Een Oekraïense overwinning is een noodzaak voor Europa en de rest van de wereld

Toen Rusland op 24 februari 2022 met honderdduizenden troepen Oekraïne binnenviel, was dat het begin van een grote geopolitieke aardbeving. Al twee jaar is Europa getuige van de grootste aanvalsoorlog op het continent sinds de Tweede Wereldoorlog en van gruwelijke wreedheden op grote schaal.

Deze oorlog is een klassiek voorbeeld van negentiende-eeuwse imperialistische en koloniale agressie. Oekraïne ondergaat een lot waaronder veel andere landen in het verleden zwaar hebben geleden. Voor Rusland draaide deze oorlog nooit om de neutraliteit van Oekraïne, een uitbreiding van de NAVO, de bescherming van Russischtaligen of wat voor voorwendsel dan ook.

De Russische president Vladimir Poetin heeft meermaals beweerd dat Oekraïne als natie niet bestaat en dat de Oekraïense identiteit kunstmatig is. De oorlog draait uitsluitend om de vernietiging van een onafhankelijk land, het veroveren van grondgebied en het herstel van de overheersing over een volk dat ervoor heeft gekozen zijn lot in eigen hand te nemen. Imperiale ambities zoals die van Rusland zijn genoegzaam bekend bij veel landen wereldwijd die in het verleden zuchtten onder een koloniaal bestuur en onderdrukking.

De gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne zijn tot ver buiten Europa voelbaar. De oorlog heeft consequenties voor de voedselzekerheid en de energieprijzen, en gaat gepaard met grootschalige campagnes die gericht zijn op desinformatie en politieke destabilisatie. Die consequenties jagen schokgolven door de hele wereld. Poetin is de voorbode van een wereld die steeds transactioneler wordt. Hij heeft de Wagner-groep ingezet in Afrika, andere landen gedestabiliseerd door middel van staatsgrepen, en economische dwang uitgeoefend door met honger te dreigen - waarbij hij graan aanbood dat hij eerst zelf schaars maakte door systematisch Oekraïense akkers te verbranden, opslaginfrastructuur te bestoken en belangrijke zeevervoerroutes te blokkeren.

De oorlog en de gevolgen ervan raken elk land. Als Rusland wint, gaat daar de gevaarlijke boodschap van uit dat macht boven recht gaat. Dat zou elk agressief regime in de verleiding kunnen brengen om Ruslands voorbeeld te volgen. Want als agressie loont, wat belet andere partijen met een territoriale claim jegens een buurland dan om ook in het geweer te komen? Juist daarom is het in het belang van tal van Aziatische, Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen dat Oekraïne de oorlog wint.

Dit is tenslotte geen oorlog van het Westen tegen de rest van de wereld. Oekraïne steunen is het niet hetzelfde als prowesters zijn. Het gaat erom oorlog en terreur af te wijzen. Het gaat erom het beginsel van internationale betrekkingen op basis van wederzijds respect te verdedigen en op te komen voor het recht op veiligheid en vrijheid van Oekraïners. Oekraïne en de Europese Unie delen een visie op internationale betrekkingen in de eenentwintigste eeuw die haaks staat op die van het Rusland van Poetin. Onze visie is gebaseerd op het internationaal recht, respect en wederzijds voordeel, in plaats van dwang, omkoping en angst.

Niemand heeft er meer belang bij dan wij om snel een einde te maken aan deze oorlog en de vrede op ons continent te herstellen. Daartoe heeft Oekraïne een tienpuntenplan voor vrede voorgesteld, dat de EU volledig onderschrijft. Dat plan beoogt niet alleen een einde te maken aan de vijandelijkheden, maar omvat ook voorstellen ter bevordering van voedselzekerheid, nucleaire veiligheid, milieubescherming, energiezekerheid, internationale justitie, mensenrechten en de eerbiediging van het VN-Handvest.

Dat plan is het enige serieuze vredesvoorstel dat op tafel ligt. Wij roepen alle landen die zich inzetten voor vrede op er samen met ons op toe te zien dat dat plan werkelijkheid wordt. Oekraïne organiseert een mondiale vredestop in Zwitserland en de EU steunt dat proces actief. Leiders uit de hele wereld zullen werken aan een akkoord over een gemeenschappelijke visie voor een rechtvaardige vrede in Oekraïne op basis van het VN-Handvest. Dat geconsolideerde standpunt, dat zal worden gesteund door een mondiale meerderheid, wordt voorgelegd aan Rusland, dat geen andere keuze zal hebben dan te goeder trouw in gesprek te gaan.

Nu de oorlog zijn derde jaar ingaat, willen we, geconfronteerd met agressie en terreur juist blijk geven van veerkracht. We kunnen en zullen niet toestaan dat agressie in de eenentwintigste eeuw wordt beloond, maar willen er paal en perk aan stellen. De enige manier om tot een rechtvaardige vrede te komen, is Oekraïne krachtiger te steunen. Dat is wat de EU de afgelopen maanden heeft gedaan en ze zal de bijstand in 2024 opvoeren.

Ons gemeenschappelijk doel is voor elkaar te krijgen dat Oekraïne de oorlog in zijn voordeel kan doen keren, zodat zo snel mogelijk een rechtvaardige vrede kan worden bereikt. Daarvoor is het cruciaal dat de wereld zich achter dat plan schaart. Het is in ieders belang dat het internationaal recht wordt gehandhaafd en dat samenwerking de hoogste prioriteit krijgt. We moeten een terugkeer naar het duistere verleden van militaire agressie, imperialisme en kolonialisme - in Europa of welke andere regio dan ook - absoluut voorkomen.