Charmeoffensief taliban stoot op scepsis

Onder een wolk van sceptische voorzichtigheid hervatten de inwoners van Kaboel dinsdag het openbare leven, twee dagen nadat de taliban de Afghaanse hoofdstad hadden ingenomen. Winkels heropenden her en der. Er waren meer auto's op de baan, en agenten keerden terug op post om de gebruikelijke verkeerschaos te coördineren.

Niettemin bleven nog altijd veel Afghanen, vooral vrouwen, binnenshuis. Mannen hadden hun westerse kledij ingeruild voor meer traditionele gewaden. Uit auto's en bars weerklonk geen muziek meer, terwijl winkeliers advertenties overschilderden waarop vrouwen afgebeeld staan.

Het illustreert hoe diepgeworteld de herinnering is aan het schrikbewind dat de taliban voerden toen de moslimfundamentalisten van 1996 tot 2001 aan de macht waren. Televisie en muziek waren destijds verboden. Volgens de shariawetten mochten vrouwen niet werken, meisjes niet studeren. Wie zondigde, wachtten wrede lijfstraffen en executies.

Amnestie

Nu hun razendsnelle militaire opmars plaatsmaakt voor de zware taak een straatarm land te runnen, onder de argusogen van de internationale gemeenschap, pogen de taliban zich een gematigder imago aan te meten. Dinsdag verstuurde militair leider Mohammed Yaqoob, de zoon van talibanoprichter moellah Mohammed Omar, een audioboodschap naar zijn duizenden strijders, waarin hij hen expliciet verbood huizen te plunderen.

De taliban kondigden algemene amnestie aan voor overheidsfunctionarissen en moedigden ze aan weer aan het werk te gaan. Wie de voorbije twee decennia met de NAVO-troepen samenwerkte, en zelfs soldaten van het geïmplodeerde Afghaanse leger, hoeven evenmin vergelding te vrezen. Ook werd beloofd de rechten van vrouwen, minderheden en buitenlanders te respecteren. Meer zelfs, vrouwen krijgen het uitzicht op regeringsposten.

'Vrouwen zullen een zeer actieve rol spelen in de maatschappij, weliswaar binnen het islamitische raamwerk', verklaarde Zabihullah Mujahid, de hoofdwoordvoerder van de taliban, dinsdag tijdens een eerste persconferentie. Hij bevestigde dat vrouwen naar scholen en universiteiten kunnen blijven gaan.

'Het Islamitische Emiraat', zoals de taliban Afghanistan noemen, 'wil niet dat vrouwen slachtoffers zijn', verkondigde Enamullah Samangani, een lid van de cultuurcommissie van de groepering. 'Ze moeten opgenomen worden in de overheidsstructuur, zoals de shariawet voorschrijft.' Dat was 20 jaar geleden ondenkbaar. Net zoals het interview op een tv-zender, waarbij een vrouwelijk nieuwsanker dinsdag sprak met een woordvoerder van de taliban.

Regeringsonderhandelingen

Hoe die regering er moet uitzien, en welk beleid ze echt zal voorstaan, blijft onduidelijk. Na onderhandelingen over een vreedzame transitie in Qatar keerde politiek leider Abdul Ghani Baradar, die getipt wordt als president, dinsdag terug naar Afghanistan. In Kaboel pleegde een ander kopstuk, Amir Khan Muttaqi, overleg met gewezen president Hamid Karzai en ex-minister van Buitenlandse Zaken Abdullah Abdullah. 'Een inclusieve regering' zou hun doel zijn.

Niettemin hopen duizenden Afghanen de luchthaven van Kaboel te bereiken om het land te ontvluchten. Na de hallucinante chaos van maandag, toen wanhopige burgers zich vastklampten aan taxiënde vliegtuigen, hebben Amerikaanse troepen de site relatief onder controle gebracht. Militaire evacuatievluchten werden hervat. Ook vanuit België zijn de eerste militaire toestellen vertrokken richting Islamabad in Pakistan, vanwaaruit de repatriëring van tientallen Belgen in Kaboel zal plaatsvinden.

Wat mogelijk onderstreept dat de angst niet ongegrond is, en de taliban ondanks alle mooie woorden een hard regime willen: rond de luchthaven hebben ze een cordon geïnstalleerd, om te vermijden dat nog al te veel Afghanen hun emiraat ontvluchten.