Schuld

5.015 euro. Dat is het bedrag dat Duitsers collectief elke seconde sparen. Las ik midden november in Die Zeit, een telkens weer fantastisch weekblad. Het is geen toeval dat Duitsland naast het spaarvarken, ook Aldi, de spaarlamp en het passiefhuis heeft uitgevonden. Sparen zit ingebakken in de Duitse psyche.

Evenmin is het toeval dat de Engelse woorden 'debt' en 'guilt' in het Duits, net als in het Nederlands overigens, beide als 'Schuld' vertaald worden. Een spaarder is deugdelijk, een schuldenaar is zondig. Friedrich Nietzsche stelde in zijn 'Genealogie van de moraal' al vast dat in Duitsland het begrip 'schuld' onlosmakelijk verbonden is met 'boete'. 

Duitsers vieren ook sinds 31 oktober 1924 elk jaar eind oktober trouw 'Wereldspaardag'. Niet toevallig sinds vlak na de hyperinflatie van de Weimarrepubliek, die voorbeeldige spaarders als de tragische Maximilian Bern in ijltempo onteigend had. Angelsaksische media, gepokt en gemazeld in een cultuur waar iemand met slechts één kredietkaart scheef bekeken wordt, lijken maar niet te beseffen hoe sterk die spaarreflex is in Duitsland. En hoe groot de frustratie bij de spaarders, die zich op sluipende manier onteigend voelen door het nulrentebeleid van de Europese Centrale Bank.

Erger nog: door maandelijks een slordige 50 miljard schulden op te kopen - 2,5 keer de 20 miljard euro die Europese overheden maandelijks nodig hebben om hun 9.000 miljard euro grote schuldenberg te (her)financieren - lijkt Mario Draghi spilzieke overheden te belonen, terwijl de nijvere spaarder moet boeten.

In België hadden we niet zo lang geleden eenzelfde spaarfocus. Ondergetekende is echt nog niet zo oud, maar herinnert zich nog goed hoe hij wekelijks een briefje van 20 frank aan de juf of leraar overhandigde. En die schreef de storting dan in schoonschrift over in het spaarboekje van de ASLK. Toen was een 'spaarboek' nog een tastbaar iets. Nu is een spaarrekening volelektronisch, maar toch zegt ook minister van Financiën Johan Van Overtveldt in een gesprek met De Standaard voor 'een aanslag op het spaargeld' te vrezen. 

Toch is het opmerkelijk dat lang niet alle Duitse media Mario Draghi verketteren. Die Welt stipt vanmorgen fijntjes aan dat kanselier Merkel en minister van Financiën Schäuble eigenlijk de voorzitter van de Europese Centrale Bank heimelijk dankbaar zijn. Zoals Gerhard Schick, de specialist financiën bij de Duitse Groenen, het formuleert:

De Bundesbank, in deze een onverdachte bron, becijferde dat de Duitse schatkist door de lage rente sinds 2007 120 miljard euro uitspaarde. Met andere woorden: Wolfgang Schäuble mag Mario Draghi wel eens een dankbriefje sturen. Zonder de 'lakse' Italiaan had de strenge Duitser nooit zijn 'Schwarze Null' bereikt.

En Die Zeit merkt vandaag op zijn voorpagina op dat 'uitgerekend Mario Draghi en Alexis Tsipras, de twee mannen die in Duitsland zo weinig begrepen worden, de euro kunnen redden'. Het weekblad somt op dat de Grieken sinds 2010 al serieus geboet hebben voor hun schulden:

• Pensioenen: minus 33 procent
• Aantal ambtenaren: minus 30 procent
• Loonkosten minus 33 procent

Van alle 34 lidstaten van de OESO heeft Griekenland sinds 2011 het meest structurele hervormingen doorgevoerd. En voor Die Zeit is de linkspopulist Tsipras' de enige die de Grieken aan boord kan houden van die 'Berlijnse' besparingskoers. Omdat 'een regering die louter de massa belast en de geprivilegieerde toplaag ontziet, alle morele gezag verloren heeft'. Zijn pleidooi voor een vermogensbelasting vindt dan ook niet alleen bij de Griekse kiezer veel weerklank, schrijft het magazine:

Tot slot nog even de bazooka van Mario Draghi in mensentaal grafisch samengevat. Met dank aan collega Maarten Lambrechts, die met een 'prezi' duiding geeft bij de boude plannen van Mr President Draghi: