De Waalse minister van Omgeving Céline Tellier verweert zich tegen de kritiek dat ze te laks gereageerd heeft op de signalen dat Waals drinkwater met pfas vervuild was. Voor haar partij Ecolo, die net met leefmilieu en volksgezondheid electoraal wil scoren, ligt de zaak extra gevoelig.
Wanneer wist Waals minister van Omgeving Céline Tellier (Ecolo) dat zowat 12.000 mensen drinkwater consumeerden dat vervuild was met pfas? Die hamvraag moest ze dinsdag beantwoorden in het Waals Parlement, waar ze door de voltallige oppositie en door de coalitiepartner MR onder vuur werd genomen.
Tellier beklemtoonde dat ze 'in alle eerlijkheid nooit informatie kreeg over een dreigend gevaar voor de volksgezondheid'. Volgens haar werd geen enkele waarschuwingsbrief gestuurd, noch door de administratie, noch door de Waalse watermaatschappij (SWDE).
- Waals minister van Milieu Céline Tellier (Ecolo) wist haar vel te redden na een moeilijk uur in het Waals Parlement over de pfas-waarden in het drinkwater rond de militaire basis van Chièvres.
- Er kwamen de voorbije jaren meerdere waarschuwingen, onder meer van Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA).
- De vraag is of voldoende alert is gereageerd en of het voorzorgsprincipe gevolgd werd. De betrokken burgemeesters noch de omwonenden wisten van iets.
Een reportage van de RTBF bracht de bal aan het rollen. Het magazine 'Investigation' onthulde begin deze maand dat de inwoners van twaalf dorpen in de regio rond Aat in Henegouwen tussen oktober 2021 en maart 2023 kraantjeswater consumeerden dat verontreinigd was met pfas. De concentraties lagen ver boven de Europese norm van 100 nanogram per liter, die vanaf 2026 zal gelden.
De dag na de reportage kondigde Tellier gedetailleerde metingen aan en werd de inwoners gevraagd geen groenten uit de tuin te eten. In maart 2023 werden filters geplaatst waardoor de pfas-concentraties fors daalden. Pfas is een verzamelnaam voor ‘forever chemicals’ die moeilijk of niet afbreekbaar en schadelijk voor de gezondheid zijn. Bij langdurige blootstelling kunnen ze het immuun- en hormonaal systeem verstoren.
Waarschuwingen
Veel parlementsleden vroegen zich af of Tellier voldoende alert gehandeld en burgers tijdig geïnformeerd heeft. Hoewel er de voorbije jaren meerdere waarschuwingen kwamen, wisten de betrokken burgemeesters en inwoners niets van de vervuiling.
De militaire basis in Chièvres, die door de Amerikaanse luchtmacht gebruikt wordt, liet al in 2018 aan de Waalse watermaatschappij (SWDE) weten dat sprake was van waterverontreiniging. Het personeel op de site kreeg drinkwater uit flessen.
Hoewel er de voorbije jaren verschillende waarschuwingen kwamen, wisten de burgemeesters van de dorpen en inwoners niets van de vervuiling.
Een tweede waarschuwing kwam in 2021, toen Vlaanderen werd wakker geschud door de vervuiling van de chemiereus 3M in de Antwerpse haven. Het debacle bereikte ook Wallonië, maar Tellier suste destijds dat bij hen louter sprake was van kleine, verspreide en beheersbare concentraties.
Een derde waarschuwing volgde in maart 2022 en in januari 2023 via een brief van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). Daarin waarschuwde ze haar Waalse en Brusselse collega's dat het drinkwater in Halle, dat via de Brusselse watermaatschappij Vivaqua uit een Waals bekken wordt aangeleverd, verhoogde concentraties pfas vertoonde.
Voorzorgsprincipe
De zaak is gevoelig voor de Waalse groenen, die van leefmilieu, natuur en voedselveiligheid hun kerntaak maken. Een groene politica die mogelijk te nonchalant omspringt met een pfas-verontreiniging kan de partij pijn doen.
Dinsdag hield Tellier stand, en verwierp ze de kritiek. Ze argumenteerde dat de overschreden Europese veiligheidsnorm pas in 2026 in werking treedt en het probleem aangepakt was. Het publiek alarmeren was volgens haar niet aan de orde.
'Ze relativeert het probleem door te wijzen naar de Europese norm', zegt de burgemeester van Chièvres Olivier Hartiel (PS). De vraag is waarom in dit dossier het voorzorgsprincipe niet primeert en burgers niet gewaarschuwd werden. Die kwestie is ook in Vlaanderen voer voor discussie.
Tellier sluit een ontslag uit. 'Ik ben niet gehecht aan de macht, maar ik ben vastbesloten fundamentele veranderingen door te voeren. Het werk is nog niet gedaan.' Wel ontsloeg ze de gedetacheerde adviseur die het dossier opvolgde. 'Ik kan niet langer voldoende vertrouwen hebben in het vermogen tot politieke waakzaamheid en heb besloten zijn detachering te beëindigen.'
Meest gelezen
- 1 100.000 langdurig werklozen dreigen op 1 januari uitkering te verliezen
- 2 Europese bezoekers laten VS steeds meer links liggen
- 3 Regering-De Wever eist bijna alle winst van Belfius op
- 4 Trump matigt techhoop over tarieven: 'Niemand gaat vrijuit'
- 5 Bij beperking werkloosheid in tijd verliezen alleen vakbonden
