Geef elke 18-jarige een ondernemingsnummer

Stel je voor: elke Belg krijgt op zijn achttiende verjaardag een ondernemingsnummer. Een absurd idee? Misschien wel. Een symboolvoorstel? Absoluut. Maar zoals vaak met symbolen gaat het hier niet om de praktische uitvoering, wel om wat de maatregel vertegenwoordigt: een fundamentele verschuiving in onze manier van denken. Eentje waarbij we de volgende vraag beantwoorden: welke plek geven we de ondernemende burger en het ondernemerschap in onze samenleving?

Vandaag zetten vooral de moedigen die zelf een zaak willen oprichten de stap naar een ondernemingsnummer. Dit voorstel wil die drempel verlagen. Niet door iedereen te verplichten ondernemer te worden. Wel door ondernemerschap nog meer als een standaardoptie te presenteren, naast werken voor een werkgever. Zo verschuiven we de mentaliteit: van de werknemer als standaard naar de ondernemende burger als standaard. Dat betekent niet dat iedereen daadwerkelijk een eigen onderneming moet oprichten. Wel dat we elke burger bewustmaken van de ondernemende mindset, in een eigen zaak, als zelfstandige in bijberoep, of gewoon in een organisatie.

Bijberoep verdient steun

België heeft al een uniek systeem van zelfstandigen in bijberoep. Volgens de recentste gegevens van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) steeg dat aantal in 2023 naar 332.676. Dat is 26 procent van het totaal aantal zelfstandigen in België. Die groep verdient meer aandacht en steun. Het zijn mensen die niet kiezen tussen werknemer of zelfstandige zijn. Ze willen beide. Daarbij combineren ze persoonlijke passie en professionele ambitie.

Het ondernemingsnummer op de achttiende verjaardag moet hen ondersteunen in hun potentie. En vooral nieuwe generaties inspireren om te geloven dat ook zij die route kunnen kiezen. Door ondernemerschap op deze manier te normaliseren, geven we jongeren vanaf het begin een boodschap mee: de wereld ligt aan je voeten en jij hebt de kracht om die te vormen. In hoofdberoep, bijberoep of simpelweg in de manier waarop je je leven leidt.

Het symbool betekent bovendien dat we een engagement aangaan. Want als we jongeren een ondernemingsnummer geven, zeggen we: ‘Wij geloven in jouw ondernemend vermogen.’ Dat is geen loze belofte. Ze vraagt van ons - overheid, onderwijs en maatschappelijke organisaties - dat we initiatieven opzetten die ondernemend gedrag aanmoedigen. Dat begint in het onderwijs, waar we meer ruimte moeten maken voor ondernemerschapseducatie. En het gaat verder met coaching, begeleiding en netwerkmogelijkheden voor wie zich in het ondernemersavontuur wil storten.

Dit voorstel is, zoals gezegd, symbolisch. Maar als we het goed aanpakken, kan het uitgroeien tot meer dan dat. Het kan een uitnodiging worden voor iedere achttienjarige om het heft in eigen handen te nemen. Om kansen te grijpen. En om vanuit een ondernemende houding bij te dragen aan een welvarende, veerkrachtige samenleving.