In Wallonië triomfeert de N-VA altijd

Naast de PVDA/PTB, die als unitaire partij steevast opkomt in zowel Vlaanderen als Wallonië, kunnen de Walen voortaan ook stemmen op de N-VA. Die gaat met haar conservatieve aanbod de uitdaging aan om zieltjes te winnen ter rechterzijde van de MR. De N-VA meent de (centrum)rechtse kiezer een alternatief te kunnen bieden voor het ‘linkse beleid in Wallonië’.

De gedachte dat in Wallonië wat te rapen valt, is niet nieuw. Het Vlaams Belang heeft eerder al pogingen gewaagd een radicaal-rechts geluid te laten weerklinken in enkele Waalse provincies. Hoewel dat niet resulteerde in zetelwinst, bleek het lucratief voor de partijkas. Het is dan ook geen verrassing dat zowel de N-VA als het Vlaams Belang die oversteek durft te maken. Andere Vlaamse partijen zijn terughoudender omdat ze gebonden zijn aan een Franstalige zusterpartij die in Wallonië actief is en gelijkaardige standpunten inneemt.

Vanuit democratisch oogpunt is de stap van de N-VA alleen maar toe te juichen. In een federale staat als België zou het de evidentie zelve moeten zijn dat Vlaamse politici ook verantwoording afleggen in Franstalig België en omgekeerd. Een kwestie van politieke volwassenheid. Maar laten we niet de illusie koesteren dat dit een gamechanger is. Het gesplitste kiessysteem op basis van provinciale kieskringen blijft onverkort gelden. Een federale kieskring staat volgens N-VA-voorzitter Bart De Wever niet op het programma. Ten zuiden van de taalgrens zal de kiezer dus niet op bekende gezichten als Zuhal Demir en Jan Jambon kunnen stemmen, hij moet het doen met nieuwe, relatief onbekende figuren.

Bekend terrein

Voor haar missie in Wallonië kan de N-VA putten uit een schat aan ervaring. N-VA-kopstukken als Theo Francken genieten er een immense populariteit. En dan is er nog de Brusselse N-VA-fractie, die haar pijlen al langer op Franstaligen richt en daarvan electoraal lijkt te profiteren. Vooral de N-VA-standpunten over immigratie en veiligheid slaan aan bij de Franstaligen in Brussel.

Die strategie lijkt de N-VA in Wallonië te willen kopiëren. Dat Godefridi de lijst mag aanvoeren zonder zichzelf als Vlaams-nationalist te profileren, verbaast daarom niet. De N-VA zal in Wallonië eerder inzetten op haar strijd tegen 'woke', het structurele begrotingstekort en het immigratie- en energiebeleid van de regering-De Croo. Die opvattingen vinden wel degelijk een voedingsbodem in Franstalig België, vooral bij de MR-kiezer.

Politieke waarnemers zien in de demarche dan ook een poging van De Wever om de MR te verzwakken en de PS van Paul Magnette een duwtje in de rug te geven. De PS blijft de beste partner van De Wever in het zuiden van het land om zijn communautaire agenda te realiseren. Het bekende riedeltje: meer autonomie voor de deelstaten in ruil voor geld. De vraag is echter of de budgettaire situatie dit nog langer kan dragen.

Faux flamands

Zal het Waalse avontuur resulteren in een sterke kiesuitslag? Veel hangt af van hoeveel pijn de N-VA de MR kan doen en of de partij voldoende aandacht krijgt in het Waalse medialandschap, dat het cordon sanitaire strikt toepast.

Maar er valt meer te behalen dan alleen electorale winst. De echte triomf voor een partij met Vlaams-nationalistische aspiraties schuilt niet alleen in de kiesuitslag in Wallonië of financieel gewin. De zet is dan een electoraal manoeuvre op korte termijn.

Met haar aanwezigheid zal de N-VA ongetwijfeld invloed proberen uit te oefenen op het Franstalige publieke debat, om draagvlak te creëren voor haar institutionele confederale doelen. Die strategie roept herinneringen op aan 1971, toen de ‘faux Flamands’ van het FDF en de PLP een Nederlandstalige lijst indienden voor de Brusselse Agglomeratieraad, om hun francofone agenda door te drukken. Liefst elf van die kandidaten werden verkozen, waardoor de beschermingsmechanismen voor de Vlamingen in Brussel in het gedrang kwamen. Zo’n haast zal het hier niet lopen, maar elke Franstalige Kamerzetel die de N-VA buitmaakt, brengt haar mogelijk dichter bij het blokkeren van het federale niveau.

De N-VA kan ook van de gelegenheid profiteren om hardnekkige stereotypen over de partij te weerleggen en haar positie te consolideren in de aanloop naar coalitieonderhandelingen met Franstalige partijen. In dat licht roept de keuze voor de controversiële lijsttrekker in Waals-Brabant vragen op. Weet de N-VA wel wie ze binnenhaalt met een vermeende Trump-aanhanger en klimaatontkenner als Godefridi?

Zelfs als de keuze voor de lijsttrekker achteraf een faux pas blijkt, kan De Wever er in Vlaanderen nog voordeel uit halen door zijn mantra te herhalen: ‘Zie je wel, we leven in twee totaal verschillende democratieën. Wallonië stemt links, Vlaanderen rechts.’ Mission accomplished. Of misschien is de voorzitter al tevreden dat zijn partij de afgelopen weken weer de voorpagina's van zowat alle kranten in Vlaanderen heeft gehaald. Daar draait het misschien nog het meest om.