Nederland plant twee nieuwe kerncentrales, stikstoffonds en rekeningrijden

Nadat ze 's ochtends nog een keer hadden samengezeten om de laatste details te regelen presenteerden de leiders van de vier beoogde regeringspartijen woensdagnamiddag het langverwachte regeerakkoord. Als er geen kink in de kabel komt, kan Mark Rutte na de kerstvakantie aan de slag met zijn vierde regering.

Het nieuwe kabinet is - alvast wat de samenstelling betreft - een exacte kopie van Rutte III. Naast de rechts-liberale VVD van Rutte maken ook de links-liberale D66, het christendemocratische CDA en ChristenUnie deel uit van de ploeg. Op het CDA na boekten alle partijen vooruitgang bij de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart.

De titel van het regeerakkoord luidt 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst'. De grote thema's zijn het klimaatbeleid, de aanpak van de stikstofcrisis en het remediëren van de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt. Maar de vier partijen willen ook het vertrouwen in de politiek en de overheid herstellen.

De transitie naar een klimaatneutrale economie wordt aangescherpt. Er komt een klimaat- en transitiefonds van 35 miljard euro voor de komende tien jaar. Het is de bedoeling uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn. Om dat te bereiken wordt de CO2-reductie verhoogd tot 60 procent tegen 2030.

Ook worden daarvoor 'in deze kabinetsperiode voorbereidingen getroffen voor de bouw van nieuwe kerncentrales'. Even verderop in de tekst is sprake van 'twee nieuwe kerncentrales'. De VVD en het CDA hadden tijdens de onderhandelingen voorgesteld acht kerncentrales te bouwen. De kerncentrale van Borssele - de enige bestaande in Nederland - blijft ook langer open.

Rekeningrijden

Rutte IV gaat ook de invoering van rekeningrijden voorbereiden, al valt het woord niet in het coalitieakkoord. Ietwat omzwachteld wordt gesproken over het 'betalen naar gebruik in de automobiliteit in 2030'. De partijen geven daarmee aan dat ze beseffen dat rekeningrijden politiek en maatschappelijk gevoelig ligt.

Net als Vlaanderen worstelt ook Nederland met een stikstofcrisis, die een zware impact heeft op de landbouw. De nieuwe regering belooft te investeren in duurzame landbouw, waarbij een transitiefonds wordt opgezet. Daardoor wordt tot 2035 zo'n 25 miljard euro beschikbaar gesteld.

De minimumlonen gaan omhoog, net zoals in Duitsland, waar de regering-Scholz het bedrag optrekt van 9,6 naar 12 euro per uur. In Nederland gaat het niet zo hard. 'We verhogen het minimumloon stapsgewijs met 7,5 procent', klinkt het. Dat betekent dat het op termijn naar minder dan 11 euro gaat. De laagste en middeninkomens kunnen ook rekenen op een lastenverlaging van 3 miljard euro.

Rutte formateur

Voor de voorstelling van het regeerakkoord werd de tekst overhandigd aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Donderdag volgt een debat in het parlement waarna Rutte wordt aangewezen als formateur. Hij zal tijdens het kerstreces zijn regering samenstellen. Het is de bedoeling dat Rutte IV begin januari de eed aflegt.

Met de presentatie van het coalitieakkoord valt het doek over Nederlands langste regeringsformatie. Net geen negen maanden na de verkiezingen van 17 maart, ofwel 274 dagen later, staat de regering-Rutte IV in de steigers. Opvallend is dat in die periode slechts 94 dagen werd onderhandeld.