Ik verwarm met stookolie. Wat zijn de alternatieven?

Vanaf dit jaar mogen geen stookolieketels meer geïnstalleerd worden bij nieuwbouw en ingrijpende energetische renovaties, ook niet als er geen aansluiting op aardgas mogelijk is. Sinds 1 januari mogen ook geen stookolieketels meer worden geplaatst of vervangen in bestaande gebouwen (zowel woningen als niet-residentiële gebouwen) als een aansluiting op het aardgasnet mogelijk is in de straat. Kleine herstellingen aan bestaande toestellen blijven mogelijk.

Het is dus meer dan tijd om goed na te denken over wat u zult doen als uw oude stookolieketel het begeeft. We overlopen voor u de mogelijkheden.

Gasverwarming

Voor u de overstap naar gas in overweging neemt, moet u weten dat ook die brandstof op termijn een eindig verhaal is. Volgens het Energiepact mag er in België vanaf 2050 alleen nog hernieuwbare energie worden gebruikt. In de aanloop daar naartoe mogen er vanaf dit jaar al geen gasaansluitingen meer komen voor nieuwe grote verkavelingen, appartementsgebouwen en groepswoningbouwprojecten.

Maar voorlopig kan gas dus nog wel voor bestaande woningen. Op korte termijn is de overschakeling van stookolie naar gas de eenvoudigste oplossing. De radiatoren van de stookolie-installatie kunt u gewoon verder gebruiken met een gasketel.

Warmtepomp

Warmtepompen halen de warmte voor de verwarming van uw huis en uw sanitair water uit de lucht of de grond. Lucht-waterwarmtepompen - die warmte aan de lucht onttrekken en daarmee water opwarmen - worden het meest geplaatst. Ze zijn makkelijker te installeren dan grond-waterwarmtepompen en ook een stuk goedkoper.

Om een warmtepomp te laten werken is elektriciteit nodig. Met een grond-water-warmtepomp produceert u per kWh elektriciteit zo’n 5,5 kWh aan verwarming. Koeling kost bij dit systeem bijna niets, want de temperatuur van het grondwater in de zomer volstaat om het huis koel te houden.  Er is dan ook vele malen minder energie nodig om uw woning op temperatuur te houden dan bij andere verwarmingssystemen. Een doorsneegezin in een doorsneehuis verbruikt met een geothermische warmtepomp 3.500 kWh per jaar voor zijn verwarming.

Met een lucht-waterwarmtepomp ligt het rendement lager. Per kWh elektriciteit produceert u minder dan 4 kWh aan verwarming. Met deze pomp kunt u ook koelen, maar de compressor zal daarvoor energie verbruiken. In dat geval beloopt het verbruik 5.500 kWh per jaar.

Wie tegen veel breekwerk opziet, moet weten dat warmtepompen niet alleen met vloerverwarming kunnen worden gecombineerd. Meer daarover bij vraag 31.

Hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp werkt samen met een cv-gasketel. De warmtepomp levert de basiswarmte voor de woning. Als die niet volstaat, springt de cv-ketel bij. Het nadeel van zo’n hybride systeem is dat u met de kostprijs van de twee toestellen zit.

Elektrische accumulatieradiatoren

In de jaren 80 waren elektrische accumulatieradiatoren een kostenefficiënte manier om een woning te verwarmen. Dankzij het grote verschil tussen dag- en nachttarief was het interessant om ’s nachts de stenen van de radiatoren op te warmen en ze overdag hun warmte te laten afgeven. Maar het verschil tussen dag- en nachttarief is aanzienlijk geslonken, waardoor accumulatieradiatoren nog weinig of geen voordeel opleveren.

Biomassaketel en pelletkachel

Technisch gesproken is het vrij gemakkelijk om van een stookolieketel naar een pelletketel over te schakelen. Maar de ketel kost heel wat meer dan een gasketel. Meer over pelletkachels leest u bij vraag 37.

Gedeelde verwarmingssystemen

Het zit zeker nog niet in onze gewoonten om verwarmingssystemen collectief te bekijken. Nochtans kan het interessant zijn om samen met buren één systeem te installeren. Een diepteboring voor een grond-waterwarmtepomp kan bijvoorbeeld voor verschillende huizen tegelijk.

Warmtenet

Een warmtenet is een gedeeld verwarmingssysteem in het groot. Doorgaans gaat het om de warmtevoorziening van enkele duizenden huizen. In sommige Europese landen, zoals Finland, is al 50 tot 80 procent van de gebouwen op een warmtenet aangesloten. In ons land komt het systeem zelden voor, maar de jongste tijd zijn er nieuwe ontwikkelingen. Warmtenetten zijn wel typisch iets voor een stedelijke omgeving. In landelijke gebieden zijn ze nog niet kostenefficiënt.

De verwarming die zulke netten leveren, kan worden gehaald uit de recuperatie van restwarmte van de industrie. De restwarmte die nu verloren gaat in de Antwerpse haven alleen al volstaat voor het verwarmen van minstens 100.000 woningen.