Waarom zijn familiebedrijven interessant voor beleggers?

‘Onze klanten vragen de afgelopen jaren vaak naar familiebedrijven, het thema leeft heel erg bij beleggers’, zegt Jens De Latthauwer, productbeheerder bij KBC. ‘Familiebedrijven roepen vertrouwen op. België is een echt kmoland, veel mensen kopen of werken bij deze bedrijven en ze liggen dus heel dicht bij de leefwereld van onze klanten. Bovendien zijn ook veel van de sterk presterende aandelen op de Belgische beurs familiebedrijven. Het zit ingebakken in onze cultuur.’ Maar over welke bedrijven hebben we het nu precies, als we praten over familiebedrijven? ‘Bij KBC hanteren we drie voorwaarden’, aldus fondsbeheerder Leon Cappaert.

‘Minimaal een vijfde van het kapitaal moet in handen zijn van de familie, de familie moet vertegenwoordigd zijn in het directiecomité of de raad van bestuur en er moet enige vorm van successieplanning zijn. Er moeten met andere woorden een of meerdere generaties actief zijn in het bedrijf.’ Uit deze selectiecriteria ontstaat een diverse groep bedrijven, die toch enkele specifieke eigenschappen delen.

 ‘Ongeveer 40 procent bestaat uit bedrijven die zich richten op de consument’, zegt Cappaert. ‘En ongeveer 30 procent uit industriële bedrijven.’ De financiële sector, nutsbedrijven en telecom zijn amper vertegenwoordigd. ‘Daarbij gaat het vooral om kleinere tot middelgrote bedrijven (small & middle caps) die gevoelig zijn voor macro-economische ontwikkelingen (cyclisch).’

Extra rendement

Nu het universum is afgebakend, rijst natuurlijk de vraag of het buikgevoel van een toenemend aantal beleggers klopt: zijn familiebedrijven slimme beleggingen? Om dat te onderzoeken, zette KBC Asset Management een interne studie op. ‘We onderzochten wat het resultaat zou zijn als we in september 2000 aandelen van familiebedrijven hadden gekocht en ze tot nu hadden gehouden’, aldus Cappaert. De resultaten waren indrukwekkend. De aandelen opgenomen in de studie haalden – in de meeste jaren – een substantieel beter rendement dan de grote bedrijven binnen de Eurozone ‘Opmerkelijk’, benadrukt Cappaert.

‘Normaal haalt een belegger alleen extra rendement door wat meer risico te nemen.’ Waarom deden familiebedrijven het de afgelopen jaren zo goed op de beurs? ‘Ze zijn in de juiste sectoren actief, dat is een deel van de verklaring’, zegt Cappaert. ‘Want andere bedrijven die actief zijn in cyclische sectoren, presteerden ook goed.’ Ook hun grootte speelt een rol. ‘Kleinere bedrijven hebben het over het algemeen goed gedaan*.’

Familiaal karakter

Toch vormen sectorallocatie en het zogenoemde ‘smallcapeffect’ slechts een deel van de verklaring. Er speelt nog een belangrijke derde factor, namelijk het familiaal karakter van de bedrijven. ‘Familiale aandeelhouders die betrokken zijn bij het beleid denken over de generaties heen, waardoor ze het kortetermijnbelang gemakkelijker loslaten’, aldus Cappaert.

De aandeelhouders zijn ook meer bereid om kapitaal voor een langere tijd ter beschikking te stellen van het bedrijf. Dat langetermijnperspectief leidt op termijn vaak tot betere resultaten. ‘Daarbij zijn familiebedrijven veelal iets conservatiever in hun financieel beleid.’ De aandeelhouders zijn minder geneigd tot overnames en gaan gedisciplineerd om met prijzen om een te hoge schuldgraad te vermijden. ‘Het zijn bovendien vaak toonaangevende spelers in een aantrekkelijke niche’, vervolgt Cappaert.

‘Omdat familiebedrijven zich zo sterk focussen op hun kernactiviteiten, hebben ze vaak een groot marktaandeel in hun domein.’ Die sterke marktpositie geeft hen prijszettingsmacht. En ze zijn niet alleen trendsetter als het aankomt op prijzen. ‘Familiebedrijven zijn vaak heel innovatieve bedrijven’, zegt Cappaert. ‘Neem de auto-industrie. Geen sterke groeier, maar wel een heel innovatieve sector. Maar die innovatie wordt meestal uitbesteed aan technische toeleveranciers. Nichemarkten met, niet toevallig, veel familiebedrijven.’

Europese opportuniteiten

Zijn Europese familiebedrijven vandaag nog een slimme beleggingskeuze? KBC gelooft van wel. ‘De volatiliteit op de aandelenmarkt zal nog even aanhouden, maar de sterke daling is nu wel voorbij’, aldus Cappaert. ‘Vooral voor Europese aandelen zien we opnieuw opportuniteiten. De macro-economische signalen zijn positief, we voorspellen geen recessie en de beurzen zijn aantrekkelijk gewaardeerd.’ Familiebedrijven zijn goed geplaatst om het economische herstel in de eurozone om te zetten naar een mooi rendement.

‘We zien in het huidige beursklimaat veel kansen voor cyclische bedrijven’, aldus Cappaert. ‘Daarbij heerst in Europa, de Verenigde Staten en China momenteel een sterk consumentenvertrouwen. Bedrijven met vooral consumenten als eindklant, zoals vele familiebedrijven, zijn dus een logische keuze voor beleggers.’ Ook geografie speelt een rol. ‘‘We zijn momenteel voorzichtig ten opzichte van BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China), maar Europese familiebedrijven hebben daar weinig exposure.’

Ook hun specifieke eigenschappen maken familiebedrijven vandaag een aantrekkelijke belegging. ‘Het zijn doorgaans kwaliteitsaandelen’, besluit Cappaert. ‘Aandelen blijven aandelen, er is altijd sprake van risico. Maar door hun langetermijnperspectief, voorzichtig financieel beleid en sterke marktpositie verdienen ze zeker een plaats binnen een portefeuille.’

Ook de waardering van de Europese familiebedrijven is volgens Cappaert nog altijd gunstig. Door hun sterke prestatie op de beurs de afgelopen jaren, zijn de aandelen van Europese familiebedrijven weliswaar iets duurder dan de brede Europese aandelenmarkt. ‘Maar dat is zo voor alle kwaliteitsaandelen. Daarbij ligt deze premie nog altijd op een fair niveau.’