Sensibiliseren tegen factuurfraude kan overboord

Door Bruno Lowagie, oprichter en CTO van iText Group

In 2017 kwamen er 302 meldingen van factuurfraude bij de Economische Inspectie; slachtoffers verloren gemiddeld 15.000 euro. Er werden ook 1.798 spookfacturen gemeld, bericht De Tijd vandaag.

De elektronische factuur is sinds 1 januari 2013 rechstgeldig in België, maar wat me frustreert is dat er nooit een standaardformaat is afgesproken. In Duitsland heeft men de ZUGFeRD-factuur ingevoerd. Dat is een PDF-document dat voldoet aan de PDF/A-3 standaard (zodat mensen de factuur kunnen lezen) en dat een XML-attachment bevat met dezelfde informatie (zodat machines de factuur kunnen lezen).

Dit Duitse voorbeeld krijgt navolging in landen die traditioneel door fraude geteisterd worden. In Thailand bijvoorbeeld voert men naar Duits voorbeeld de e-Tax invoice in om een betere verwerking van facturen te bekomen.

We zouden echter nog een stapje verder kunnen gaan. De overheid zou voor elke factuur die verstuurd wordt, kunnen eisen dat er een vingerafdruk van die factuur in de blockchain wordt opgeslagen. Zo’n vingerafdruk wordt bekomen door middel van een ‘cryptografische hashfunctie’. In die vingerafdruk, die we in technisch jargon een ‘hash’ noemen, zitten geen bruikbare gegevens; de privacy van de klant is gegarandeerd. De identiteit van de verkoper voegen we toe door de hashwaarde digitaal te laten ondertekenen bij registratie van de factuur in de blockchain.

Voordelen

Zo’n systeem heeft verschillende voordelen. Stel dat we in de metadata van elke factuur het adres van de blockchain stoppen waarin het document geregistreerd is, dan zou de software waarmee je de factuur bekijkt je kunnen melden: ‘Ik zie dat dit document in de blockchain van de Belgische overheid is geregistreerd. Zal ik deze factuur even voor je controleren?’ Bij een positief antwoord kan de viewer je antwoorden geven op de volgende vragen:

1.Bestaat de factuur echt? Als de factuur niet in de blockchain geregistreerd staat, dan is er een kans dat het om een spookfactuur gaat: niet betalen!

2.Is de factuur gewijzigd sinds ze aangemaakt werd? Als de vingerafdruk van je factuur die je ontving verschilt van de vingerafdruk van de factuur die geregistreerd werd, dan heb je te maken met factuurfraude.

3.Wie heeft de factuur verstuurd? Doordat we de vingerafdruk digitaal laten ondertekenen bij registratie in de blockchain, kan je perfect nagaan of het om een bedrijf gaat dat je kent.

Klinkt dit te ingewikkeld? Dat is geen probleem: de consument hoeft al die technische details niet te kennen. Stuur de factuur naar de bank, en die kan met een eenvoudige blockchaintool de test voor jou uitvoeren als voorwaarde om de betaling effectief door te laten gaan. Als de factuur bovendien voldoet aan de ZUGFeRD-standaard is er niet eens een manuele tussenkomst om de factuur te verwerken.

Overheid

Behalve de voordelen voor de consument zijn er ook enorme voordelen voor de overheid. Als elk bedrijf al zijn uitgaande facturen registreert in de blockchain, kan de overheid het aantal facturen tellen. Een bedrijf dat in zijn belastingaangifte 800 facturen aangeeft, terwijl er 1.000 facturen gekend zijn in de blockchain, valt meteen door de mand.

Ook inkomende facturen kunnen gecontroleerd worden. Een bedrijf zou kunnen proberen valse inkomende facturen in te brengen om de winst te drukken of om onterecht btw terugbetaald te krijgen. Dat zal echter niet lukken, want die nepfacturen zullen nergens in de blockchain terug te vinden zijn.

Een dergelijke technische oplossing maakt elke sensibiliseringsactie overbodig. Waar wachten we nog op?