Voor Gent, tegen de kiezer

De gouden driehoek van de politiek heeft drie componenten: duidelijkheid, inspiratie en implementatie. Wees duidelijk over waar je voor staat en bied de kiezer een mentaal houvast. Nuances, hoe levensecht ook, winnen geen verkiezingen. Inspiratie is de taak van een leider. Eerder dan door politieke programma’s worden verkiezingen door mensen gewonnen.

Bart De Wever heeft in het verleden de N-VA groot gemaakt, Conner Rousseau doet dat vandaag met Vooruit. Tom Van Grieken schopt het met het Vlaams Belang veel verder dan zijn voorgangers, PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw vangt PS-adepten. De rol van een leidersfiguur is overal van wezenlijk belang: in een bedrijf, een vzw, een voetbalclub, een politieke partij. Vervang de leider en je krijgt een andere dynamiek. Geloof en voorkeur zijn geen puur rationele elementen.

Uiteindelijk draait het om implementatie: zet je woorden in daden om zodra je aan zet bent. Mensen vragen zich vooral ook af: voel ik het verschil in mijn leven? Gaat het beter met mijn job, netto-inkomen, fiscale lasten, veiligheidsgevoel, woonbuurt?

Bedrijven weten dat fusies en overnames als doel hebben dat één plus één meer is dan twee. Dat heet synergie: je kiest er alleen voor samen te gaan als de combinatie een hogere omzet, lagere kosten, de overdracht van technologie en/of meer winst oplevert. Nochtans vergissen bedrijven zich vaak in die intentie. De belangrijkste oorzaak van die misstap is meestal een verkeerde rekenmachine of - vaker - een te groot ego bij CEO’s.

Blunder

Het samengaan van de twee Gentse lijsten onder de naam Voor Gent bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2024 lijkt op een strategische blunder. Eén plus één zal minder zijn dan twee. Als overtuigde socialist stem ik rood. Ik zweer bij solidariteit, mensenrechten, sociale zekerheid, een maatschappij met een hart, inclusie. Als overtuigde liberaal stem ik blauw: ik pleit voor ondernemerschap, een efficiënte overheid, een samenleving waarin mensen hun best moeten doen, voor begrotingsoverschotten en een lage overheidsschuld.

Voor Gent zal zowel overtuigde liberalen als overtuigde socialisten in de war brengen en wegsturen. Beide partijen hadden samen meer stemmen gehaald vanuit hun eigen kracht dan vanuit een kunstmatige alliantie.

Dat Mathias De Clercq (Open VLD) zijn burgemeesterssjerp wil behouden is voor iedereen duidelijk. Dat hij daarvoor inspiratie put uit de paarse Verhofstadt-periode is pijnlijk. Ex-premier Guy Verhofstadt (Open VLD) bleek een antistrateeg die aan de basis lag van een 20-jarige achteruitgang bij Open VLD. Je bouwt geen kracht omdat je groter wil worden door een confuus allegaartje samen te brengen. Je bouwt kracht omdat je duidelijk en geloofwaardig bent in de kern van je boodschap en die boodschap omzet in de praktijk. Dat Vooruit-voorzitter Conner Rousseau meegaat in deze nieuwe constellatie verbaast me. Als je overal de wind in de zeilen hebt, waarom doe je dan water bij je wijn? Juist op dat moment moet je nog meer van diezelfde wijn schenken. Vaar op het momentum, vergooi het niet.

Groene schaduw

Ik begrijp dat De Clercq de groene Gentse schaduw wil afschudden. De groene schepen Filip Watteeuw is niet meteen de lieveling van de Gentse zelfstandigen en ondernemers, de kern van het blauwe kiespubliek, en wellicht geen gemakkelijke viceburgemeester.

De door ‘Het verhaal van Vlaanderen’ vanonder het stof gehaalde 19de-eeuwse slogan WWWW (‘Wij Willen Willem Weg’, een allusie op koning Willem, net voor 1830) is door nogal wat Gentse zelfstandigen cynisch hertaald naar ‘Wij Willen Watteeuw Weg’. De groene leider heeft met zijn koppige rechtlijnigheid geen vrienden gemaakt in het donkerblauwe Gentse kamp. Ik ben evenmin voorstander van zijn dogmatisme, maar heb respect voor elke overtuigde koppigheid, ook de zijne, al zal ik er nooit op stemmen.

Gent is een aangename en leefbare stad, maar kampt met een erg hoge schuldenlast. De blauwe handtekening ontbreekt op dat vlak compleet, met het circulatieplan en het grote aantal ambtenaren als symbooldossiers.

Voor Gent riskeert met een gebrek aan duidelijkheid en het ontbreken van overtuigend leiderschap de verkiezingen in te gaan. De boulevard voor de andere partijen ligt open. Sterke lijsttrekkers moeten het verschil maken, niet partijprogramma’s.

Politici verwijten bedrijfsleiders te vaak dat ze zaken te simplistisch zien en dat een maatschappij veelzijdiger is dan een onderneming. Dat laatste is ongetwijfeld het geval, maar strategie gaat over winnen, en de principes daarvan blijven dezelfde: duidelijkheid, inspiratie en implementatie. Twee sterke lokale merken waren beter geweest voor de kiezer en voor de fair play van welke coalitievorming ook.