Vlaming leert levenslang leren

De enige economisch waardevolle grondstof in Vlaanderen zijn de grijze hersencellen van zijn inwoners. Gelukkig is er veel talent en inzet, scoort het onderwijs bijzonder hoog en zijn de werknemers zeer productief en behoorlijk gemotiveerd.

Jammer genoeg gaat er nog veel talent verloren. Te veel jongeren beëindigen hun schooltijd zonder diploma of kwalificaties voor de arbeidsmarkt. Daarna worden lang niet alle kansen op de arbeidsmarkt benut. Vooral jongeren uit sociaal zwakkere milieus, allochtonen, ouderen, personen met een handicap en kortgeschoolden komen er minder aan hun trekken.

ALLE HENS AAN DEK

Vlaanderen heeft te weinig mensen aan het werk. Door de vergrijzing (meer ouderen gaan met pensioen) en de ontgroening (minder jongeren komen op de arbeidsmarkt) telt Vlaanderen steeds minder mensen in de beroepsactieve leeftijd. Alle hens aan dek op de arbeidsmarkt is dus de boodschap. En de arbeidsmarkt blijft wijzigen, onder druk van een snel veranderende economie.

Jobs en hun vereisten evolueren mee. Kwalificaties en competenties worden aangepast. Bedrijven en individuen moeten meer dan ooit investeren in loopbanen. Maar in Vlaanderen wordt minder permanente vorming georganiseerd dan elders in Europa.

IEDER ZIJN POP

Door competentiebeheer in de hele samenleving te stimuleren wil Vlaanderen de zorg voor de loopbaan en het levenslang leren aanwakkeren. Vooreerst moet iedere Vlaming zijn persoonlijke ontwikkelingsplan (POP) kunnen uitwerken, waarin hij aangeeft hoe hij zich wil ontwikkelen en wat hij wil leren.

Om iedereen zijn POP te laten opstellen, ontwikkelt Vlaanderen een gebruiksvriendelijke software. Ieder maakt zijn POP in overleg met of onder begeleiding van zijn leidinggevende, coach, loopbaanbegeleider of een andere vertrouwenspersoon. Zowel in scholen en universiteiten, als in kleine bedrijven, de werkwinkel of thuis via het internet kan een POP geschreven worden.

COMPETENTIES DOEN HET

Vlaanderen wil zo het actieve loopbaanbeleid veralgemenen, vanaf het onderwijs tot de laatste werkdag van de betrokkene. Dat moet iedere Vlaming ertoe uitnodigen om via vorming of ervaring zijn competenties op te bouwen en ze te laten erkennen. Dankzij het POP kunnen bedrijven ook meer competentiegericht rekruteren, hun medewerkers permanent bij- of omscholen en ze internationale carrièrekansen geven. Het trekt kansarmen de arbeidsmarkt op en zorgt ervoor dat job en persoonlijke sterktes beter op elkaar aansluiten.

ViA wil ook bij iedere Vlaming het competentieprofiel voor 2020 aanprijzen. Daarin zal veel aandacht gaan naar talenkennis, ondernemerschap, internationale belangstelling en gerichtheid op zowel innovatie en verandering, als op duurzaamheid.

NETWERKSCHOLEN ZIJN DE TOEKOMST

Het Vlaamse onderwijssysteem moet ook een tandje bij schakelen. We moeten netwerkscholen krijgen, die goed in onze samenleving en economie ingebed zijn en genoeg internationale contacten hebben. Dat geeft jongeren beter inzicht in de studie die ze kunnen kiezen, vermindert het aantal afvallers en stemt het aanbod afgestudeerden beter af op de vraag van de arbeidsmarkt. Talent moet zijn weg vinden, voor iedereen gelijk.

FLANDERS EXCELLENT LEARNING

Die aanpak past in het brede actieplan. ViA veralgemeent ook het werkplekleren en de stages voor leerlingen én leerkrachten in de werkomgevingen waarover zij het op de schoolbanken hebben. Een buitenlandse stage helpt om een vreemde taal of de laatste technologie beter onder de knie te krijgen. Stages en andere werkplekervaringen helpen ook andere cruciale competenties voor de arbeidsmarkt van morgen fiks vooruit, zoals creativiteit, ondernemerschap en oog voor duurzaamheid.

Er komen ook bijzondere programma’s om gepassioneerd toptalent snel op te sporen en meteen goed te begeleiden, zowel in exacte wetenschappen, als in sport, muziek of welk domein dan ook. Om nieuwe competenties te ontwikkelen via het middenveld of het bedrijfsleven, moet er meer grensoverschrijdende samenwerking in Euregio’s komen. Vlaanderen in Actie ziet de lerende Vlaming binnenkort als een ambassadeur voor het gewest. Hij versterkt het imago van kennisgerichte regio in binnen- en buitenland. Er komt trouwens een communicatiebeleid om Vlaanderen via zijn lerende burgers wereldwijd te profileren als een open, solidaire en verantwoordelijke samenleving.

MEER HULP VOOR HET GEZIN

Daarnaast wil ViA dat de Vlaamse overheid de dienstverlening uitbouwt die het evenwicht tussen werk en privé bewaart. Het actieplan Gezinsondersteuning gaat de kinderopvang ontwikkelen, de zieken- en ouderenopvang opzetten, het aanbod van gezinsdiensten door de sociale economie uitbreiden en via de bedrijven de hulp bij gezinstaken versterken.

Helpdesks zullen de zorgtaken coördineren voor het gezin. Ook daar is innovatie aan de orde. Een taskforce zet vernieuwende projecten op. Uiteindelijk moet Vlaanderen er over een goed decennium in geslaagd zijn om elk talent te laten meetellen. Dat maakt van het gewest een echte kennissamenleving.