Energie-expert na recordwinst Shell: 'Geen baat bij groene investeringen'

Shell realiseerde vorig jaar een recordwinst van bijna 40 miljard dollar, bleek woensdag. De Britse energiereus richt weer expliciet het vizier op de goed renderende olie- en gasproductie en paait zo de aandeelhouders. Van de beloofde verdere afbouw is onder de nieuwe CEO Wael Sawan geen sprake meer. Hoe graag klimaatactivisten het ook anders zouden zien, olie en gas blijven goed voor stevige winsten.

Bent u verrast dat Shell stevig op fossiele brandstoffen blijft inzetten?

Mathieu Blondeel: ‘Nee. Investeringen in hernieuwbare energie brengen simpelweg veel minder op. De return of investment van een conventioneel olie- en gasveld is 12 à 15 procent, van een windmolenpark 6 à 8 procent. Zeker in een context van woekerwinsten zou het onlogisch zijn die winstgevende activiteiten af te bouwen.'

'Shell investeert ook nog beperkt in nieuwe gas- of olieproducties. Het wil na de groene energietransitie - die in het Westen toch echt op gang is gekomen - niet met waardeloze activa achterblijven. Energieconcerns houden nu vooral hun aandeelhouders tevreden, omdat ze zelf niet zeker weten wat de toekomst brengt. Ze lijken tijd te kopen om hun weg te zoeken.’

Is de oorlog in Oekraïne een welgekomen excuus voor Shell & co om de groene shift uit te stellen?

Blondeel: ‘Absoluut. We zijn door de oorlog in een mondiale energiecrisis beland die leidde tot recordwinsten bij energieconcerns als Shell, ExxonMobil en Chevron. Daarnaast steeg de vraag naar olie en gas sterk door het economische herstel na de coronapandemie. Volgens cijfers van het Internationaal Energieagentschap zal die vraag nog stijgen.'

Maken de energieconcerns ooit een echte groene shift?

Blondeel: 'Daar hebben ze nu geen enkel belang bij. Ze steken voorzichtig hun teen in het water met windmolenparken of oplaadpalen. Maar uit Shells jaarrapport blijkt dat het in 2022 meer geld uitgaf aan marketing dan aan groene investeringen. Dat zegt voldoende.'

'Een interessante piste is die van overwinstbelasting. Daarmee zou een deel van de woekerwinsten ingezet worden voor onderzoek en investeringen in groene energie. De voorbije jaren is gebleken dat energieconcerns niet zullen veranderen als we het gewoon vriendelijk vragen. Als de wortel niet werkt, moet het misschien met de stok.'

Hoe kijkt u naar het vonnis uit 2021 van een Nederlandse rechter, die stelde dat Shell zijn CO2-uitstoot tegen 2030 met 45 procent moet verminderen?

Blondeel: 'Ik ben vooral benieuwd naar hoe de rechtbank van plan is dat vonnis af te dwingen als Shell die termijn niet haalt. Het heeft trouwens ook beroep aangetekend tegen die uitspraak. De verhuizing van de hoofdzetel van Den Haag naar Londen kan daar iets mee te maken hebben.'