Klokkenluider Facebook-lek van Facebook gegooid

De 28-jarige Wylie, een data-analist die in 2014 werkte voor het bedrijf Cambridge Analytica, vertelde aan de Britse krant The Observer dat het bedrijf dat hij had opgericht zonder toestemming de gegevens van 50 miljoen Facebookgebruikers had verzameld. Die gegevens werden verzameld en gebruikt om het stemgedrag van kiezers te voorspellen en te beïnvloeden. Aan de knoppen zat toen Steve Bannon, die later een belangrijke rol speelde in de campagne van presidentskandidaat Donald Trump.

Via Twitter heeft Wylie nu laten weten dat zijn Facebook-account is geschorst. 'Omdat ik de klok luidde. Over iets dat ze stiekem al twee jaar wisten'.

'Het is niet correct om Cambridge Analytica te zien als gewoon een groepje datawetenschappers,' doet Christopher Wylie zijn verhaal. 'Het is een volwaardige propagandamachine met alles erop en eraan.'

Volgens Wylie plukte hij destijds informatie van miljoenen Facebook-profielen van kiesgerechtigde Amerikanen. Daarna werd software gemaakt om via gerichte advertenties hun stemgedrag te sturen. Cambridge Analytica werd op dat moment geleid door Steve Bannon, toen een politiek adviseur voor de campagne van presidentskandidaat Donald Trump. Het lijdt weinig twijfel in welke richting het databedrijf de verkiezingen probeerde te sturen.

'Als je de informatiestromen rond je (politieke) tegenstanders kan bekijken, kan je beïnvloeden hoe zij het strijdveld zien, hoe ze zich gedragen en hoe ze zullen reageren,' zegt hij in een video die zaterdag verscheen op het YouTube-kanaal van The Guardian, de moedergroep boven o.a. The Observer. 'We bouwden algoritmes om te gebruiken wat we wisten over hen (de betrokken Facebook-gebruikers), en mikten op hun diepste zieleroerselen. Dat is de fundering waarop dit bedrijf werd gebouwd.'

Uit Wylie's uitleg blijkt dat het algoritme geen uitgesproken Facebook-posts nodig had om informatie te verteren. De likes die mensen achteloos achterlieten op het sociale netwerk volstonden. Daarmee schetste Cambridge Analytica een profiel op basis van seksuele voorkeuren, ras, geslacht en zelfs intelligentie of jeugdtrauma's. Aan een paar tientallen likes hadden de dataspecialisten genoeg om met grote waarschijnlijkheid te weten voor welke partij iemand zou gaan stemmen.

Ander onderzoek toonde al aan dat computeralgoritmes veel meer kunnen afleiden uit online-gedrag dan we beseffen. Wylie's geweten begon nadien te knagen: 'Ik voel me verantwoordelijk en heb hier spijt van. Daarom kom ik mensen vertellen over wat dit bedrijf doet.'

Datalek

Eind 2015 kwam Facebook achter de praktijken, om nadien het datalek te dichten. Volgens de informatie die Facebook vrijgaf op vraag van The Observer werd er weinig gedaan om de getroffen accounts beter af te schermen of de 50 miljoen betrokken gebruikers op de hoogte te brengen.

Cambridge Analytica kon verderwerken met de gegevens die het al had verzameld. Pas gisteren verbande Facebook Cambridge Analytica.

Het lek gebeurde via een app genaamd 'thisisyourdigitallife' (dit is jouw digitale leven). Zo konden Facebook-gebruikers geld verdienen door persoonlijkheidstests af te leggen. Honderdduizenden mensen gaven hun goedkeuring om al hun Facebook-gegevens te delen, maar de app ging ook met alle informatie van hun vrienden aan de haal. Zo bereikte de app meer dan 50 miljoen accounts.

Cambridge Analytica werkte ook samen met de Leave-campagne die het Brexit-referendum won midden 2016. Ook in Groot-Brittannië wierpen hun betrokkenheid en hun methodes vragen op.