Crisis ontketent groeispurt voor duurzaam beleggen

Presteren duurzame fondsen beter in crisistijden? Het onderzoeksbureau Lipper zocht het uit en keek naar de prestaties van fondsen tussen eind januari en eind maart, toen de beurzen door de coronacrisis een dolle rit naar beneden maakten. Het onderzoek werd gevoerd bij 34.430 aandelenfondsen, waarvan een kleine 3.000 duurzaam zijn. Daaruit bleek dat duurzame fondsen in die periode beduidend beter presteerden dan de niet-duurzame. 

Zo deden procentueel meer duurzame fondsen het beter dan hun referentie-index, en lag het gemiddelde rendement van de duurzame fondsen over die periode enkele basispunten hoger. Hoewel Lipper toegeeft dat het onderzoek geen statistische relevantie heeft omdat de beschouwde periode te beperkt is, wijzen de resultaten er wel op dat duurzame bedrijven mogelijk beter bestand zijn in crisissituaties.

‘Covid-19 heeft ons geloof versterkt dat duurzame bedrijven op lange termijn stabiele returns voorleggen. Dat bewijzen de prestaties van de duurzame fondsen tijdens de crisis’, luidt het bij Carmignac. ‘Goed zorg dragen voor alle stakeholders van het bedrijf is een efficiënte manier om risico’s te vermijden.’

Volgens Roelfien Kuijpers, Global Head of Sustainability van DWS, zullen de goede rendementen zowel de fondsenhuizen als de beleggers ertoe aanzetten meer aandacht te besteden aan duurzaamheid. ‘De coronacrisis toont aan dat aandeelhouders een verpletterende rol te spelen hebben’, zegt ze.

We vroegen 30 fondsbeheerders, die voor enkele van hun fondsen een duurzaam label in ons land hebben verkregen, hoe ze de impact van het coronavirus op hun fondsen ervaren.

Meer S van sociaal

Duurzaam beleggen wordt vaak gebundeld onder het acroniem ESG, wat staat voor Environment (milieu), Social (sociaal beleid van de onderneming) en Governance (deugdelijk bestuur). Tot voor kort ging de milieucomponent met het leeuwendeel van de aandacht aan de haal. Dat zal volgens de fondsbeheerders veranderen. ‘Dit is een van de lessen van de coronacrisis: de sociale factor moet meer in de schijnwerpers komen. Covid-19 leert ons dat de factor ‘menselijk kapitaal’ betrekking heeft op alle sectoren’, zeggen Ophélie Mortier en Alexandre Roose, die bij DPAM verantwoordelijk zijn voor de duurzame beleggingen.

Ook BNP Paribas Asset Management is van oordeel dat de crisis het belang van de S en de G in ESG onderstreept. ‘We moeten kijken naar de arbeidsomstandigheden, de gezondheid en de veiligheid van de werknemers’, luidt het. Voor Candriam is de coronacrisis ‘een lakmoesproef voor menselijk kapitaal en voorraadbeheer’. ‘Met een goed personeelsbeleid hebben bedrijven de mogelijkheid langetermijnrelaties met het personeel te ontwikkelen en processen op te zetten die de bedrijfscontinuïteit garanderen. Als zich een ramp voordoet, zoals de voorbije weken, kunnen hun activiteiten worden voortgezet’, luidt het.

Twee in ons land minder bekende fondsenhuizen zetten die sociale component al langer centraal in hun duurzame fondsen. Voor Sycomore Asset Management, een Franse vermogensbeheerder met acht duurzame fondsen in ons land, is de focus op menselijk kapitaal cruciaal. ‘We doen veel onderzoek naar hoe bedrijven met werknemers, klanten, leveranciers en andere stakeholders omgaan’, zegt Anne Claire Imperiale van Sycomore.

LGT Capital Partners, een Liechtensteinse vermogensbeheerder die in ons land vier fondsen met duurzaam label aanbiedt, gelooft dat bedrijven die belang hechten aan sociale factoren beter presteren tijdens een crisis. ‘De coronacrisis heeft het consumentengedrag wellicht structureel gewijzigd. Bedrijven die oog hebben voor sociale factoren zullen in het voordeel zijn’, zegt Franziska Raff.

Lokaal produceren

DNCA ziet nog andere socio-economische accenten waar bedrijven zich moeten op richten. ‘Bedrijven kunnen zich onderscheiden door de mate waarin ze de productie lokaal organiseren, het kwaliteitsbeleid verbeteren en een beleid op lange termijn voeren’, zegt Thomas Péan.

Volgens Wim Van Hyfte van Candriam zal ook vanuit de regelgeving meer aandacht komen voor de sociale impact van ondernemingen. ‘De regelgevers richten zich nog vooral op de milieuaspecten. Denk aan de Europese lijst van groene activiteiten en aan de eisen over de bekendmaking van de klimaatrisico’s van bedrijven. Maar de kans bestaat dat ze die focus verbreden en een evenwichtiger beeld willen krijgen van de verdiensten van E, S en G’, zegt hij.

Vergroening

Het potentieel van de sociale component betekent niet dat de milieucomponent aan belang zal inboeten. Integendeel, de coronacrisis kan ertoe leiden dat een versnelling hoger wordt geschakeld in de vergroening van de maatschappij. ‘We hebben geleerd dat we beter luisteren naar wat de wetenschap zegt’, stelt Georg Kell, de grondlegger van de duurzame principes van de Verenigde Naties. ‘Sommigen hebben die wetenschappelijke evidentie genegeerd toen het over milieu ging, maar we zien wat de kostprijs kan zijn als je de wetenschap negeert’, zegt Kell.

Dat moet volgens de Duitser de politici bewegen om los te komen van hun kortetermijnvisie. ‘De eerste prioriteit tijdens deze crisis is terecht de werkloosheid en de sociale onrust onder controle houden. Maar in een tweede golf zou het stimuleringsplan ook de milieuproblemen moeten meenemen. Ik ben optimistisch dat de tweede golf meer in de richting van groen zal gaan’, zegt hij.

Volgens Candriam is er zelfs een directe link tussen het coronavirus en het milieu. ‘Enkele nieuwe studies tonen aan dat de verspreiding van virusziekten versneld wordt door luchtvervuiling. Die vervuiling wordt vaak veroorzaakt door de verbranding van fossiele energie, een belangrijke bron van de opwarming van de aarde. We zien dat alle uitdagingen van de planeet met elkaar verbonden zijn en dat de mensheid, om virusziekten aan te pakken, de strijd tegen de klimaatverandering moet opvoeren’, zegt Wim Van Hyfte.

Voorzichtigheid loont

De derde component van ESG, deugdelijk bestuur (G), heeft tijdens de coronacrisis zijn deugdelijkheid bewezen. ‘Afgelopen jaar schreven we nog dat uit ons duurzaamheidsonderzoek was gebleken dat zowel bedrijven als investeerders in buffers moeten voorzien om tegen uitzonderlijke omstandigheden opgewassen te zijn. De pandemie toont aan dat zaken als risico- en voorraadbeheer en menselijk kapitaal zeer belangrijk zijn. Dat gegeven versterkt onze overtuiging van onze duurzame aanpak’, luidt het bij Robeco.

Deugdelijk bestuur houdt ook in dat bedrijven voorzichtig omspringen met hun middelen. ‘De crisis maakt dat we nog meer letten op de gezondheid van bedrijven’, zegt AG Insurance. Ook Funds for Good, dat drie fondsen met een duurzaam label aanbiedt in ons land, vermijdt om die reden bedrijven met te hoge schulden. ‘We kiezen voor kwaliteit, wat zich vertaalt in bedrijven met lage schulden en een stabiele omzet en winst’, zegt Nordea.

Die voorzichtige aanpak leidt bij sommige beheerders tot de uitsluiting van enkele sectoren. ‘Bij de analyse van bedrijven combineren we duurzaamheid met winstgevendheid en balanskwaliteit. We beleggen bijvoorbeeld niet rechtstreeks in luchtvaartmaatschappijen’, zegt Pieter De Ryck van Van Lanschot. Voor La Financière de l’Echiquier is de coronacrisis een reden om terughoudend te zijn over de banksector. ‘De geldinjecties van de centrale banken zullen de rentes nog lang laag houden. De banksector blijft lijden.’

De duurzaamheidsspecialist Triodos zweert bij kwaliteit, maar ziet door de crisis ook kansen. ‘Onze fondsen handhaven vooralsnog hun defensieve positie met een tilt naar kwaliteitsondernemingen met een sterke balans. De lagere koersen bieden kansen om aandelen te kopen van bedrijven die vanuit duurzaamheidsperspectief zeer aantrekkelijk zijn, maar die we voorheen te duur vonden’, luidt het bij Triodos.

De beurscorrectie lijkt een uitgelezen kans om de grote thema’s waarop fondsenhuizen de voorbije jaren inzetten op te pikken. ‘We zien een bevestiging van de megatrends waarop onze fondsen al lang focussen’, luidt het bij Pictet, een specialist in themafondsen. ‘Het gaat dan onder meer over digitalisering, veiligheid, biotechnologie en gezondheidszorg.’

Ook Financière de l’Echiquier benadrukt het belang van de gezondheidssector. ‘Enerzijds zullen de uitgaven voor medisch materiaal toenemen nu gebleken is dat niet alle ziekenhuizen voldoende uitgerust zijn. Anderzijds zal ook de biotechnologiesector een duw in de rug krijgen.’

JPMorgan Asset Management heeft wegens de crisis zijn beleggingsuniversum aangepast. ‘We komen terecht in een andere wereld dan die die we enkele maanden geleden kenden. We hebben ons beleggingsproces om duurzaam te beleggen niet gewijzigd, maar we hebben wel naar ons investeringsuniversum gekeken. Voor sommige sectoren zijn de fundamenten toch grondig gewijzigd. Denk aan de sector van de elektrische wagens. De zichtbare daling van de luchtvervuiling in steden als Peking of Los Angeles zal druk zetten op politici om het gebruik van de e-wagen te stimuleren.’

Reputatierisico

Los van ESG doet de coronacrisis ook beseffen dat bedrijven veel meer oog moeten hebben voor reputatieschade. ‘Media en consumenten hebben heel veel aandacht voor de manier waarop bedrijven tijdens de crisis met hun stakeholders omgaan. Deze crisis verschilt van de vorige omdat de steun nu niet enkel gericht is op het financieel systeem, maar op de hele maatschappij’, luidt het bij Schroders.

‘Beleggers bekijken hoe bedrijven reageren op deze crisis’, zegt Kuijpers. ‘In welke mate dragen ze zorg voor hun werknemers? Hoeveel geven ze om hun klanten? Dat zal een impact hebben op hun beursprestatie op middellange termijn. Dat bedrijven uit andere sectoren zich gestort hebben op de productie van mondmaskers is een goede zaak voor hun reputatie. Tijdens grote crisissen komt het ware DNA van bedrijven naar boven.’

De Britse vermogensbeheerder M&G ging op zoek naar de reactie van de bedrijven op de coronacrisis. ‘We vinden hun antwoord op de crisis zeer belangrijk. Daarom hebben we alle bedrijven van ons M&G (Lux) Positive Impact Fund aangeschreven om een update te krijgen over hun inspanningen en initiatieven om de impact van de coronacrisis te beperken.’