De Vlaming die een vaste job bij Facebook afwees

‘Al sinds mijn twaalfde vloek ik op de inefficiënte manier waarop België georganiseerd is. Maar de voorbije maanden zag ik hoe er in een van de rijkste regio’s van de Verenigde Staten, Silicon Valley, een enorme kloof gaapt tussen arm en rijk. Bijna altijd zaten er daklozen op de bus. Het is er werkelijk ieder voor zich.’ Voor een 24-jarige geeft de Limburgse informaticus Wim Leers blijk van veel maturiteit. Na 16 weken stage op het hoofdkwartier van Facebook in Palo Alto (Californië) - van 26 september tot 16 december vorig jaar - had de Hasselaar zijn buik vol van de Verenigde Staten. Hoewel hij vol lof is over Facebook zelf, wuifde hij op zijn allerlaatste stagedag een jobaanbod van ’s werelds bekendste sociaalnetwerksite weg. Nochtans een baan waar menig ‘techie’ een moord voor zou plegen. ‘Klinkt absurd, ik weet het’, zeg Leers. ‘De liefde speelde een doorslaggevende rol. Mijn vriendin studeert geneeskunde in België. En de Verenigde Staten erkennen vrijwel geen enkel buitenlands medisch diploma. Ze zou er dus van nul moeten herbeginnen.’

Software op 15

Op 24 februari 2011 dwarrelde een eerste e-mail van Facebook binnen in de mailbox van Wim Leers. De piepjonge Limburgse informaticastudent van de Universiteit Hasselt kon dan ook fraaie adelbrieven voorleggen. ‘Al op mijn 15de schreef ik software. Toen had ik nog veel vrije tijd, in het middelbaar (lacht).’ Omdat het om openbronsoftware ging (gebruikers kunnen zo’n software zelf aanpassen), raakte hij snel in contact met het bekende Drupal (een softwarepakket om op een dynamische manier websites te bouwen en te beheren) en zijn Belgische bedenker Dries Buytaert. ‘Ik heb nadien als freelancer projecten voor hen gedaan.’ Die link met Drupal bleek van goudwaarde voor Leers bekendheid in het wereldje. En toen hij in 2007 een artikel over trage websites onder ogen kreeg, had hij meteen het onderwerp van zijn bachelor- en masterthesis te pakken. ‘Ik raakte zelf heel erg gefrustreerd door trage websites. Facebook vertelde me achteraf dat ze op het trefwoord ‘web performance’ hadden gezocht in Google. Ik was gewoon op het juiste moment bezig met iets wat Facebook erg boeide.’ Twee diepte-interviews later was het internetbedrijf zodanig overtuigd van Leers kunnen dat ze hem voor een voltijdse baan wilden strikken. Wim Leers: ‘Omdat ik mijn opleiding nog moest voltooien, stelde ik voor er stage te lopen.’

Net als elke nieuwkomer onderging Wim Leers een verplicht bootcamp tijdens zijn eerste dagen bij Facebook. ‘Dat klinkt erg militair, maar was het absoluut niet. Natuurlijk kregen we de typische Amerikaanse ‘peptalk’ te horen. ‘Facebook is an awesome company.’ ‘We grow fast.’ ‘We innovate a lot.’ Vanaf dag één dompelden ze je onder in de visie van het bedrijf, door allerhande lezingen van hun toppers over de afdelingen heen. Aan het einde van dat bootcamp kon ik kiezen voor welk informaticateam ik wou werken.’ Snelheid bleek hét codewoord.

Eens aan boord genoot hij vanaf dag één het volste vertrouwen. ‘Ik werkte voor het Site Speed team, dat de snelheid van de website in de gaten houdt. Bij de meeste bedrijven gaat de programmeercode die je schrijft pas live na een paar weken. Niet bij Facebook, daar ging het veel sneller.’ De schaalgrootte bleek overweldigend. ‘Elke week gaat een nieuwe versie van de website live. Telkens besef je dat een stukje van jouw programmeercode onmiddellijk meer dan 800 miljoen gebruikers wereldwijd bereikt. Ongelofelijk.’

De diepe verbondenheid van de Facebook-werknemer met zijn bedrijf uit zich soms op een bizarre manier. ‘Zo ging ik iets drinken met de zoon van m’n huisbazin. Plots kwam er een kameraad van hem die ook voor Facebook bleek te werken. Hij had zich een nieuwe auto aangeschaft met een gepersonaliseerde nummerplaat: ‘mv fast’. ‘Move fast’. Handel snel. En in de zwarte omkadering van de nummerplaat stond: ‘and break things’. Hét motto van Facebook. Ze willen dat je zo snel mogelijk faalt. Om zo vlug mogelijk van je fouten te leren en doorbraken te forceren. Uiteindelijk kost dat het bedrijf ook veel minder dan als je pas na lange tijd mislukt. Een van de andere Facebook-motto’s is ‘interns: fail harder’. Dat prijkt op posters in het hele bedrijf: stagiairs mogen nog harder op hun bek gaan. De achterliggende filosofie: ‘hire someone smarter than you’. Net om die bedrijfsfilosofie kan Facebook zo snel innoveren.’

Gratis muizen

Een ander cruciaal onderdeel van de Facebook-cultuur is de bloedhekel aan procedures. Te veel regeltjes zijn dodelijk voor een hightechspeler die sneller dan zijn schaduw moet innoveren. ‘Uiteraard is er een belangrijke procedure om iets live online te zetten. En er is het bootcamp. Maar verder kan ik geen regels opsommen.’ Efficiëntie boven alles. ‘Je hebt zelfs automaten met computermuizen en toetsenborden. Gratis. Omdat men wil dat je bij een technisch probleem meteen verder kan werken.’

Toch ziet Wim Leers één negatief gevolg van de snelle groei van Facebook. ‘Het is onmogelijk op de hoogte te blijven van alle projecten. Heel veel systemen werken op mekaar in, maar vooral als nieuwkomer is het moeilijk het volledige plaatje te zien. Niet alle projecten worden uitvoerig gedocumenteerd. Het achterliggende idee is dat eenmaal een project uitgeschreven is, de technologie al achterhaald is.’

Toen Wim Leers er stage liep, was Facebook aan het verhuizen naar een grotere bedrijfssite in Menlo Park. Het is er ondertussen gehuisvest, op een steenworp van de oude gebouwen in Silicon Valley. ‘De muren daar waren erg kaal. Investeren in een ‘fancy’ omgeving is er absoluut geen prioriteit.’ De werknemers worden wel serieus in de watten gelegd. ‘Onder meer met heel erg goeie bureaustoelen, Aerons, van het merk Herman Miller. Die kosten gauw 1.500 euro. Iedereen werkt er op een gigantisch 30 inch-scherm. Er zijn pingpongtafels, een snookertafel, schaakborden, je kan er darts spelen. Per verdieping twee ‘microkitchens’ met vijf koelkasten vol met drank, rekken vol versnaperingen en een mand fruit. En tien soorten cornflakes. Ontbijt, lunch, avondeten: alles is er gratis. Je kan er zelfs je was laten doen.’ Alles om de supergedreven Facebook’er zo lang mogelijk aan zijn scherm te kluisteren.

In een hoogtechnologisch bedrijf als Facebook is geheimhouding uiteraard geen loos begrip. ‘Ik moest er papieren ondertekenen waardoor ik me verbond geen bedrijfsgevoelige informatie vrij te geven. Maar zelfs stagiairs kunnen zien hoeveel tijd een gemiddelde gebruiker doorbrengt op Facebook en hoeveel advertentie-inkomsten er per dag binnenkomen.’

‘Op een gegeven moment zag ik buiten aan de ramen mensen naar onze computerschermen staren. Enkele stagiairs gingen kijken wat er aan de hand was. Ze kregen een soort Monopoly-kaartje, met de boodschap ‘Proficiat, je hebt goed opgelet dat er geen gevoelige informatie gelekt wordt.’ Het bleken werknemers van Facebook die onze alertheid aan het testen waren.’

Barbecue met ‘Zuck’

Van een personencultus rond Facebook-topman en multimiljardair Mark ‘Zuck’ Zuckerberg - zoals destijds bij Apple rond wijlen Steve Jobs - was helemaal geen sprake. ‘Mark zet zich niet op een voetstuk. Autoritair is de sfeer allerminst. Elke werknemer kan zomaar bij hem binnenstappen. Elke week staat hij op vrijdag iedereen te woord in een vraag-antwoord-sessie, waarin hij erg open is over de gang van zaken in het bedrijf. Software-ingenieurs met een lange staat van dienst en intern grote namen zijn, stonden gewoon recht om hem te onderbreken. Of om een grap te maken over hem. Zuckerberg heeft de gewoonte alle stagiairs bij hem thuis uit te nodigen voor een barbecue. Jammer genoeg was dat niet het geval toen ik er stage liep.’

Gek verklaard

Veel whizzkids verklaren hem allicht stapelgek, maar sinds begin januari is ‘de man die Mark Zuckerberg afwees’ gewoon terug in het land. Nadat hij op zijn blog ‘Wim Leers looking for a job!’ had aangekondigd, stroomden er al 50 aanbiedingen binnen. Maar het ondernemersvirus van Silicon Valley lijkt Wim Leers te pakken te hebben. ‘Ik overweeg sterk om zelf een start-up te beginnen.’ Tegelijk ijvert Leers er voor om meer Belgen stage te laten lopen bij Facebook. ‘Er is contact tussen de Universiteit Hasselt en Facebook. Facebook wil waarschijnlijk de rekrutering in Europa opdrijven, omdat Google nu iedereen binnenhaalt.’