diplomavereisten een echte drempel. Mensen met de juiste capaciteiten of motivatie maar zonder het juiste diploma komen veel te moeilijk of misschien nooit in de sector terecht. Met de krapte op de arbeidsmarkt kunnen we het ons niet langer veroorloven mensen uit te sluiten op basis van hun diploma. Dat betekent hoegenaamd niet dat we de lat lager moeten leggen. Wel dat we zelf zo vroeg mogelijk op zoek moeten gaan naar de juiste vaardigheden en motivatie - ook in andere sectoren. En dus niet zomaar wachten tot mensen met de juiste diploma’s zich spontaan komen aanbieden. Initiatieven zoals MolenGeek doen fascinerend werk voor IT-gerelateerde jobs. We hebben nood aan meer van dat. 

De krapte op de arbeidsmarkt zal zich niet vanzelf oplossen en vereist dat iedereen out of the box denkt. Daarom een warme oproep aan bedrijven van cijferberoepers en onderwijs om samen te kijken hoe ze elkaar kunnen versterken. Alleen zo kunnen we veel meer mensen aan de slag krijgen in deze sector. Het sneller spotten van talent, een grotere uitwisseling tussen onderwijs en bedrijfsleven en vooral een veel grotere focus op talent en motivatie zijn daarbij cruciaal. Willen we de tekorten aan cijferberoepers oplossen, dan moeten we vooral breder, jonger en buiten de sector denken, waarbij motivatie belangrijker is dan diploma. Hire the will, train the skill.