De leerling-tovenaars

De voorzitter van de Federal Reserve deed er alles aan beleggers te kalmeren dat de centraal bankiers niet van plan zijn de stimulus snel terug te draaien, maar kon uiteraard niet anders dan beamen dat de Fed áls de economie verbetert ook de geldkraan wat minder enthousiast zal openstellen ('tapering' in dat typische bankiersjargon).

Dat de markten zo overspannen reageerden op een onschuldige quote van Fed-voorzitter Ben Bernanke, zegt alles over de nervositeit op de financiële markten.

Elke belegger die zich nog een beetje bekommert over 'fundamentele factoren' moet zich zorgen maken over de vooral dit jaar gapende kloof tussen de euforische beurzen en de morose reële economie. We citeren even uit de altijd voortreffelijke marktencommentaar van JPMorgan-strateeg Jan Loeys:

'De markten zijn extreem gevoelig voor veranderingen in het stimulus- en nulrentebeleid van de de Fed. Dat is niet omdat dat beleid de motor is achter groei en inflatie, wel omdat een terugdraaien een belangrijke ommekeer zou zijn in de goedkoopgeldomgeving van de voorbije 4 à 5 jaar. Voor veel marktdeelnemers is het goedkope geld de voornaamste, om niet te zeggen de enige, reden om financiële activa hoger te sturen. En die reden weegt zwaarder door dan de ellendige fundamentele factoren als de erbarmelijke wereldgroeicijfers en een steeds hogere overheidsschuld.'

De centraal bankiers zijn eigenlijk niet anders dan leerling-tovenaars. Ze houden de rente op nul, om via een sluipende crisistaks van 100 miljard euro op 's werelds spaarders de reële schuldenlast onder de knoet te houden.

En ze pompen geld duizelingwekkende cash in de financiële markten in de hoop dat een deel van dat manna via goedkopere bedrijfsobligaties of makkelijker beursintroducties naar de reële economie doorsijpelt.

De hoop is dat door die geldinjecties de economieën een stroomstoot krijgen, die de motor doet aanslaan. Waarna centraal bankiers in de loop van 2014 de stimulus netjes en zonder grote ongelukken kunnen terugdraaien en we allemaal happy ever after zijn .

Alleen: overschatten we niet een beetje de macht van centraal bankiers? Mocht het echt zo makkelijk zijn, waarom pompt de Fed dan maandelijks geen 850 miljard in plaats van 85 miljard dollar in de economie? Is een stroomstoot toedienen aan een patiënt die nog altijd kreunend en puffend een schuldencrisis uitzweet, wel zo verstandig?

En maken de heren Draghi, Bernanke en Kuroda het hun politieke collega's niet een beetje makkelijk, door de indruk te wekken dat zij wel even hun Superman-pakje aantrekken en alle problemen wel effe met de printer gaan oplossen?

Vooral van het experiment dat de Japanse centrale bank doorvoert, word ik bepaald zenuwachtig, ook al sorteert ze althans op korte termijn effect. Dat is Bernanke-leerlingtoverkunst in het kwadraat. Geen wonder dat Haruhiko Kuroda dit weekend probeerde beleggers te sussen. Zo als Kuroda zelf al vreesde bij de lancering van zijn totaaloorlog tegen deflatie, gaat de strategie om beleggers bijna manu militari uit obligaties en in risicodragend kapitaal te te jagen bepaald niet rimpelloos.

Feit is dat de centraal bankiers proberen de 'animal spirits' op de beurzen in te zetten in hun pogingen de reële economie te reanimeren. Maar de heren Bernanke en Kuroda ondervinden aan de lijve dat dat beestje zich niet vlotjes aan de leiband laat leggen.

Deze fijne cartoon van de International Herald Tribune vat de tweespalt tussen markten en economie nog mooist samen: