Tim Cook versus Bill Gates

Silicon Valley, en bij uitbreiding de rest van Amerika, is al enkele dagen in de ban van een duel tussen twee machtige kampen: de technologiegigant Apple, een van de rijkste en meest bewonderde bedrijven ter wereld, versus de Amerikaanse overheid. Apple krijgt steun van allerlei techgrootheden in Silicon Valley, met uitzondering van Bill Gates. 

Het gerecht wil, op basis van een wet uit 1789, dat Apple aan de FBI toegang verleent tot de inhoud van de iPhone van een van de twee terroristen die begin december in San Bernardino 14 mensen doodschoten. Apple weigert, en CEO Tim Cook schreef een open brief waarin hij het opneemt voor de privacy van zijn klanten.  

Het gerecht sloeg snel terug: 'Apple is vooral bezorgd om zijn marketing', klonk het. Washington wil de druk opvoeren op Apple om onmiddellijk de inhoud van de smartphone, een iPhone 5C, beschikbaar te maken voor de politie.

Sindsdien wordt de oorlog in de publieke arena uitgevochten. James Comey, de directeur van de FBI, schreef een blogpost: 'Dit gaat om de slachtoffers en om gerechtigheid. We zijn de slachtoffers een diepgaand onderzoek verschuldigd. Dat is waar dit om draait.'

'Ik hoop dat iedereen eens diep ademhaalt', schrijft Comey ook.

Cook reageerde op zijn beurt met een interne brief naar het personeel van Apple, die uiteraard uitlekte in de pers. Buzzfeed kon de mededeling van Cook bemachtigen. 'We denken dat het best is dat de overheid haar eis laat vallen', zegt de CEO. Cook vraagt dat een commissie van specialisten in het Congres zich over de zaak buigt.

Mark Zuckerberg van Facebook, een van de meest gezaghebbende stemmen in techland, zei vanuit Barcelona dat hij 'aan de kant van Apple staat'. Eerder deden ook Sundar Pichai van Google, Jack Dorsey van Twitter en Jan Koum van Facebook-dochter WhatsApp dat. 

Maar ondanks de steun van de techgoden heeft Cook de publieke opinie tegen. Het openlijke dispuut is ontaard in een pr-oorlog, en voorlopig lijkt het erop dat Apple aan de verliezende hand is.

Pew Research, het gerespecteerde onderzoeksbureau, peilde bij Amerikanen of Apple gelijk heeft met zijn verzet, dan wel of het bedrijf maar beter meewerkt met de politie. Het resultaat is duidelijk: 51 procent vindt dat Apple de iPhone moet ontsluiten voor de FBI. 38 procent vindt van niet.

Cook staat op de barricade voor privacy, een heilig principe voor veel techbedrijven die boven op persoonlijke gegevens van miljarden gebruikers zitten. Maar hij neemt ook een grote gok. In zijn communicatie maakt Apple duidelijk dat het op geen enkele manier terreur duldt en dat het geschokt is door de aanslag in San Bernardino - dat staat buiten kijf. Maar hoe dan ook, zegt het bedrijf, zou het een precedent creëren om de inhoud van een iPhone vrij te geven. 

Daarvoor gaat Apple een openlijk gevecht aan over een zaak die veel emoties opwekt. Terrorisme en veiligheid zijn grote bezorgdheden onder het Amerikaanse publiek, blijkt uit peilingen rond de presidentsverkiezingen. Bovendien lijkt de kwestie in dit geval klaar en duidelijk: een terrorist pleegde een aanslag, de politie doodde hem maar bemachtigde zijn smartphone, en de kans dat die belangrijke aanwijzingen (tekstberichten, locaties, contacten) bevat, is heel groot. 

Ben Thompson, analist van Stratechery, vraagt zich af: 'Het is een geval van binnenlandse terreur, met een duidelijke bad guy en een verzoek waar niemand bezwaren tegen kan hebben, en technisch gezien kan Apple doen wat de FBI vraagt. Zou het in dit geval niet beter zijn om mee te werken?'

Dat vindt ook Bill Gates. De rivaal van Tim Cooks voorganger en Apple-oprichter Steve Jobs is voorlopig zowat de enige grootheid uit Silicon Valley met een afwijkende mening. Apple moet inbinden, vindt de miljardair van Microsoft. 'Dit is een specifieke zaak waarin de overheid om informatie vraagt. Niet iets algemeens, wel iets heel specifieks', zegt hij aan de Britse zakenkrant Financial Times. 

Concreet wil de FBI dat Apple de beperking weghaalt op het aantal gokken dat je mag wagen om de pincode van de telefoon in te voeren. Na tien mislukte pogingen wist een iPhone al zijn inhoud.

De FBI wil computers aan het werk zetten die een onbeperkt aantal keer kunnen raden. Apple zegt dat het de FBI uiteindelijk te doen is om een achterpoortje in de beveiligingssoftware die alle inhoud van elke iPhone volledig versleutelt en enkel toegankelijk maakt voor de gebruiker. En zodra die achterpoort opengaat, liggen persoonlijke gegevens te grabbel voor hackers en nieuwsgierige overheden, is de vrees.

In essentie is de zaak tussen Apple en Washington een discussie over privacy versus veiligheid, twee principes die in onze hoogtechnologische maatschappij niet altijd met elkaar verzoenbaar blijken. Voor het merk Apple is een garantie op privacy extreem belangrijk. Maar of Tim Cook daarmee ook de neutrale toeschouwer overtuigt, is zeer de vraag.