Kunnen films als 'Wil', 'Close' en 'Zillion' binnenkort nog gemaakt worden?

Vlaanderen heeft een unieke kunst- en cultuurgeschiedenis. Ook vandaag wordt dit kleine lapje grond wereldwijd geroemd om zijn creativiteit, lef en talent. Maar de Vlaamse audiovisuele sector kampt met gigantische ademnood. Door een structurele onderfinanciering krijgen steeds meer onafhankelijke productiehuizen de cijfers niet meer rond.

In Mechelen is een van de meest toonaangevende stop-motionanimatiestudio’s ter wereld gevestigd. Met die tech­niek wordt een film beeld voor beeld op­ge­no­men. Beast Animation maakte al pakkende kunststukjes als ‘Meneer Papier’ en boekte succes met ‘Panique au Village’ en ‘This Magnificent Cake’. Daarmee kreeg het ook internationaal veel aanzien. Maar de studio van Beast Animation, Beast Studio, moest na 18 jaar de deuren sluiten. Een pijnlijke en onbegrijpelijke realiteit, die ook voor alarmerend veel andere spelers in de filmwereld dreigt.

Meerdere producenten geven aan dat ze het bijzonder moeilijk hebben om het hoofd boven water te houden. Scenaristen en regisseurs zitten mee in het bad. Door de jarenlange belofte op groei en een matuur filmklimaat zijn writersrooms, crew en cast geprofessionaliseerd. Maar door het uitblijven van extra investeringen in de sector en het ontbreken van enige vorm van indexering is er steeds minder werk voor steeds meer mensen. Toch worden de verwachtingen alleen maar groter, want onder druk van internationale spelers die met gigantische budgetten werken, wordt de kwaliteitslat almaar hoger gelegd. Dat is niet per se een slechte zaak, maar dan moeten de middelen wel mee omhoog in plaats van naar beneden.

Vlaams Audiovisueel Fonds

Het Vlaams Audiovisueel Fonds is een onmisbare schakel in en voor de sector. Bijna alle nationale en internationale Vlaamse tv- en filmsuccessen van de afgelopen decennia zijn er mede gekomen dankzij het VAF. Daarom is het extra pijnlijk vast te stellen dat het VAF gekortwiekt wordt door een onmogelijke subsidiepolitiek. De middelen van het VAF voor creatie zijn niet geïndexeerd. Dat is compleet absurd omdat de helft van de kosten van een audiovisuele productie loonkosten zijn. Terwijl de loonkosten voor de werking van het VAF wél geïndexeerd zijn. Net zoals de partijfinanciering van politieke partijen trouwens. Hoe is dat vol te houden? Wij eisen daarom een onmiddellijke, blijvende en volwaardige indexering van de totale dotatie van het VAF.

Daarnaast hameren we op het principe dat wie geld verdient met de exploitatie van audiovisuele content ook moet bijdragen aan investeringen in lokale content en talent. Dat lijkt ons niet meer dan normaal. Wettelijk is dat ook mogelijk, via de zogenaamde investeringsverplichting. Die houdt in dat zenders, platforms en streamers die audiovisuele content aanbieden en geld verdienen in ons land, een percentage van de opbrengsten moeten herinvesteren in nieuwe, lokale, content.

Het wettelijk kader bestaat dus, maar het wordt absoluut niet ambitieus genoeg ingevuld. Een blik over de grens bewijst dat op een schrijnende manier. In ons land levert de wet 7 miljoen euro op. In Frankrijk 400 miljoen. Dat is meer dan vijftig keer zoveel. Terwijl er maar tien keer meer Fransen dan Vlamingen zijn. Wij zouden dus minstens 40 miljoen moeten halen. In Nederland is de verwachting dat hun maatregel liefst 45 miljoen euro zal opbrengen. Hoe kan dat? 

In dit verkiezingsjaar trekken wij aan de alarmbel. Met een memorandum aan de nieuwe Vlaamse regering schuiven we de punten naar voren die levensnoodzakelijk zijn voor het voortbestaan van onze sector. Als niet ingegrepen wordt, kunnen bekroonde films als ‘Wil’, ‘Close’ of ‘Zillion’ niet meer gemaakt worden. Hetzelfde geldt voor hitseries als ‘1985’.

Vlaams talent zal wegkwijnen door nakende faillissementen of overnames door buitenlandse conglomeraten. Het lef, de creativiteit en de visie die ons zo eigen zijn, zullen wegvloeien. De internationale renommee, het prestige dat we hebben opgebouwd, zal verdwijnen. Er moet nu meer geld komen. Anders blijft Vlaanderen geen ‘State of the Art’.