Advertentie
analyse

Veroordeling Dries Van Langenhove: 'In beroep houdt rechter mogelijk meer rekening met expressievrijheid'

©Photo News

De Gentse strafrechter legt Dries Van Langenhove forse straffen op voor de verspreiding van haatdragend memes. De rechter tilt zwaar aan het discours, dat 'humor' gebruikte 'om racisme luchtig te maken'. Van Langenhove werpt zich op als slachtoffer van een politiek proces.

Zes van de zeven beklaagden in de zaak Schild & Vrienden zijn dinsdag veroordeeld tot celstraffen en geldboetes. De zwaarste straf was voor Dries Van Langenhove, die van 2019 tot 2023 als onafhankelijke deel uitmaakte van de Vlaams Belang-fractie in de Kamer. Als leider van de radicaal-rechtse club kreeg hij één jaar cel en hij wordt ook tien jaar ontzet uit zijn burgerlijke rechten. Dat betekent dat hij zich niet meer verkiesbaar mag stellen en geen openbare ambten mag uitoefenen.

Hij moet ook een forse boete van 24.000 euro betalen en kreeg nog een bijkomende straf van tien maanden cel met uitstel omdat hij pepperspray te koop heeft aangeboden.

Advertentie

Uit het dossier blijkt dat Dries Van Langenhove de democratische samenleving wou ondermijnen en zijn maatschappijmodel van blanke suprematie in de plaats wou stellen.

Jan Van den Berghe
Rechtbankvoorzitter

Uit het snoeiharde vonnis blijkt dat de rechter Van Langenhove een streng signaal wil sturen. De rechter tilt zwaar aan zijn rol als stichter, leider en eindverantwoordelijke van de radicale club. 'Hij heeft andere beklaagden meegetrokken in zijn racistisch, haatdragend, nazistisch en negationistisch discours, waarmee hij mensen opzet tegen andere mensen', aldus de rechter, die Van Langenhove aanwrijft anderen te hebben aangespoord tot het posten van racistische berichten. 'Uit het dossier blijkt dat hij (Dries Van Langenhove, red.) de democratische samenleving wou ondermijnen en zijn maatschappijmodel van blanke suprematie in de plaats wou stellen.'

'De straf is relatief zwaar', zegt strafrechtonderzoeker Laurens Claes (UAntwerpen). 'Een jaar cel is de maximale straf die de rechter kon opleggen voor alles wat te maken heeft met aanzetten tot haat, negationisme en racisme. Ook de boete is aan de hoge kant. Maar vooral de lange ontzetting uit de burgerlijke rechten valt op. De rechter mag die straf opleggen, maar kon er ook voor kiezen dat niet te doen.'

TIP

De hoofdpunten van vandaag, leest u in De Tijd Avond.

Uw dagelijkse round-up van de actualiteit.

Elke dag (ma.-vrij.) via e-mail - Uitschrijven in één klik

Crowdfunding

Tal van middenveldorganisaties noemen de uitspraak een 'historische overwinning'. 'Het vonnis toont dat er geen vrijgeleide is voor georkestreerde haat en het viseren van minderheidsgroepen, ook niet online en in gesloten chatgroepen', zegt Nina Henkens van het antiracistische platform Kifkif.

Diametraal daartegenover staat Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken, die de straf ziet als hét bewijs dat het al die tijd ging om een 'politiek proces'. Twee veroordeelde beklaagden zijn actief bij het Vlaams Belang. Van Grieken maakt op X de vergelijking met de strafzaak tegen de influencer Nicolas Caeyers, die een jaar voorwaardelijk kreeg voor de verkrachting van twee tienerjongens. 'Je moet heel voorzichtig zijn met zulke vergelijkingen,' zegt Claes, 'maar de houding van de beklaagden zal daarin hebben meegespeeld. Als iemand berouw toont of een behandeling start, houdt de rechter daar rekening mee.'

Advertentie

Van Langenhove heeft intussen een crowdfunding opgestart om zijn boete en schadevergoeding te betalen, ook al hoeft hij die nog niet te betalen zolang de beroepsprocedure loopt. Hij mikt op 26.000 euro. Van Langenhove trok ook de aandacht van X-CEO Elon Musk, die verbaasd reageert op de uitspraak. 'Dus iemand anders heeft deze meme in een chat gestuurd? En jij krijgt een gevangenisstraf?', schrijft de ondernemer op het platform.

Van Langenhove schreef op X dat het om humor ging. Een argument dat de rechter van tafel veegde: 'De gebruikte 'humor' werd bij S&V immers doelbewust en systematisch ingezet om racisme toegankelijk en luchtig te maken', aldus het vonnis. Dat de memes alleen in besloten groepen op de socialenetwerkplatformen Facebook en Discord circuleerden, doet daaraan niets af. Claes: 'De rechtspraak is daar duidelijk over: ook racistische haatspraak in besloten groepen is strafbaar. De vrijheid van meningsuiting is niet onbegrensd. Europese rechtspraak verplicht lidstaten zelfs om haatspraak te vervolgen.'

Van Langenhoves advocaat Hans Rieder zei meteen na de uitspraak dat hij in beroep gaat. Al tijdens het proces zeiden Van Langenhove en zijn advocaat duidelijk dat ze geen vertrouwen hadden in de rechtbankvoorzitter Jan Van den Berghe.

Als je de feiten op een rij zet, lijkt dit geen onterechte veroordeling. Tegelijk is het vonnis niet op alle punten erg sterk gemotiveerd.

Jogchum Vrielink
Professor discriminatierecht (UCLouvain en KU Leuven)

De kans dat de analyse en de straffen in beroep bijgesteld worden, is reëel. 'Als je de feiten op een rij zet, lijkt dit geen onterechte veroordeling. Tegelijk is het vonnis niet op alle punten erg sterk gemotiveerd', zegt Jogchum Vrielink, professor discriminatierecht aan de UCLouvain en de KU Leuven.

'Mogelijk zal de uitkomst in beroep een beetje zijn zoals in de zaak tegen Jeff Hoeyberghs, een zaak die voor dezelfde rechter kwam in eerste aanleg en straks naar hetzelfde hof van beroep gaat. In die zaak beoordeelde de rechtbank in eerste aanleg heel veel feiten als uitingen van seksisme en aanzetten tot haat. In beroep werden veel minder feiten weerhouden en gaf men meer ruimte aan de expressievrijheid', zegt Vrielink.

Ook als de celstraf in beroep overeind blijft, is de kans klein dat Van Langenhove ooit de binnenkant van een gevangenis ziet. Hoewel ook korte straffen sinds de justitiehervorming van afgelopen september worden uitgevoerd, komen mensen met een straf van minder dan 18 maanden in aanmerking voor een enkelband.

Advertentie

In het nieuws

Alle artikels meer
Vlaams minister van Energie Melissa Depraetere (Vooruit) is blij met het succes van de premie. 'Er is in het budget voorzien.'
'Koelkastpremie' vier keer zo populair als verwacht
Naar verwachting 72.000 gezinnen zullen dit jaar gebruikmaken van de felbesproken premie voor energiezuinige huishoudtoestellen, blijkt uit een nieuwe raming die De Tijd kon inkijken. Dat is ruim vier keer meer dan gebudgetteerd. Ondertussen wil de Vlaamse Nutsregulator de premie tijdelijk stopzetten.
Gesponsorde inhoud