Het systemisch falen van Justitie

Een Brusselse magistraat heeft een verzoek tot uitlevering van Abdesalem Lassoued meer dan een jaar lang niet behandeld. Ex-minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) sprak van een 'individuele fout, een grove fout, een onaanvaardbare fout, een fout met dramatische gevolgen'. Dat is allemaal juist. Maar het is bovenal een systemisch falen van de Belgische staat, die er al jaren niet in slaagt (of niet in wil slagen) Justitie ordentelijk te laten functioneren.

Een normale, moderne professionele organisatie in een West-Europees land monitort belangrijke dossiers, houdt ze op de agenda tot ze zijn opgelost. Werknemers worden er geëvalueerd, begeleid en gecoacht. Als zaken mislopen, worden functioneringsgesprekken georganiseerd en worden daarvan verslagen opgesteld.

Niet zo de Belgische Justitie.

Duizenden bladzijden aan rapporten, studies, verslagen van commissies en experten over Justitie liggen stof te vergaren. De aankondigingen van structurele hervormingen blijken allemaal een muis te baren.

Niemand zit nog te wachten op nieuwe analyses en studies. Alle kennis over modern management, over organisatie, over agendabeheer, over werklastmeting, evaluatie, persoonlijke ontwikkeling is voorhanden. Het is alleen een kwestie die nu - niet morgen, maar nu - te implementeren.

Elke Belg heeft recht op een goed functionerende Justitie. Elke Belg moet erop kunnen vertrouwen dat rechters hun werk kunnen doen. Elke zaak moet binnen een redelijke termijn worden behandeld door onafhankelijke magistraten die kennis van zaken hebben, die voldoende tijd hebben om elk dossier te bestuderen, die voldoende worden ondersteund. Hoewel het vaak anders wordt voorgesteld, is dat geen onmogelijke opdracht. Wij kunnen dat.

Want, binnen Justitie is veel energie. Er zijn korpschefs met visie, supergemotiveerde magistraten die dag in dag uit het beste van zichzelf geven om de rechtsstaat gestalte te geven. Maar het grotere geheel is lek. Het weegt log en zwaar. Zonder een goed werkende Justitie geen democratische rechtsstaat, en zonder democratische rechtsstaat geen vrijheid, geen ondernemerschap, geen menselijkheid. Waarop nog wachten om eindelijk alle aandacht, tijd, visie en middelen aan Justitie te geven die ze nodig heeft?