Ierse economie derde kleiner dan gedacht

Is de Ierse economie nu 275,6 miljard euro, 227,7 miljard euro dan wel 189,2 miljard euro groot? Het antwoord is: de cijfers zijn alle drie juist. 'Het is maar hoe je het bekijkt' is namelijk een boutade die voor Ierland meer dan voor alle andere landen opgaat.

Neem het bruto binnenlands product (bbp), de populairste maatstaf van de rijkdom van een natie. Zelfs de 'uitvinder' van het bbp, Simon Kuznets, maande beleidsmakers aan de graadmeter niet op een piëdestal te zetten. 

Bij de meeste landen is er weinig verschil tussen de optelsom van de productie van een natie, het bbp dus, en de opstelsom van wat de inwoners van die natie verdienen, het bruto nationaal inkomen of bni. Behalve bij Ierland. Daar was het bni over 2016 met 227,7 miljard euro liefst 17 procent kleiner dan het bbp.

Reden? Ieren zijn grote exporteurs van zweet en een groot deel van de door hen geproduceerde rijkdom vloeit meteen fiscaal voordelig naar de vele buitenlandse hoofdkantoren. 

Maar daar stopt het niet. Toen de Ierse 'elfjeseconomie' in 2015 met liefst 26 procent gegroeid bleek te zijn, vonden de cijferaars van het Central Statistics Office het welletjes.

De 'groei' vloeide louter voort uit Amerikaanse fiscale inwijkelingen die bitter weinig 'Ierse' rijkdom creëren. Zo verkaste een specialist in vliegtuigleasing in 2015 fiscaal naar Dublin, zonder dat de 'onderliggende' vliegtuigen ooit op de Ierse tarmac neerstreken. 

En dus gingen de datavreters op zoeken naar een 'gedeglobaliseerd' Iers nationaal inkomen, zonder de export van zweet en fiscale inwijkelingen. Of zonder Google, Apple, Pfizer en spookvliegtuigen zo u wil. De nieuwe maatstaf, in de poëzie van cijferaars 'bni*' genoemd, is nu af. Het resultaat: de 'binnenlandse' economie is slechts 189,2 miljard euro groot, bijna een derde kleiner dan het bbp. 

En daar stopt het niet. Een gedeglobaliseerde Ierse economie kijkt aan tegen een tekort op lopende rekening van liefst 29,4 miljard euro, terwijl er officieel een overschot van 9,2 miljard euro is.

Een ander gevolg is dat de Ierse overheidsschuld een forse 106 procent van het échte nationale inkomen vertegenwoordigt, tegenover slechts 75 procent afgezet tegenover het bbp.