Almaar meer vrouwen hebben hulp nodig om zwanger te worden
Een op de elf Vlaamse vrouwen die vorig jaar zijn bevallen, werd zwanger na een vruchtbaarheidsbehandeling. Dat is fors meer dan tien jaar eerder. Onderzoekers wijzen op de hogere leeftijd waarop vrouwen bevallen en de negatieve impact van overgewicht.
5.539 Vlaamse vrouwen die in 2022 zijn bevallen - een op de elf bevallingen dat jaar - werden zwanger na een vruchtbaarheidskuur, zoals een hormonenbehandeling, een in-vitrofertilisatie of een introcytoplasmatische sperma-injectie. In 2022 werd 9,2 procent van de vrouwen die zijn bevallen zwanger na een vruchtbaarheidsbehandeling, terwijl dat tien jaar eerder 6,3 procent was.
Vooral de laatste twee zitten fors in de lift, blijkt uit het jaarrapport over geboorten en bevallingen in Vlaanderen van het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie (SPE). Een in-vitrofertilisatie (IVF) stimuleert de eierstokken om meerdere eicellen te laten rijpen, waarna ze met de zaadcellen worden samengebracht. Na de bevruchting plaatst de arts één embryo in de baarmoeder terug. De introcytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) is de variant op die kuur waarbij een geselecteerde zaadcel rechtstreeks in de eicel wordt geïnjecteerd.
- Op een op de elf Vlaamse moeders trad in 2022 de zwangerschap in na een vruchtbaarheidsbehandeling.
- Hun leeftijd is een van de verklaringen. Moeders zijn steeds ouder bij de bevalling.
- Ook gewicht speelt een rol. Er is een forse toename van het aantal moeders met overgewicht of obesitas.
- Ondertussen daalt ook het aantal geboortes in 2022. In vergelijking met 2013 is dat een daling van 7,9 procent.
De forse stijging komt er deels omdat vrouwen op latere leeftijd kinderen krijgen. De gemiddelde bevallingsleeftijd bij vrouwen was vorig jaar 31,1 jaar, terwijl dat tien jaar geleden 30 jaar was. Voor wie al moeder is en opnieuw bevalt, is dat 32,3 jaar.
'De uitspraak 'een slimme meid krijgt haar kinderen op tijd' is niet nieuw, maar kent heel veel waarheid', zegt Monika Laubach, de voorzitter van de raad van bestuur van het SPE en het hoofd verloskunde van het UZ Brussel. 'De eicellen van een vrouw zijn al aanwezig in de embryonale fase. Bij een vrouw van 40 zijn de eicellen dus 40 jaar. Hoe ouder de eicel, hoe meer kans op miskramen en hoe lager de vruchtbaarheid.'
In de leeftijdsgroep 20 tot 29 jaar werd 1 op de 19 vrouwen die vorig jaar zijn bevallen zwanger na een vruchtbaarheidsbehandeling. In de groep van 30 tot 39 jaar gaat het om 1 op de 9 moeders. Vanaf 40 jaar raakte een kwart van de vrouwen pas zwanger na een kuur. Bij vrouwen die vanaf die leeftijd voor het eerst bevallen, ging het om de helft.
Zwaarlijvig
Behalve leeftijd speelt ook zwaarlijvigheid mee. Het aantal moeders met overgewicht of obesitas stijgt fors. Meer dan vier op de tien Vlaamse zwangere vrouwen (42%) hebben aan het begin van de zwangerschap een bodymassindex (BMI) boven 25 - 26 procent heeft overgewicht, 16 procent kampt met obesitas. 'Die percentages stijgen onrustwekkend snel', stellen de onderzoekers. In 2013 ging het om 34 procent van de zwangere vrouwen.
Na de eenmalige stijging van het aantal geboortes in 2021 is het geboortecijfer in Vlaanderen in 2022 opnieuw gedaald. Tussen 2013 en 2022 daalde het aantal geboortes in Vlaanderen van 67.191 naar 61.872, een daling van 7,9 procent.
'Hoe zwaarder een vrouw is, hoe meer hulp ze nodig heeft om zwanger te worden', zegt Laubach. 'Overgewicht verstoort de hormoonhuishouding, waardoor de eisprong kan uitblijven. Een vruchtbaarheidsbehandeling zet in eerste instantie in op een afname van het gewicht.'
Dat almaar meer vrouwen in Vlaanderen een vruchtbaarheidskuur doorlopen, vinden de onderzoeker geen probleem. Ze verwijzen naar de beperkingen die de jongste jaren zijn ingevoerd. Zo mag een arts een vruchtbaarheidstraject pas opstarten als dat echt nodig is, staat er een limiet op het aantal behandelingen en mag telkens slechts één embryo worden teruggeplaatst.
'Met almaar oudere moeders en meer zwaarlijvige vrouwen verandert onze populatie', zegt Laubach. 'Het is net goed dat wetenschappelijk methoden bestaan om hen bij te staan. Al blijft het verstandig een gezond gewicht te behouden en niet te lang te wachten bij een kinderwens.'
Meest gelezen
- 1 Verkoop e-auto's trekt aan, Tesla halveert in Europa
- 2 ‘Van 0 naar 1939 in 3 seconden’: affiches dopen Tesla om tot ‘Swasticar’
- 3 Musk botst op weerstand bij Amerikaanse ambtenaren
- 4 De Wever saneert dit jaar hooguit de helft van wat Europa vraagt
- 5 Jarenlange rechterhand van De Wever maakt comeback in Antwerpse politiek