Klimaat

In moeilijke geopolitieke omstandigheden en onder de leiding van een petrostaat werd afgelopen weekend in Bakoe dan toch overeenstemming bereikt over een slottekst van de COP29. Voor velen volstaat die niet, maar er zijn enkele lichtpuntjes.

De dodelijke overstromingen in Spanje tonen opnieuw dat klimaatadaptatie nog nergens staat. Volgens Paola Viganò, de Italiaanse urbaniste achter het herstelplan voor de Vesdervallei, is dat geen technisch maar een politiek probleem. 'Je kan je radicaal afvragen of op sommige plaatsen nog mensen mogen wonen. Dat is niet ondenkbaar, hè.'

Op de VN-klimaattop in Bakoe staat financiering centraal. De roep weerklinkt om het klimaatfonds dat armere landen bijstaat fors uit te breiden. Momenteel betalen slechts twaalf rijke landen - waaronder België - een ‘eerlijke’ bijdrage daaraan, blijkt uit een data-analyse.

De kans dat de VN-klimaattop in Bakoe tot noemenswaardige uitkomsten zal leiden, lijkt zienderogen af te nemen. Zowel Frankrijk als Argentinië kondigde aan zijn belangrijkste klimaatonderhandelaars naar huis te sturen.

Shell heeft in Nederland in hoger beroep een rechtszaak gewonnen, waardoor de oliegigant niet langer verplicht is meer inspanningen te doen om zijn CO2-uitstoot te beperken.

Na Dubai vorig jaar gaat ook nu de klimaattop van de Verenigde Naties door op een omstreden locatie. Gastheer Azerbeidzjan is een rasecht olie- en gasland. Verwacht wordt dat de top slechts een wachtbordje is voor het echte werk volgend jaar in Brazilië.

De VN-klimaattop in Azerbeidzjan, die maandag begint, worstelt met de vraag hoe we zo snel mogelijk kunnen afkicken van olie en gas. De wensdroom van een fossielvrije wereld botst op een realiteit waarin we ook in 2050 nog fossiele brandstoffen nodig zullen hebben. ‘Hoe dan ook zal je nog moeten investeren in olie en gas.’

Gestuwd door de klimaatverandering is de Middellandse Zee opgewarmd tot recordtemperaturen. Het warme zeewater blijkt een cruciale factor in de verwoestende en dodelijke regenval in het oosten van Spanje.

Zonder extra maatregelen stevent de wereld af op een temperatuurstijging van 3,1 graden Celsius, het dubbele van de doelstelling. Dat blijkt uit een nieuw VN-rapport. Dat scenario dreigt de jongste generatie hard te treffen.

Na een ongezien warm voorjaar breekt ook de zomer van 2024 wereldwijd een hitterecord. 'De kans dat 2024 het warmste jaar ooit wordt, groeit.'

Na het recordjaar 2023 wordt de wereld opnieuw geconfronteerd met uitzonderlijk zware bosbranden. Daar is de mens zelf de oorzaak van. ‘Koolstofkredieten zijn geen goede oplossing’, zegt een expert. ‘We moeten onze uitstoot terugdringen en bestaande bossen beschermen.’

We kennen amper 10 procent van wat leeft in onze zeeën. Ambitieuze expedities, verse centen en nieuwe technologie moeten de gaten in onze kennis vullen. Dat is belangrijk, want de trucjes van zeedieren kunnen helpen in doorbraken tegen bijvoorbeeld alzheimer. Maar makkelijk wordt het niet.

Meer dan 150 jaar na het uitsterven van de raaf is de imposante, gitzwarte vogel terug in Vlaanderen. Op zoek naar een mysterieus, hoogintelligent dier dat profiteert van de comeback van minder beheerde natuur, dood hout en de wolf. ‘Telkens als ik ze zie, krijg ik kippenvel.’

Zomerkleding raakt niet verkocht, orkaan Beryl jaagt de olieprijs omhoog, boeren zien hun oogsten verzuipen of verpieteren. De klimaatverandering is overal en kost ons straks miljarden, maar politiek blijft het stil. Klimaatwetenschapper Inge Jonckheere ziet het met lede ogen aan. 'Iedereen kan het verschil maken.'

Al een jaar lang is het ongezien warm op land en zee. Twaalf keer op rij werd het maandrecord gebroken, blijkt uit een analyse van De Tijd.

De CO2-uitstoot van de grote industrie en de luchtvaart in ons land is vorig jaar met meer dan 10 procent gezakt, de grootste daling sinds de financiële crisis. Dat komt vooral door de malaise in de industrie.

Het nieuwe klimaatrapport schetst een verontrustend beeld van de toestand in Europa. De periodes van 'extreme hittestress' - met een gevoelstemperatuur van 46 graden of meer - worden frequenter en langer. 'Dat heeft ernstige gevolgen voor de volksgezondheid.'

De temperaturen braken de eerste drie maanden van dit jaar een hoogterecord, zowel op land als op zee. ‘Het warme zeewater heeft drastische gevolgen voor de ecosystemen en zal zware stormen veroorzaken.'

Alle belangrijke indicatoren van de klimaatverandering hebben in het voorbije jaar historische records gebroken. De Verenigde Naties waarschuwen dat de planeet aan de rand van de afgrond staat.