Klokkenluider vraagt Congres strengere regels voor Facebook

Frances Haugen werd dinsdag gehoord door het Amerikaanse Congres bij een hoorzitting over het sociale netwerk Facebook. Haugen maakte zichzelf deze week bekend als de klokkenluider die een maand geleden anoniem tienduizenden interne documenten naar de zakenkrant The Wall Street Journal had gelekt. Als oud-manager bij het desinformatieteam van Facebook had Haugen een goed zicht op de interne keuken. Die blijkt niet zo proper.

De documenten bevatten eigen onderzoek van de socialenetwerksite met verontrustende conclusies over de aanpak van haat en desinformatie. Nu moest ze allerlei vragen beantwoorden tijdens een hoorzitting. 'Ik ben hier omdat Facebook onze kinderen beschadigt, verdeeldheid zaait en de democratie verzwakt', zei ze bij het begin van haar betoog.

De Democratische senator Ed Marney noemde Haugen een 'Amerikaanse held van de 21ste eeuw'. Nadat Haugen verteld had dat 'Facebook zich uitdrukkelijk richt op minderjarigen (-18)' vergeleek hij Facebook met big tobacco, dat 'jonge kinderen verleidt met de eerste sigaret, om ze dan als levenslange gebruikers aan zich te binden'.

Regelgevende instantie

Haugen stelt voor een federale regelgevende instantie op te richten die toezicht houdt op Facebook, met mensen die kennis hebben van algoritmes. 'Op dit moment zijn werknemers van het bedrijf de enige die getraind zijn om die cijfers te analyseren en te begrijpen wat bij Facebook gebeurt.'

De Democratische senator Amy Klobuchar hekelde de hoeveelheid lobbygeld die Facebook in Washington uitgeeft. 'We hebben nog niets gedaan om onze privacywetgeving aan te passen, omdat in elke hoek van dit gebouw lobbyisten zitten die zijn ingehuurd door de techindustrie.' Volgens de Britse krant The Guardian gaf Facebook in 2020 meer uit aan lobbyen dan elk ander bigtechbedrijf: 19,68 miljoen dollar, een stijging van 17,8 procent tegenover 2019.

Algoritme

De kern van het probleem ligt volgens Haugen bij de aanpassing aan het algoritme van Facebook in 2018. Sindsdien geeft dat de voorkeur aan inhoud die veel 'engagement' oplevert. 'Uit eigen onderzoek blijkt dat dat vooral inhoud is die mensen boos maakt', zei Haugen. 'Facebook beseft dat mensen minder lang op de site blijven als het het algoritme veiliger maakt. Gebruikers klikken dan minder op advertenties en dus verdient Facebook minder geld.'

Ze begon bewijs te verzamelen om aan te tonen dat Facebook zich bewust is van het gevaar van dat algoritme en de consequenties kent. Toen ze genoeg had, diende ze een klacht in bij de Amerikaanse toezichthouder voor de financiële markten SEC. Volgens de advocaten van Haugen heeft Facebook wetten overtreden. Een beursgenoteerd bedrijf mag niet liegen tegen investeerders of informatie achterhouden. Dat is volgens Haugen wel gebeurd.