Oekraïense president Zelensky donderdag in Brussel

Sinds de Russische inval in Oekraïne op 24 februari 2022 is president Volodymyr Zelensky een regelmatige gast van de staatshoofden en regeringsleiders van de 27 lidstaten van de Europese Unie, virtueel althans. Op bijna elke Europese top sprak hij hen toe via een videovergadering.

Zelensky's enige fysieke buitenlandse reis, eind vorig jaar, had Washington als bestemming. Donderdag zou hij afzakken naar Brussel, is in diplomatieke kringen te horen. Dan vindt een Europese top plaats. De president wordt ook verwacht in het Europees Parlement. Parlementsvoorzitter Roberta Metsola was begin april de eerste EU-leider die naar Kiev reisde om Zelensky haar steun aan te bieden.

Intussen volgden zowel Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen als Raadsvoorzitter Charles Michel haar voorbeeld. Vorige week zakte het grootste deel van de Europese Commissie af naar Kiev voor overleg. Afgelopen vrijdag vond in Kiev een bijeenkomst tussen de EU en Oekraïne plaats, de allereerste top in een land in oorlog.

Niemand in de Europese bubbel wil de komst van de president formeel bevestigen. Bij zijn bezoek aan Washington vloog Zelensky met een goed uitgerust vliegtuig van het Amerikaanse leger, maar de EU beschikt niet over dergelijke militaire bescherming. De veiligheidsmaatregelen in en rond Brussel worden naar verwachting draconisch.

Vuurwerk

De timing van het bezoek is cruciaal. Moskou maakt zich op voor een grootschalige aanval om de Donbas, de regio in het oosten van Oekraïne, te veroveren. Dat offensief komt op een lastig moment, want de wapens en tanks die westerse partners aan Oekraïne hebben beloofd, zijn nog niet geleverd.

Aan discussiepunten is donderdag en vrijdag geen gebrek op de top. De strijd tegen straffeloosheid en de oprichting van een speciaal oorlogstribunaal in Den Haag staan hoog op de agenda.

Ook de militaire steun aan Oekraïne is een onderwerp. Voor premier Alexander De Croo (Open VLD) moet die het land de oorlog helpen winnen, zei hij maandag. Ondertussen blijven directe buurlanden van Oekraïne als Polen en de Baltische landen vragen om extra militaire hulp, in de vorm van gevechtsvliegtuigen. Andere EU-landen vrezen dat het blok en de NAVO daardoor meegesleurd worden in een escalatie van het conflict.

Zelensky is teleurgesteld dat op de top van vorige week geen duidelijkheid kwam over het begin van de onderhandelingen om een lidstaat van de EU te worden. Ook een snelle toetredingsdatum bleef uit. Een rechtstreekse discussie met de 27 EU-leiders kan donderdag weleens vuurwerk veroorzaken.