'Risico bevoorrading elektriciteit in winter'

In een eerste reactie op het slechte nieuws over Doel 4, wijst de staatssecretaris vreemd genoeg elke verantwoordelijkheid van de overheid af. 'Door het stilleggen van Doel 4 om technische redenen en Doel 3 en Tihange 2 om veiligheidsredenen bestaat een risico voor de bevoorradingszekerheid deze winter en moet België het stellen met 25 procent minder elektriciteitscapaciteit', aldus een mededeling van het kabinet.

'Eender welk ander land zou in dergelijke omstandigheden in een moeilijke situatie verkeren', zo staat er, 'en dat is dus niet het gevolg van het ontbreken van beleid inzake energie, maar door een samenloop van omstandigheden'. Fonck legt de bal in het kamp van netwerkbeheerder Elia die de bevoorrading zal 'monitoren' en de administratie die 'de laatste hand legt aan maatregelen om het verbruik te verminderen om zo de afschakeling van zones te vermijden'.

Doel 4

Personeelsleden van Electrabel hebben de voorbije dagen de stoomturbine van kernreactor Doel 4 geïnspecteerd. 'De eerste resultaten wijzen op een aanzienlijke schade ter hoogte van de hogedrukturbine', klinkt het bij Electrabel, de uitbater van de kerncentrale. Het opmeten van de schade aan de 1.800 ton wegende turbine duurde erg lang omdat heel wat zware bouten moesten worden losgemaakt.  'Gisteren hebben we de turbine kunnen openen. Er is schade aan verschillende schoepen van de turbine', zegt woordvoerster Geetha Keyaert van Electrabel.

Op basis van gedeeltelijke analyses is gebleken dat Doel 4 zeker niet beschikbaar zal zijn voor 31 december 2014, klinkt het nog in het persbericht. 'Die datum van 31 december is een eerste inschatting en kan nog opgeschoven worden. We weten nu enkel dat Doel 4 minstens tot die datum niet beschikbaar zal zijn', zegt Keyaert. 

De schade aan de twee lagedrukturbine moet nog verder worden opgemeten, luidt het op de transparantie-site waar Electrabel de beschikbaarheid van zijn centrales weergeeft. Ook over de eventuele schade aan de as is nog niets bekend. Als ook die as flink beschadigd is, kan een herstelling nog veel langer duren.

Winter

Door de schade is reactor 4 uitzonderlijk lang niet beschikbaar. De voorbije dagen hield Electrabel nog vast aan een mogelijke heropstart midden september.

Dat betekent dat deze grote kerncentrale niet beschikbaar zal zijn aan het begin van de winter. Dramatisch is dat de kernreactoren Doel 3 en Tihange 2, de zogenaamde scheurtjesreactoren, mogelijk ook nog die tijd stil zullen liggen. Daardoor dreigen bevoorradingsproblemen wanneer het in de winter in België en de buurlanden erg koud is. 

Bij Elia is men de impact van de langdurige onbeschikbaarheid van Doel 4 aan het analyseren. 'We hebben het nieuws pas vernomen', zegt woordvoerster Barbara Verhaegen. 'De precieze impact op de bevoorrading hangt af van Doel 3 en Tihange 2. Maar dit verhoogt de kans op stroomtekorten.' Die zouden zich kunnen voordoen wanneer het kouder wordt, vanaf eind oktober, begin november.

'We bekijken de zaak op korte termijn met de betrokken partijen', zegt Verhaegen. Elia en verschillende overheidsdiensten zoals de FOD Economie-Energie, de energiewaakhond Creg en het crisiscentrum van Binnenlandse Zaken, overleggen al weken over mogelijke maatregelen om stroomproblemen in de winter te vermijden.

'Een piste is om de beschikbare infrastructuur optimaler te benutten', klinkt het bij Elia. Dat kan door geplande onderhoudsbeurten bij centrales of op het hoogspanningsnet van Elia te verschuiven zodat ze niet op de meest kritieke momenten in de winter vallen.

Wat ook kan helpen, is sensibilisering van de bevolking om het energieverbruik te doen dalen. In uiterste nood kan het afschakelingsplan in werking worden gesteld, maar dat is een bevoegdheid van de regering.

Duurder

Op Radio 1 waarschuwde André Pictoel, de topman van de Vlaamse regulator VREG, dat de elektriciteitsprijs op termijn de hoogte zou kunnen ingaan.

'De elektriciteitsmarkt is zoals een andere markt, en de beurzen reageren zoals voor andere markten, op dezelfde manier. Als er onzekerheid of schaarste is, heeft dat natuurlijk een effect op de prijzen. Vandaag is er een paniekreactie. Gaat die aanblijven, gaat die blijven duren? Wat is de beschikbaarheid van elektriciteit op de markt?' vroeg hij zich af.

Pictoel ziet de elektriciteitsprijs op korte termijn nog niet direct stijgen, maar sluit niet uit dat dit op langere termijn wel gebeurt.

Sabotage

Doel 4 werd vorige week dinsdag stilgelegd toen het oliepeil van de turbine plots was gezakt. Dat was het gevolg van een doelbewust openzetten van een kraan, waardoor sprake is van sabotage. Het federaal parket voert hierover een onderzoek.