Musea mikken op heropening op 18 mei

Onder de titel 'Musea stap voor stap open voor betere volksgezondheid' heeft de Belgische museumsector een werkdocument opgesteld dat moet leiden tot een heropening. Dat is nodig, want de musea zijn 'safe spaces' die ruimte bieden voor 'reflectie, zingeving, vertroosting en ontspanning'. Kunst als wapen om ons geestelijk gezond te houden dus.

De musea in ons land zijn sinds 14 maart dicht. De tekst werd opgesteld door het Vlaams Museumoverleg, de regionale, de Brusselse en Waalse musea. Met de federale musea volgt nog overleg.

De musea pleiten ervoor op 18 mei gedeeltelijk weer open te gaan. Welke musea daarvoor in aanmerking komen, wordt eind deze maand bekendgemaakt. Om te heropenen moeten de musea voldoen aan een zevenpuntenplan.

Strikte controle

Er wordt geopteerd voor een strikte controle van het maximale aantal bezoekers. Naar analogie met de supermarkten mag er één bezoeker zijn per 15 vierkante meter per zaal om de social distancing van 1,5 meter te kunnen respecteren. Om het aantal bezoekers in goede banen te leiden, gaan de musea werken met tijdslots en online reserveringen. Ze onderzoeken of ze daarvoor gemeenschappelijke applicaties kunnen gebruiken. Contactloos betalen wordt aangeraden.

In eerste instantie worden enkel individuele bezoekers, eventueel met huisgenoten, toegelaten. Groepsbezoeken worden nog niet georganiseerd. De museumshops en -restaurants blijven voorlopig ook dicht.

Er is een grote taak weggelegd voor de suppoosten in de zalen. Ze worden bijgeschoold om de social distancing tussen de bezoekers in de gaten te houden en desnoods in te grijpen. Het is in ieder geval de bedoeling dat bezoekers elkaar niet kunnen kruisen. Daarvoor wordt een verplicht tentoonstellingsparcours opgelegd. Je kan met andere woorden niet meer vrij rondlopen en van het ene naar het andere kunstwerk fladderen en terug.

De musea moeten ook beveiligings- en sanitair materiaal voorzien voor de bezoekers en het personeel 'in overeenstemming met de voorschriften van de Nationale Veiligheidsraad'. In de tekst wordt de musea gevraagd mondmaskers te voorzien voor het personeel. Ook de installatie van plexiglas aan onthaalpunten wordt ten zeerste aangeraden.

De musea pleiten ervoor de steunmaatregelen van de overheid te kunnen behouden, ook als ze gedeeltelijk weer open kunnen gaan 'voor een eerste publiekssegment van individuele bezoekers'.

Patrick Allegaert zat namens het Vlaams Museumoverleg mee aan de onderhandelingstafel. 'We hebben lang vergaderd met veel mensen. We hadden het voordeel dat we elkaar over de taalgrenzen heen kennen door de gesprekken over de Museumpas, die voor heel België geldt. Er was grote eensgezindheid om tot deze tekst te komen. Niet ieder museum gaat meteen het zevenpuntenplan kunnen toepassen. Maar er is al afgesproken elkaar daarbij te helpen en de expertise te delen. Viroloog Marc Van Ranst heeft op ons plan positief gereageerd. Hij noemde het een serieuze optie. We geven het signaal dat een deel van het culturele leven kan herstarten.'

De schade voor de musea is nog niet in te schatten. 'Er is een grote derving van inkomsten. Voor musea die vooral steunen op eigen inkomsten is het een zware dobber. Musea die afhangen van steden bijvoorbeeld hebben het iets gemakkelijker. Ze worden ondersteund.'

Keith Haring

De vraag blijft wel of veel mensen de komende weken en maanden musea willen bezoeken. 'Ik heb er alle vertrouwen in. De zomer staat in het teken van het binnenlands toerisme. Ik denk dat de musea daar zeker een grote rol in kunnen spelen.'

De tekst van het zevenpuntenplan is verstuurd naar Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA). Hij vertegenwoordigt de Vlaamse musea in de Veiligheidsraad. Wanneer de heropening van de musea daar op de agenda staat, is nog niet bekend.

Met de heropening van de musea zijn niet alle problemen van de baan, zeker niet op lange termijn. Geplande tentoonstellingen voor het najaar of in 2021 moeten worden uitgesteld, vaak om praktische overwegingen. De internationale keten van expo's is onderbroken. De tentoonstelling van Keith Haring in Bozar is bijvoorbeeld verlengd tot juli, omdat afbouw en vervoer niet mogelijk zijn. Dat is goed voor ons, maar sneu voor de Duitse stad Essen. Daar moest de tentoonstelling in Museum Folkwang op 29 mei opengaan, maar dat gaat dus niet door. En zo is dat wereldwijd met heel veel museale tentoonstellingen. De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel hebben daarom al beslist de komende maanden te focussen op hun eigen collectie. Daar zijn ze tenminste zeker van.