Techbonzen onder vuur in digitale hoorzitting

Geen verdwaalde kinderen of impressionante boekenkasten in beeld, noch extravagante achtergrond met palmbomen te zien tijdens een historische hoorzitting in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden woensdagavond. Voor techbonzen Jeff Bezos, Tim Cook, Mark Zuckerberg en Sundar Pichai was de digitale bijeenkomst absolute ernst. De vier CEO's van 's werelds machtigste techbedrijven - Amazon, Apple, Facebook en Google-moederbedrijf Alphabet - werden er op het matje geroepen door een comité van 15 parlementsleden.

De hoorzitting kadert in een onderzoek over concurrentie en dominantie, dat al een jaar loopt. Het comité vindt dat dat de 'Big Four' te groot geworden zijn, en dat te veel van de macht in de techwereld bij hen zit. Niet alleen op de beurs zijn de vier techtoppers almachtig - Amazon, Apple, Facebook en Alphabet zijn vier van de zes waardevolste bedrijven, samen goed voor bijna 4.900 miljard dollar beurswaarde. Ook in het dagelijkse leven zijn hun technologieën, toestellen en diensten niet meer weg te denken.

Eedaflegging

Na de virtuele eedaflegging, een beeld voor de geschiedenisboeken, de vier CEO's vijf minuten om zichzelf voor te stellen en te verdedigen. Terwijl Bezos en Pichai eerder de sentimentele kaart trokken - Bezos had het over zijn adoptievader, een Cubaanse vluchteling, en Pichai over zijn computerloze jeugd in India - kwamen Cook en Zuckerberg meteen ter zake.

Cook adresseerde de kritiek op de App Store, die door Apple wordt beheerd. Het bedrijf zou rivaliserende apps die gelijkaardige diensten aanbieden benadelen of zelfs de toegang tot de App Store ontzeggen. Onder meer de muziekstreamingdienst Spotify klaagt dat Apple, dat met Apple Music concurreert op die markt, te veel commissie neemt. 'Van de meer dan 1 miljoen apps in onze App Store zijn er maar 60 van Apple', beweerde Cook rustig met een kop thee in de hand. Hij benadrukte ook dat Apple in geen enkel marktsegment waar het actief is de leider is. 'We willen de beste zijn, niet de grootste.'

Overnames

Met zijn 36 jaar is Zuckerberg veruit de jongste van het viertal. Toch is hij degene met de meeste ervaring in hoorzittingen. In 2018 moest hij zich al verantwoorden over het privacyschandaal rond Cambridge Analytica. Nu wordt Zuckerberg vooral bestookt met vragen over marktdominantie en de drang naar overnames.

Het socialemediabedrijf kocht in 2012 de fotografieapp Instagram, en in 2014 de berichtenapp Whatsapp. Zo heeft Facebook drie van de populairste apps in handen, samen goed voor ruim 5 miljard downloads. Voor het comité is dat te veel en is een opsplitsing aan de orde. Zoals verwacht hintte de Facebook-baas op de groeiende dominantie van China, om zijn eigen grootte te rechtvaardigen. 'Meer dan de helft van de tien waardevolste bedrijven ter wereld is Chinees.'

Buitenbeentje

Voor Jeff Bezos, de rijkste man op aarde, was het de eerste keer op het juridische toneel. Amazon begon in de jaren 90 als online boekenwinkel, maar breidde gaandeweg zijn macht uit naar andere sectoren. Door zelf ook retailer te worden, concurreert het met de kleinere bedrijven die producten verkopen op het platform.

Bezos, die het eerste anderhalf uur geen vragen kreeg, probeerde de kritiek op die dominantie te weerleggen door perspectief te bieden. 'Amazon maakt amper 1 procent uit van de wereldwijde retail, of 4 procent van de Amerikaanse retail.' Ook de beschuldiging dat hij kleine spelers uit de markt duwt, probeerde Bezos te counteren met cijfers. 'We bieden 1,7 miljoen kleine ondernemingen de kans hun producten via ons platform te verkopen.'

Een ander punt is dat Amazon ongehinderd de data van die derde partijen kan plunderen, om daar dan zelf voordeel uit te halen. 'Dat is tegen onze politiek', repliceerde Bezos, maar hij kon de beschuldiging niet formeel tegenspreken.

De meeste vragen gingen naar de bedachtzame Pichai. Als buitenbeentje in de macho-techwereld kwam hij zichtbaar het moeilijkst uit zijn woorden. Google wordt ervan beschuldigd zijn algoritmes te manipuleren, om internetgebruikers zo veel mogelijk op het eigen netwerk te houden. Met een marktaandeel van 85 procent is Google de grootste zoekmachine. Die status wil het bedrijf koste wat het kost behouden. Door gebruikers weg te houden van andere sites zou het bedrijf kleinere ondernemingen kansen ontnemen. 'We ondersteunen meer dan een miljoen jonge bedrijven', stribbelde Pichai tegen. Maar even gewiekst als Zuckerberg, die een congreslid er fijntjes op wees dat hij Facebook met Twitter verwarde, was hij niet.

Concrete consequenties van dit ongeziene tafereel zal de consument niet meteen merken. De verklaringen van de techbonzen moeten dienen als munitie voor het parlementair comité en de Federal Trade Commission, het agentschap dat over de kartelwetten waakt. Tegen de herfst stellen zij een rapport op waarin ze zullen pleiten voor extra regulatie in de techindustrie.