Knokse zakenman opgepakt voor technologiesmokkel naar Rusland

Een clandestien bedrijvennetwerk van de Russische militaire inlichtingendienst kon via België aan gevoelige westerse technologie raken, onthulde De Tijd in oktober samen met buitenlandse media. Zulke technologie is al opgedoken in Russische wapens in de oorlog in Oekraïne. De Tijd had die informatie teruggevonden in ruim 2.000 gerechtelijke documenten uit Zweden. Daarin stond ook de naam van de Knokse zakenman Hans De Geetere en zijn bedrijf Hasa-Invest uit Knokke-Heist.

De Geetere kreeg dinsdagochtend politiespeurders over de vloer. Het federaal parket laat in een persbericht weten dat onder leiding van een onderzoeksrechter in West-Vlaanderen huiszoekingen zijn uitgevoerd in privéwoningen en hoofdkantoren van bedrijven in Knokke-Heist en Eeklo in België en in Rotterdam en Sluis in Nederland. Zes personen zijn meegenomen voor verhoor: vier in ons land, twee in Nederland. Het gaat om een onderzoek naar de illegale in- en uitvoer van 'gevoelige' materialen en technologieën richting Rusland.

Het federaal parket noemt geen namen, maar De Tijd vernam uit goede bron dat het over De Geetere gaat. Naast Hasa-Invest in Knokke gebruikte de man ook een Nederlandse vennootschap, Hasa Nederland met adres in Sluis. Dat verklaart de huiszoekingen bij onze Noorderburen.

'Het onderzoek gaat over de handel en brokering (tussenhandel, red.) van dual-use goederen', zegt Eric Van Duyse, de woordvoerder van het federaal parket. 'Die goederen kunnen zowel voor civiele als militaire toepassingen worden gebruikt, zoals in drones of raketten. Voorbeelden zijn microchips, versnellingsmeters en turbinemotoren. Het onderzoek moet uitwijzen of die strategische en beschermde technologieën verhandeld zijn naar landen waaraan België en het Europees Parlement wettelijke beperkingen opleggen.'

De Amerikaanse overheid maakte dinsdag allerlei details bekend over het netwerk dat De Geetere al jarenlang zou leiden. Via zijn bedrijven in ons land, Nederland en Cyprus zou De Geetere onder andere halfgeleiders hebben geleverd die Rusland nodig heeft voor zijn wapenprogramma. Dat gebeurde soms via omwegen langs bedrijven in HongKong, China en Turkije. Volgens de VS gebruikte De Geetere ook de reputatie van het Belgische technologiebedrijf van zijn broer om de technologie te kopen van Europese en Amerikaanse bedrijven. De Geetere belandt dan ook samen met andere betrokken personen, zoals een medewerkster uit Eeklo, en bedrijven op de Amerikaanse sanctielijst om hun eigendommen te bevriezen.

Oekraïne

Uit de documenten waarover De Tijd in oktober berichtte, bleek al hoe De Geetere meedraaide in een netwerk rond Sergej Skvortsov, een Rus die al jaren in Zweden woonde. Zijn Zweedse bedrijf bleek vooral één grote klant te hebben: het Russische hoogtechnologische elektronicabedrijf Radioexport, waar Russische inlichtingenofficieren de plak zwaaien. Radioexport, later omgedoopt tot Network Technologies, verzamelde westerse technologie voor het Russische militaire apparaat en belandde om die reden in september 2016 op de Amerikaanse sanctielijst.

Via Radioexport kon het Russische leger de hand leggen op geavanceerde westerse halfgeleiders en microprocessoren die worden gebruikt in gevechtsvliegtuigen, raketsystemen, slimme munitie, radars, satellieten en andere militaire ruimtetechnologie. Zulke westerse onderdelen zijn tijdens de oorlog in Oekraïne teruggevonden in Russische wapens.

De Geetere hielp mee producten verschepen naar Rusland. Officieel verkocht het Zweedse bedrijf zijn producten aan Hasa-Invest, dat behalve De Geetere amper werknemers telde. Ook een Russische spilfiguur in het netwerk, een oudgediende van de Russische militaire inlichtingendienst GRU, opereerde lange tijd vanuit België en werkte voor het Knokse bedrijf.

De Tijd onthulde in oktober ook al dat er behalve een Zweedse ook een Amerikaanse connectie was in het Russisch netwerk waarin De Geetere meedraaide. Chatberichten verwezen naar Amerikaanse bedrijven die in 2016 en 2022 in de Verenigde Staten tegen de lamp liepen met arrestaties, aanklachten en sancties tot gevolg. Het Belgische gerecht blijkt zijn onderzoek te hebben opgestart op basis van informatie van de Amerikaanse politiedienst FBI, die intens samenwerkte met de Belgische speurders.

Blabla

De Geetere ontkende in oktober tegenover De Tijd dat er sprake was van gevoelige producten. 'Dat die ook voor militaire doeleinden zouden dienen, is veel blabla. Dat waren allemaal prullen. Ik heb de vergunningen gezien en die waren oké. Onze Russische klant, Radioexport, was een groot bedrijf dat veel invoerde en perfect in orde was, tot de Amerikanen het in 2016 op de sanctielijst zetten.’

In september vorig jaar was zijn bedrijf Hasa-Invest op de Amerikaanse sanctielijst beland voor technologieleveringen aan China. Die sanctie was na 180 dagen afgelopen. Eind vorig jaar werd het Knokse bedrijf failliet verklaard. De Geetere bleek in april vorig jaar al een nieuw bedrijf opgericht te hebben op Cyprus. Hij werd in de jaren 90 samen met zijn broer ook al verdacht van grootschalige btw-fraude rond hun computerbedrijf ATC. Alle 35 verdachten in die zaak werden finaal vrijgesproken wegens verjaring.