Griekenland: psycho-drama's in de politiek en op de markten

De timing heeft veel, zo niet alles, te maken met politiek. De Duitse publieke opinie heeft grote bezwaren tegen een reddingsplan met Duits geld. Frankrijk, Duitsland en de Europese Commissie willen ook druk zetten op Griekenland om nog meer te besparen. 

De Griekse regering krijgt niet alleen af te rekenen met internationale druk. Het komt in het land tot zware straatprotesten tegen verdere saneringen. De vraag is hoever de Griekse regering kan gaan vooraleer de sociale consensus in het land helemaal in gevaar komt.

Terwijl de politieke onderhandelingen tijd vergen en zoals gebruikelijk moeten gepaard gaan met enig drama, willen de financiële markten sneller actie zien. Snel en doortastend ingrijpen moet verhinderen dat het wantrouwen op de markten overslaat op Spanje, Portugal en Italië.

Niet alleen de politiek is een psychologisch spel, ook de markten zijn dat. Experten merkten op dat er geen onmiddellijk gevaar is voor een Grieks bankroet. De rentebetalingen in verhouding tot de totale belastingsinkomsten zijn nog altijd relatief laag tegenover begin de jaren negentig, zo zegt senior economist Juergen Matthes van het Cologne Institute for Economic Research. 

Tegelijk waarschuwt hij ervoor dat de markten nerveus zijn en dat er een zelfvoedende spiraal op gang kan komen met oplopende renteverschillen, stijgende schuldenlasten, hogere risicopercepties en weer hogere rentetarieven.

In dat opzicht is het beter niet langer te talmen met oplossingen, vooral omdat die oplossingen wellicht niet zo heel moeilijk zijn. Een andere financiële expert, Georges Ugeux, merkt op dat het toch niet zo moeilijk kan zijn een kredietlijn aan te kondigen van de eurozone met een rentemarge die weliswaar hoger ligt dan de gemiddelde rentes op euro-staatsleningen, maar lager dan wat Griekenland nu op de markt moet betalen.

Er zou al een louter aankondigingseffect zijn waarbij Griekenland tegen betere voorwaarden op de markt kan ontlenen. Het zou ook duidelijk maken dat de euro-partners een financiële neergang van Griekenland niet accepteren. 

Wanneer de crisis bezworen geraakt en Griekenland financieel ruimer kan ademhalen en tegelijk werk kan maken van de nodige hervormingen, zal het tijd zijn eens grondig na te denken over de manier waarop de monetaire unie is georganiseerd.

Heeft het echt wel zin om met jaarlijkse criteria te werken in het Stabiliteitspact? Vooral wanneer we weten dat behalve Griekenland nogal wat eurolanden die criteria ook overtraden? En zou een draaiboek voor financiële situaties zoals nu niet bijzonder welkom zijn? Want nu is er juridisch misschien geen verplichting om Griekenland ter hulp te snellen, maar de andere kant opkijken lijkt in tegenspraak met de principes zelf van een monetaire unie.

Roland Legrand