Vlaanderen maakt windmolens plaatsen makkelijker

De Vlaamse regering versnelt de procedures voor het plaatsen van windturbines omdat vergunningen daarvoor geregeld aangevochten worden. Via een decreetswijziging wil Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) de Raad voor Vergunningsbetwistingen opdragen beroepsprocedures tegen turbines op land prioritair te behandelen.

Na uiterlijk negen maanden moet de Raad een uitspraak vellen. Dat is een pak sneller dan de gemiddelde doorlooptijd bij het rechtscollege, die twaalf maanden bedraagt. Demir hoopt dat de maatregel de bouw van windmolens versnelt, want vandaag wordt ongeveer de helft van de vergunningen voor turbines aangevochten.

Waardevol gebied

Daarnaast moet het mogelijk worden windmolens te bouwen in bufferzones, vaak naast autosnelwegen. In de huidige gewestplannen en voorschriften is dat uit den boze. Ook maakt de regering het makkelijker turbines te plaatsen in landschappelijk waardevolle agrarische gebieden - zeg maar bucolische landschappen.

Volgens Laurens De Brucker, een onderzoeker energie- en milieurecht bij de KU Leuven, wordt de helft van de aangevochten vergunningen voor windturbines in landschappelijk waardevolle gebieden automatisch vernietigd. Door het voorstel van decreet wordt het vergunnen van windmolens in zo'n gebied eenvoudiger, zolang ze in de buurt van bestaande infrastructuur, zoals wegen, treinsporen of bedrijventerreinen, komen.

Blokkeringsmogelijkheid

In een laatste deel van de hervorming schrapt Demir de inspraak van gemeenteraden, die zich geregeld verzetten tegen windmolens, over de aanleg van toegangswegen voor de bouw van de turbines. 'Daarvoor moeten op een gemeenteweg vaak rijplaten aangelegd worden. In haar rechtspraak zei de Raad dat de gemeenteraad moet beslissen of dat kan, maar daardoor had die de facto een veto', zegt De Brucker. 'Dat staat haaks op een eerdere hervorming, waarbij de vergunningsbevoegdheid voor windturbines werd overgeheveld naar de Vlaamse regering. Door de rechtspraak kreeg de gemeenteraad plots weer alle macht in handen.'

De Brucker noemt de maatregelen 'heel belangrijk'. Door windmolens mogelijk te maken in landschappelijk waardevol agrarisch gebied kan Vlaanderen een derde van zijn windpotentieel benutten. Zo kan de as tussen Kortrijk en Antwerpen, waar veel wind scheert en veel autostrades zijn, benut worden. En met het versnellen van de beroepsprocedures wordt gesleuteld aan de flessenhals voor windmolenprojecten. 'Demir is gul in het afleveren van vergunningen en de motivering gebeurt steeds beter, maar het probleem is dat ze worden aangevochten.'

Stap verder

De hervorming mag nog een stap verder gaan, vindt Unizo. De zelfstandigenorganisatie vraagt dat windturbines op geen enkele ruimtelijke bestemming meer uitgesloten worden, de zogenaamde bestemmingsneutraliteit. 'Kleine investeringen, zoals op bedrijventerreinen of bij kmo's, kunnen zo sneller vergund worden', klinkt het.

Ook De Brucker ziet dat als de ultieme methode om het aantal windmolens te doen opveren. Op het einde van de vorige legislatuur lag wetgeving klaar om de bestemmingsneutraliteit te realiseren, maar die is er nooit doorgekomen. Voor CD&V ligt het moeilijk. De partij vreest voor een inkrimping van het landbouwareaal. En voor de natuurbeweging is het taboe omdat windmolens in natuurgebied dreigen te verschijnen.