Hoe onderpand de wereld (en Dexia) om zeep hielp

In essentie draait het weer eens hier om: in de bankierswereld draait alles om vertrouwen. En een bankier leest in vertrouwen 'onderpand'. En het sterkst mogelijke onderpand is dan één met AAA-strikje rond.

Helaas leven we in de grootste zeepbel ter wereld, waar alles AAA geworden is. En, zoals we al schreven: als alles AAA geworden is, is niets meer AAA. Vandaar dat een relatief klein probleem, het feit dat ook als AAA-onderpand herverpakte Amerikaanse rommelhypotheken nog steeds AAA-onwaardige rommel bleken, een enorme vertrouwenscrisis ontketende en de wereld de voorbije vier jaar om zeep hielp.

Dit is denk ik de essentie van heel de crisis die we nu doormaken en de ondergang van Dexia. Bankieren staat of valt met onberispelijk onderpand. Als je krediet verstrekt in ruil voor een 'AAA-waarborg', dan verwacht je dat je dat krediet altijd netjes terugbetaald krijgt.

Maar die fictie is voorbij. In de dolle jaren 2000 is zodanig veel en zodanig lang onderpand ondoorzichtig als AAA herverpakt, dat een kleine implosie van één van die AAA-effecten volstaat om het vertrouwen in alle onderpand weg te blazen. En dus een bankencrisis zonder voorgaande te ontketenen. Zoals de auteurs het formuleren:

It is not the leverage per se that allows a small negative shock to have a large effect. The problem is that after a credit boom, in which more and more firms borrow with debt backed by collateral of unknown type (but with high perceived quality), a negative aggregate shock affects more collateral than the same aggregate shock would affect when the credit boom was shorter or if the value of collateral was known. Hence, the size of the downturn depends on how long debt has been information-insensitive in the past.

Kijk, ben ik paranoïde als ik meteen de link naar Dexia leg? Dexia, een beursgenoteerd hefboomfonds waar iedereen aan iedereen 'waarborgen' moet geven (Vlaanderen voor Gemeentelijke Holding, België voor Arco-coöperant, België, Frankrijk en Luxemburg voor restbank, Dexia zelf bij ECB, Dexia zelf op interbankenmarkt en ga zo maar door).

Bekijk slide 20 van het jongste kwartaalverslag van Dexia. En vergeet die slide vervolgens als totaal irrelevant. Want: Dexia zegt hier dat 92% van zijn gigantische erfenis aan obligaties en kredieten 'investment grade' is, met 'gemiddelde rating A-'.

Punt is dat niemand nog die ratings vertrouwt, wegens te veel misbruikt. En zelfs al mochten de tegenpartijen van Dexia er nog in geloven: die 8% absolute meuk (zei iemand Griekenland?) in de portefeuille volstaat om tijdens een crisisperiode het vertrouwen in de hele groep te doen verliezen.