Overheden moeten iedereen enthousiast krijgen voor ecologische transitie

Een zoveelste voorbeeld van onduidelijk klimaatbeleid wekt alweer frustraties op: de premies voor elektrische auto’s gelden na veel over-en-weergetrek dan toch, maar slechts voor één jaar. De bron van het ongenoegen is in essentie dezelfde als die van de boeren: onduidelijkheid, in combinatie met weinig rechtszekerheid en stijgende facturen. En dat kunnen we missen. De weerstand tegen het klimaatbeleid moet net dringend kleiner worden. Willen we tegen 2050 klimaatneutraal zijn, dan moeten we ons beleid niet afzwakken, maar een of meerdere tanden bijschakelen.

Minder polarisatie

De sleutel ligt waar we decennialang als land zo voor geroemd zijn: een hoge solidariteit. De sociale kloof dreigt maand na maand te vergroten. Tussen wie zonnepanelen kan leggen, met een elektrische wagen rondrijdt, zijn woning van een warmtepomp en extra isolatie kan voorzien en wie daarvoor de centen ontbreekt. Sterker nog: de financieel sterkste groep recupereert haar investeringen via tal van subsidies, terwijl de kwetsbaardere groepen gestraft worden met hogere kosten, en hun koopkracht verder zien slinken. Hetzelfde euvel bij veel kmo's en zelfstandigen. Bij een gebrek aan middelen kunnen ze de strengere milieu-eisen niet halen en daalt hun rendabiliteit.

Moeten we dan kiezen voor minder klimaatbeleid? Absoluut niet. Integendeel, we hebben net een drastischer klimaatbeleid nodig. Maar overheden moeten garanderen dat dat vooral socialer wordt. Doen we dat niet, dan zullen we nodeloos stukjes van onze eigen economie kapot blijven maken. En erger nog, het zal de spanningen en wrevel in onze maatschappij alleen maar aanwakkeren. Want het is koren op de molen van de populisten die het klimaatbeleid uitroepen tot de publieke vijand nummer één. Meteen de doodsteek voor een streng, maar rechtvaardig klimaatbeleid.

Daarom is het belangrijk dat politici van elke kleur moed tonen. Compenseer de negatieve effecten voor de zwakkeren in onze maatschappij en economie, in plaats van ze te bestraffen. Laat de opbrengsten van de gezamenlijke milieu-inspanningen naar hen terugvloeien, zodat ook zij op termijn de nodige investeringen kunnen doen. En creëer duidelijkheid voor onze burgers en bedrijven. Want alleen op die manier ontstaat een breder draagvlak voor de ecologische transitie in België.

Voorsprong

Daarnaast moeten de grote bedrijven aan boord blijven. Om dat te bereiken mogen we de internationale economische en ecologische context waarin onze bedrijven ondernemen niet uit het oog verliezen. In Europa kunnen we dan wel inspanningen doen, zolang grootmachten als China en India ongehinderd CO₂ blijven lozen, prijzen we onszelf naïef uit de markt. Maak werk van een ecologisch gelijk speelveld. Leg producten die vanuit andere werelddelen op onze markt komen dezelfde milieustandaarden op als Europese. Het zal niet alleen een sterkere concurrentiepositie opleveren, maar ook een voorsprong. Want vergis u niet: naarmate het klimaatprobleem urgenter wordt, worden ook de milieuvereisten in de hele wereld strenger.

Hoe sneller je deze moeilijke beslissingen neemt, hoe beter. Kijk maar naar het stikstofdossier. We weten al jaren dat het een probleem ging vormen. Net door lang te wachten worden de maatregelen om het op te lossen des te pijnlijker, omdat minder tijd rest om bij te sturen. Kortom: hoe sneller de knopen worden doorgehakt, hoe haalbaarder de gevolgen. Op die manier zullen jong en oud, rijk en kwetsbaar, gemakkelijker achter de ecologische transitie gaan staan én er met enthousiasme hun steentje aan bijdragen.