Fun-faillissement is topje van de ijsberg

In veel analyses worden de toegenomen concurrentie en de buitengewone inflatie genoemd om te verklaren waarom de speelgoedketen Fun in moeilijk vaarwater terechtkwam. De opkomst van e-commerce en goedkope winkelketens die speelgoed verkopen, zoals Action, heeft in combinatie met een daling van de consumptie wegens inflatie zonder twijfel een impact gehad op de evolutie van Fun.

Maar er is veel meer aan de hand. De machtsconcentratie van marktplaatsen speelt een belangrijke rol in het verhaal. Spelers als Amazon, Alibaba en Bol hebben de speelgoedcategorie vanaf dag één een prominente plaats gegeven op hun platform. Dat fnuikte de digitale ambities van ketens als Fun en Dreamland.

Daarnaast wordt de markt overspoeld door Chinese webshops à la Temu, die speelgoed, kleding en andere producten ver beneden de kostprijs aanbieden in ruil voor 'data'. Die producten beantwoorden in veel gevallen ook nog eens niet aan de strenge Europese vereisten inzake veiligheid, gezondheid en bescherming van het leefmilieu. Zeker in de speelgoedcategorie is die CE-markering streng, en terecht.

Retail is sinds jaar en dag de grootste werkgever in ons land, die bovendien werk biedt aan veel laaggeschoolden. Het lijkt alsof het beleid niet goed beseft welke impact de retail en de lokale e-commercesector op de werkgelegenheid hebben. Als we naar een werkgelegenheidsgraad van 80 procent willen, een percentage dat politici graag in de mond nemen, zal de sector in dat streven een belangrijke rol spelen.

De Belgische staatskas zal het ook voelen als winkelketens zoals Fun of de kleinere gespecialiseerde handelszaken stelselmatig verder verdwijnen. Volgens de consultant Deloitte loopt de Belgische staat minstens 60 miljoen euro belastinggeld mis als nog maar 5 procent van de detailhandel verdwijnt.

Is dat toeval? Nee. China formuleerde zo'n vijftien jaar geleden zijn new-retailstrategie. Het regime stimuleert initiatieven en technologieën die die dominantie bespoedigen en schakelde de voorbije jaren nog een versnelling hoger.

Heldere beleidsbeslissingen over de machtspositie van marktplaatsen worden steeds urgenter. Er is nood aan een Belgische en Europose retail- en e-commercestrategie ter bescherming van de Belgische consument en ter ondersteuning van de Belgische retailsector. Die strategie moet een tegengewicht bieden aan de Chinese initiatieven om de Europese non-food retailmarkt te veroveren. De druk op de overheid om werk te maken van een equal playing field wordt hoger, willen we lokale winkels en lokale e-commerce-initiatieven een duurzaam toekomstperspectief bieden.